Uznając, że akt prawny uchwalony w 1986 roku powstał w odmiennych warunkach ustrojowych, społecznych i ekonomicznych oraz w oparciu o inne standardy legislacyjne Minister Spraw Wewnętrznych postanowił opracować projekt złożeń do nowego Prawa o aktach stanu cywilnego. Wprowadzone zmiany są co prawda dość liczne, lecz w swojej istocie projekt powiela rozwiązania już obecnie istniejące.
Rejestracja stanu cywilnego będzie polegać do dokumentowaniu w formie aktów stanu cywilnego urodzenia, małżeństwa i zgonu. Czynności tych dokonywać będą tak jak obecnie kierownicy urzędów stanu cywilnego i ich zastępcy. Niezmieniona będzie również struktura urzędów stanu cywilnego, które będą stanowić część urzędu gminy.
Akta stanu cywilnego mają być jednak sporządzane równolegle w formie papierowej i w formie elektronicznej. Elektroniczne akty stanu cywilnego będą miały równą moc dowodową jak akta sporządzone w sposób tradycyjny. Zmianie ulegnie jednak zakres danych ujawnianych w akcie stanu cywilnego – przewiduje się np. usunięcie miejsca zamieszkania rodziców, czy zmarłego, a wprowadzenie np. godziny urodzenia.
Równoległy sposób rejestracji wymusił uporządkowanie przepisów dotyczących zamieszczania wzmianek w aktach stanu cywilnego oraz nałożenie obowiązków w zakresie przekazywania danych stanowiących podstawę sporządzenia wzmianki.
Mimo przewidzianej elektronizacji proponowane jest jedynie symboliczne rozszerzenie katalogu rodzajów czynności, które mogą być dokonane w dowolnym urzędzie stanu cywilnego – o wydanie zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa konkordatowego.
W kilku kategoriach spraw zostanie wyraźnie określona właściwość miejscowa. Najpoważniejsza zmiana dotyczy właściwości do odtworzenia aktu stanu cywilnego – z urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy na urząd stanu cywilnego właściwy ze względu na miejsce sporządzenia pierwotnego aktu. Nastąpi jednak przy tym ograniczenie katalogu przypadków, w których odtworzenie aktu będzie następowało w trybie administracyjnym; w bardziej skomplikowanych przypadkach przewiduje się tryb sądowy.
Założenia przewidują jednoznaczne określenie formy poszczególnych czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego. W zależności od sytuacji będzie to decyzja administracyjna albo czynność materialno-techniczna. W tym zakresie przewiduje się odstąpienie od wydawania decyzji administracyjnych w sprawach sporządzenia polskiego aktu stanu cywilnego na podstawie zagranicznego dokumentu stanu cywilnego.
Założenie proponują wprowadzenie liberalizacji zasad wyboru imienia (imion) dla dziecka – poprzez rezygnację z zakazu nadawania imion w formie zdrobniałej oraz niepozwalającego odróżnić płci dziecka. Z kolei w przypadku małżeństw proponuje się zliberalizować przepisy umożliwiające zawieranie małżeństw poza urzędem stanu cywilnego (przy jednoczesnym zwiększeniu opłaty skarbowej za taką czynność).
Ukłonem w stronę genealogów jest umożliwienie wykonywania kserokopii i fotokopii z ksiąg stanu cywilnego.
