Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie przystąpił do konkursu na opracowanie i przetestowanie standardu funkcjonowania mieszkań wspomaganych dla osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi (w tym co najmniej osobom z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną, osobom głuchoniewidomym, osobom niewidomym z niepełnosprawnością fizyczną oraz osobom chorującym psychicznie z niepełnosprawnością fizyczną).

W wyniku rozstrzygnięcia konkursu wspólnie z Gminą Miasta Tarnowa i Polskim  Stowarzyszeniem na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną - Kołem w Tarnowie realizowany jest od 1 kwietnia br. projekt pn. „Sami-Dzielni! Nowe standardy mieszkalnictwa wspomaganego dla osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi”  w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, II Oś Priorytetowa – Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji, Działanie 2.8 Rozwój usług społecznych świadczonych w środowisku lokalnym.

Celem głównym projektu jest opracowanie i przetestowanie jednego standardu funkcjonowania mieszkań wspomaganych dla osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi (w tym co najmniej osobom z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną, osobom głuchoniewidomym, osobom niewidomym z niepełnosprawnością fizyczną oraz osobom chorującym psychicznie z niepełnosprawnością fizyczną) jako form zdeinstytucjonalizowanych.

Rozwiązanie ma umożliwić osobom z różnego rodzaju sprzężonymi niepełnosprawnościami niezależne życie, rozumiane jako posiadanie zdolności dokonywania wyborów i podejmowania decyzji, m. in. odnośnie miejsca zamieszkania, współmieszkańców oraz sposobu organizacji życia codziennego. Opracowany i testowany w ramach projektu standard zakłada rozwój usług świadczonych osobom z niepełnosprawnościami sprzężonymi, które nie są w stanie prowadzić w pełni samodzielnego życia we własnym mieszkaniu i wymagają dodatkowych usług wspomagających ich samodzielność, świadczonych w ramach mieszkalnictwa wspomaganego. Standard będzie wypracowany z uwzględnieniem wewnętrznego zróżnicowania grupy osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi, ich indywidualnych potrzeb i specyficznych ograniczeń, będzie więc służył indywidualizacji usług w mieszkaniach o charakterze wspieranym, w oparciu o założenia zawarte w dokumencie Ogólnoeuropejskie wytyczne dotyczące przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności oraz będzie uwzględniał rozwiązania dot. mieszkalnictwa wspomaganego wypracowane w ramach projektów realizowanych w IV Osi Priorytetowej PO WER.

Ponadto, w opracowanym modelu zostaną uwzględnione zapisy artykułu 19 Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych poprzez:

1. Usługi z zamieszkaniem w lokalu zewnętrznym (mieszkaniu wspomaganym);
2. Usługi realizowane w mieszkaniach osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi.

Definicja mieszkania wspomaganego nie jest ujęta w prawie powszechnym ale w dokumentach związanych z realizacją projektów unijnych - jest zamieszczona w „Wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2014-2020”:

Mieszkanie wspomagane – usługa społeczna świadczona w społeczności lokalnej w postaci mieszkania lub domu, przygotowującego osoby w nim przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zapewniającego pomoc w prowadzeniu samodzielnego życia. Mieszkanie lub dom może być prowadzone w formie mieszkania:

1. Treningowego, przygotowującego osoby w nim przebywające do prowadzenia samodzielnego życia. Usługa ma charakter okresowy i służy określonym kategoriom osób w osiągnięciu częściowej lub całkowitej samodzielności, m.in. poprzez trening samodzielności, poradnictwo, pracę socjalną lub inne usługi aktywnej integracji;
2. Wspieranego, stanowiącego alternatywę dla pobytu w placówce zapewniającej całodobową opiekę. Usługa ma charakter pobytu stałego lub okresowego (w przypadku potrzeby opieki w zastępstwie za opiekunów faktycznych). Służy osobom niesamodzielnym i osobom z niepełnosprawnościami, wymagającym wsparcia w formie usług opiekuńczych lub asystenckich. Formą mieszkania wspomaganego nie jest mieszkanie socjalne.

Grupę docelową projektu stanowią jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, których właściwość miejscowa obejmuje województwo małopolskie. W ramach projektu wsparciem zostanie objętych 5 gminnych JST z obszaru województwa małopolskiego, zróżnicowanych pod względem sytuacji społeczno-demograficznej, (w których występują zdiagnozowane potrzeby w zakresie obszaru wsparcia projektu), w których pilotażowo wdrożony zostanie standard funkcjonowania mieszkań wspomaganych dla osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi jako form zdeinstytucjonalizowanych, opracowany w ramach projektu.

Odbiorcami wsparcia będą osoby z niepełnosprawnościami sprzężonymi, w tym co najmniej osoby z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną, osoby głuchoniewidome, osoby niewidome z niepełnosprawnością fizyczną oraz osoby chorujące psychicznie z niepełnosprawnością fizyczną, ich rodziny oraz otoczenie.

Projekt jest realizowany od kwietnia 2017 do marca 2022 r. i podzielony na 3 etapy:

• 1 etap (8 miesięcy) -  opracowanie jednego standardu funkcjonowania mieszkań wspomaganych dla osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi (w tym co najmniej osobom z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną, osobom głuchoniewidomym, osobom niewidomym z niepełnosprawnością fizyczną oraz osobom chorującym psychicznie z niepełnosprawnością fizyczną) oraz wybór gmin w których będzie wdrażany / testowany standard;
• 2 etap (35 miesięcy) – testowanie /  wdrożenie standardu w 5 gminach województwa małopolskiego, w tym okresie m.in. dostosowanie /adaptacja lokali do funkcji mieszkania wspomaganego zgodnie z  opracowanym standardem, zakup wyposażenia i sprzętu dostosowanego do potrzeb osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi, urządzeń i technologii wspomagających; przygotowanie personelu do świadczenia usług wysokiej jakości wg standardu w tych mieszkaniach; zamieszkiwanie  osób z niepełnosprawnościami w mieszkaniu;  działania dedykowane rodzicom/opiekunom ONS. W okresie testowania możliwa będzie modyfikacja modelu w celu optymalnego dopasowania do potrzeb osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi  oraz zmieniających się ram prawnych, umożliwiając jego stosowanie w okresie trwałości.
• 3 etap (5 miesięcy) – realizowany po zakończeniu pilotażu, w trakcie którego zostaną opracowane rekomendacje, a przetestowany model będzie upowszechniony wśród jednostek samorządu terytorialnego, osób niepełnosprawnych, organizacji pozarządowych oraz innych grup odbiorców.

Wszystkich zainteresowanych projektem, udziałem w opracowaniu standardu lub w testowaniu prosimy o kontakt z zespołem projektu: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie ul.Piastowska 32, tel. 12 422 -06 36 wew. 39; email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.