Do konsultacji publicznych trafił projekt ustawy nowelizującej ustawę o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

Projekt zmienia przedmiotową ustawę w dwóch obszarach, tj.:

• przeprowadzania konkursów wyłaniających kandydatów na stanowisko dyrektora instytucji kultury oraz
• przekształcania w państwowe instytucje kultury instytutów badawczych o profilu humanistycznym, dla których organem nadzorującym jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zwany dalej „Ministrem”.

Jak wskazali projektodawcy praktyka funkcjonowania przepisów zawartych obecnie w ustawie o działalności kulturalnej wykazuje, że wymagają one doprecyzowania i uregulowania niektórych kwestii na poziomie przepisów ustawowych, a także wydania nowych przepisów wykonawczych w tym zakresie. Potrzeba taka wynika ich zdaniem również z rozstrzygnięć wojewodów prowadzących nadzór nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego i orzecznictwa sądów administracyjnych powstałego na gruncie spraw spowodowanych problemami związanymi z przeprowadzaniem konkursów wyłaniających kandydatów na stanowisko dyrektora instytucji kultury. Dlatego zachodzi potrzeba wprowadzenia do ww. ustawy regulacji jednoznacznie przesądzającej, że konkurs może być nierozstrzygnięty oraz określającej obowiązki organizatora wobec prawidłowego wyłonionego kandydata. Sprawy związane z obsadzaniem stanowisk dyrektorów instytucji kultury, to jeden z ważniejszych aspektów organizowania i prowadzenia działalności kulturalnej. Jak wyjaśniono w uzasadnieniu właściwie przeprowadzona, transparentna i zapewniająca wszechstronne sprawdzenie przydatności kandydatów na dyrektorów, procedura naboru zapewnia efektywność działania instytucji kultury i osiąganie przez organizatora statutowych celów danej instytucji.

W zakresie przeprowadzania konkursów wyłaniających kandydatów na stanowisko dyrektora instytucji kultury projektowana ustawa przewiduje następujące różnice pomiędzy dotychczasowym a proponowanym stanem prawnym:

• dodanie przepisu, zgodnie z którym w terminie 7 dni od dnia powołania dyrektora instytucji kultury, program, o którym mowa w art. 15 ust. 5 ustawy, organizator lub  instytucja kultury poda do publicznej wiadomości;
• dodanie przepisu określającego przesłanki wyłączenia z udziału w pracach komisji konkursowej ze względu na naruszenia zasady bezstronności i konfliktu interesów członków komisji; dotychczas ta regulacja zawarta była w akcie wykonawczym, co należy uznać za niewłaściwy poziom z punktu widzenia wymogów systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego;
• wprowadzenie ograniczenia zakresu podmiotowego regulacji dotyczących sformalizowanych procedur wyłaniania kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury do tych, dla których konkurs jest obligatoryjny (samorządowe instytucje kultury o szczególnym znaczeniu, których wykaz określa Minister w drodze rozporządzenia),
• dodanie przepisu, na podstawie którego można uznać konkurs za nierozstrzygnięty, ale jedynie w razie stwierdzenia przez komisję konkursową, że żadna oferta nie spełnia warunków określonych w ogłoszeniu o konkursie lub że żaden z uczestników dopuszczonych do udziału w konkursie nie spełnia wymagań stawianych dyrektorowi instytucji, której konkurs dotyczy; 
• nałożenie na organizatora obowiązku przedstawienia kandydatowi wyłonionemu przez komisję konkursową warunków powołania na stanowisko dyrektora instytucji kultury;
• rozszerzenie i doprecyzowanie upoważnienia do wydania rozporządzenia w sprawie konkursu wyłaniającego kandydatów na stanowisko dyrektora instytucji kultury, o których mowa w art. 16 ust. 2 ustawy,

Powyższe zmiany jednoznacznie określą obowiązki organizatora wobec kandydata wyłonionego przez komisję konkursową oraz usprawnią działanie komisji konkursowej.

Konieczność wprowadzenia do ustawy o działalności kulturalnej przepisów, dotyczących możliwości przekształcania w państwowe instytucje kultury instytutów badawczych o profilu humanistycznym, dla których organem nadzorującym jest Minister, wynika natomiast jak czytamy w uzasadnieniu di projektu z potrzeby zapewnienia możliwości zachowania ich dorobku naukowego i kontynuowania działalności na zasadach niekomercyjnych. Wśród jednostek nadzorowanych przez Ministra znajdują się trzy instytuty badawcze, w tym dwa o profilu humanistycznym.

Projekt będzie przedmiotem obrad majowego posiedzenia Zespołu ds. Edukacji KWRiST.