Prezentujemy fragment uzasadnienia wyroku WSA w Poznaniu z 6 kwietnia 2016 r. II SA/Po 1176/15, w którym Sąd szczegółowo odniósł się do procedury ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Sąd wskazał cyt. „Postępowanie w sprawie odpłatności za pobyt dziecka w pieczy zastępczej jest dwuetapowe. W pierwszym postepowaniu, rolą starosty jest jedynie ustalenie wysokości odpłatności za pobyt dziecka w rodzinnej lub instytucjonalnej pieczy zastępczej i wskazanie osób zobowiązanych do ponoszenia tych opłat. W ramach tego postępowania starosta ustala solidarnie wobec rodziców dziecka umieszczonego w placówce opiekuńczo-wychowawczej miesięczną opłatę w wysokości średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka w instytucjonalnej pieczy zastępczej (art. 193 ust. 1 pkt 1 i 2 powołanej ustawy). Starosta zobowiązany jest również ocenić możliwości uzyskania od rodziców należnej opłaty. Jeżeli uzna, że rodzice nie są zdolni do ponoszenia odpłatności może, orzekając w tym trybie, rozważyć odstąpienie od ustalenia opłaty, uwzględniając szczegółowe warunki określone przez radę powiatu w stosownej uchwale.
W ramach tego postępowania starosta zobowiązany jest wskazać, jakie są średnie miesięczne wydatki przeznaczone na utrzymanie dziecka w tej placówce opiekuńczo-wychowawczej, w której przebywa dziecko, a która to wysokość wydatków podlega ogłoszeniu przez właściwy organ (art. 196 ust. 3 powołanej ustawy). Przedmiotem tego postępowania administracyjnego jest bowiem jedynie kwestia ustalenia odpłatności za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.
Natomiast w kolejnym postępowaniu administracyjnym, które może zostać wszczęte na wniosek rodziców (lub jednego z nich) lub z urzędu, dopiero po ostatecznym zakończeniu postępowania w sprawie ustalenia odpłatności za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, starosta rozstrzyga o ewentualnym umorzeniu w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczeniu terminu płatności, rozłożeniu na raty opłaty z tytułu pobytu dziecka w rodzinnej lub instytucjonalnej pieczy zastępczej. Trzeba wyraźnie podkreślić, że postępowanie to jest niezależne od postępowania o ustalenie opłaty. W ramach tego postępowania starosta ocenia, czy rodzice spełniają warunki określone w uchwale rady powiatu wydanej na podstawie art. 194 ust. 2 powołanej ustawy, do umorzenia opłaty, rozłożenia jej na raty, odroczenia terminu jej płatności, przy czym pamiętać należy, że stosownie do przepisu art. 194 ust. 3 tej ustawy może, lecz nie musi – nawet przy spełnieniu warunków określonych w uchwale – zastosować określone ulgi względem rodziców zobowiązanych do ponoszenia opłaty (uznanie administracyjne).
Podsumowując tę część rozważań, stwierdzić należy, że rodzic dziecka powinien wiedzieć, że dopóty, dopóki jego dziecko przebywa w placówce opiekuńczo-wychowawczej jest z mocy przepisów prawa obowiązany do ponoszenia opłaty do wysokości tzw. średniego miesięcznego kosztu utrzymania określonego stosownie do treści art. 196 powołanej ustawy. Obowiązek ten może zostać ograniczony bądź zniesiony tylko w wyjątkowych przypadkach określonych w przepisach prawa, w tym na warunkach określonych szczegółowo w uchwale rady powiatu i to w odrębnym postępowaniu administracyjnym.”
Źródło: CBOSA
