29 projektów z opinią pozytywną, jeden z negatywną a 12 zajmą się zespoły robocze - to bilans majowego posiedzenia plenarnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 30 maja br. w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie. Obradom współprzewodniczyli: Paweł Szefernaker, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji oraz Wojciech Długoborski, prezes Zarządu Unii Miasteczek Polskich, zastępca burmistrza gminy Chojna.

Związek Powiatów Polskich reprezentowali: Edmund Kaczmarek, członek Zarządu ZPP, starosta jędrzejowski; Zbigniew Deptuła, członek Zarządu ZPP, starosta makowski oraz Rudolf Borusiewicz, dyrektor biura ZPP.

O wynagrodzeniach i stanowiskach w samorządach

Na początku posiedzenia strona samorządowa przedstawiła oświadczenie dotyczącego nowego rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych obniżającego o 20 proc. wynagrodzenia osób pełniących w samorządach funkcje zarządzające. Jego treść (dostępna tutaj) zaprezentował Wojciech Długoborski.

Strona samorządowa zwróciła się do Prezydenta RP o skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie zgodności przyjętego rozporządzenia Rady Ministrów z Konstytucją RP i ratyfikowaną przez Polskę Europejską Kartą Samorządu Lokalnego.

Jednocześnie przedstawiciele samorządów zwrócili uwagę na problem, który zawiera załącznik nr 3 do rozporządzenia.

Tabela 2 pkt d zatytułowana: stanowiska we wszystkich urzędach nie zawiera stanowiska dyrektora wydziału. Obecne stanowisko wpisane w tej tabeli to dyrektor departamentu (biura) oraz naczelnik (kierownik) wydziału bądź jednostki równorzędnej. Rozporządzenie to stanowi ponadto, że pracownik samorządowy zatrudniony w dniu wejścia w życie rozporządzenia na stanowisku w nim nieprzewidzianym może być zatrudniony na tym stanowisku na dotychczasowych zasadach do 31 grudnia 2018 r. Co, jak tłumaczył prezydent Lublina Krzysztof Żuk, oznacza konieczność likwidacji takiego stanowiska. Dlatego w jego ocenie należy wyjaśnić, czy to zabieg celowy ustawodawcy czy też jedynie omyłka.

W odpowiedzi Paweł Szefernaker, przyznał, że rozporządzenie to powinno być gruntownie przez wszystkie strony przeanalizowane - jest tam wiele różnego rodzaju stanowisk, które od lat w samorządzie nie funkcjonują takich jak detaszer czy kontystka. Obecny na posiedzeniu wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Stanisław Szwed, obiecał, że problematyczna kwestia stanowiska dyrektora wydziału zostanie wyjaśniona.

Przygotowanie do wyborów

Następnym tematem, który poruszono podczas majowego spotkania roboczego KWRiST był stan przygotowań do wyborów samorządowych. Magdalena Pietrzak, szefowa Krajowego Biura Wyborczego poinformowała, że na dzień 30 maja br. brakuje urzędników w 302 gminach, przy czym liczba ta zmienia się i regularnie napływają kandydatury. Dwa dni wcześniej brakowało w ich 320 gminach. Zdarzają się również rezygnacje, jednak są one niewspółmiernie rzadsze niż zgłoszenia. Ruszyły już szkolenia wstępne dla powołanych osób. Przeprowadzono także pierwszą część testu informatycznego, a druga właśnie się rozpoczęła.

Minister poinformowała też o tym, że Państwowa Komisja Wyborcza podjęła stanowisko w sprawie roli samorządów terytorialnych w organizacji wyborów samorządowych. Pisaliśmy o tym tutaj.

Jak mówiła, nie będzie przeprowadzana transmisja z lokali wyborczych ze względu na obowiązujące przepisy dotyczące ochrony danych osobowych (RODO).

W związku z tym, że w niektórych samorządach w Polsce w terminie wyborów samorządowych planowane są także wybory do jednostek pomocniczych, Magdalena Pietrzak za Państwową Komisją Wyborczą powtórzyła apel, aby nie łączyć tych zadań w tym samym czasie. Zarówno ze względu na mogące wystąpić problemy z kompletowaniem składów komisji jak i to, że mogą one wprowadzać w błąd wyborców.

Minister odniosła się także do uwag samorządowców dotyczących porozumień wyborczych (stanowisko Związku Miast Polskich z 10 maja br. dostępne tutaj), które delegatury KBW będą zawierać z wójtami, burmistrzami i prezydentami miast. Samorządowcy oceniając przygotowany przez KBW wzór, zarzucali m.in. brak precyzyjności porozumienia w określaniu wzajemnych praw i obowiązków pomiędzy gminą a urzędnikiem wyborczym.

W odpowiedzi szefowa KBW podkreśliła, że celem porozumienia jest prawidłowe przeprowadzenie akcji wyborczej. Zbyt szczegółowy wzór odwróci się przeciwko samorządom.

- Nikt nie jest w stanie przewidzieć każdej sytuacji, która będzie miała miejsce w trakcie wyborów. Treść tego porozumienia zakładała dużą elastyczność i w zakresie tej techniczno – organizacyjnej obsługi urzędnika i co najważniejsze, elastyczność finansową. Wydawało mi się, że określenie ogólnie zadań dotyczących obsługi techniczno-administracyjnej samego urzędnika wyborczego będzie dla Państwa wygodniejsze w realizacji. To samo dotyczy finansowania. To Państwo wiecie najlepiej, gdzie potrzebne są te środki i na co je Państwo najbardziej potrzebujecie. W związku z tym poza „znaczonymi pieniędzmi” na wynagrodzenia dla urzędników i na diety dla członków obwodowych komisji wyborczych, z których trzeba się rozliczyć, zakładaliśmy, że Państwo przeznaczą te środki, które otrzymacie na cele, które sami będziecie wyznaczać. – tłumaczyła.

Takie podejście zdaniem KBW pozwala także uniknąć dodatkowych rozliczeń. W ocenie Magdaleny Pietrzak porozumienie wyborcze powinno być jedno dla wszystkich. Nie ma bowiem możliwości czasowych, aby na 2,5 tys. gmin negocjować indywidualne porozumienia.

Andrzej Porawski, sekretarz strony samorządowej KWRiST, dyrektor biura Związku Miast Polskich, zwrócił uwagę na to, że porozumienia według wzoru mają być zawierane na 6 lat, co jest zaskoczeniem dla samorządów. Po dyskusji z Magdaleną Pietrzak ustalono, że będą one mogły być zawierane bezterminowo a także wyraźnie powiedziano, że wzór porozumienia nie jest niewzruszalny. Dotyczy tylko kwestii organizacyjno – administracyjnych i technicznych obsługi urzędników wyborczych oraz zasad pokrywania kosztów ich działania. Jednocześnie Magdalena Pietrzak zadeklarowała, że Komisja będzie służyła wsparciem merytorycznym dla samorządów. Ponadto wyraźnie poinformowała, że urzędnicy samorządowi nie będą mogli mieć dostępu do baz danych urzędów.

Przy okazji obawiania kwestii przygotowań do wyborów, uczestnicy posiedzenia Komisji Wspólnej zajęli się projektem rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie sposobu przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z wyborów. Tomasz Fijołek, zastępca dyrektora Biura Unii Metropolii Polskich zwrócił uwagę, że z uzasadnienia projektu wynika, iż jest on zasadniczo powieleniem rozwiązań z 2013 r. – Wydaje się, że nie uwzględnia zmian, które zaszły w kodeksie wyborczym. Mam na myśli to, że zgodnie z dwoma artykułami kodeksu wyborczego: 79 par. 2 i 447 par. 3 to urzędnik wyborczy jest odpowiedzialny za przejęcie w depozyt dokumentów związanych z wyborami. Natomiast rozporządzenie wyraźnie stanowi, że ich depozytariuszem jest wójt. I tu naszym zdaniem zachodzi bezpośrednia kolizja propozycji zawartych w rozporządzeniu z ustawą. Być może jest tak dlatego, że rozporządzenie powiela dotychczasowe rozwiązania, ale takie rozwiązanie nie może być przyjęte.

Dodatkowo pojawia się też kwestia: co robić z dokumentami wytworzonymi przez urzędnika wyborczego. Rozporządzenie tego nie przewiduje. Pojawia się też nie do końca jasna kwestia terminów przechowywania dokumentów – 5 lat licząc od stycznia roku następnego czy też 5 lat i 7 miesięcy dla wyborów do Europarlamentu.

Niezmiernie ważna jest kwestia docelowego magazynowania dokumentów. Dotychczas koszty magazynów odpowiedzialnie brały na siebie gminy – w sposób dorozumiany, ale jak podkreślił Tomasz Fijołek, nie jest to zadanie gmin. Dlatego, jak tłumaczył pojawia się potrzeba rozwiązania tego problemu. Dodatkowo pozostaje jeszcze zagadnienie kosztów transportu dokumentów.

Przedstawicielka Ministerstwa Kultury obiecała, że resort przeanalizuje uwagi, przy czym od razu odniosła się do sprawy przechowywania dokumentów przez pierwsze 5 lat. Jak tłumaczyła, resort uważa, że to nie archiwa państwowe są tu właściwe, gdyż nie jest to dokumentacja archiwalna. Dlatego powinna być przechowywana przez wytwórców, czyli delegatury KBW. Magdalena Pietrzak wskazała, że KBW nie jest właściwa do ich magazynowania. Minister podkreśliła, że minister kultury nie może wskazać innego podmiotu (tj. niż MKiDN) – tu delegatury KBW – do przechowywania dokumentów. W 2014 r. same karty do głosowania ważyły 3,5 tys. ton, delegatury w swoich archiwach nie mają ani prawnej ani technicznej możliwości gromadzenia takich dokumentów. Zadaniem gmin nie jest przechowywania akt, zatem nie można przekazywać im środków. Rozwiązaniem mogłoby być zlecenie gminom takiego zadania wraz z przekazaniem środków finansowych na jego realizację.

Zdaniem ministra Szefernakera KBW potrzebne jest spotkanie PKW/KBW z przedstawicielami resortu kultury, aby sporne kwestie zostały wyjaśnione. Minister zapewnił, że zostanie one zorganizowane w najbliższym czasie. A po jego odbyciu, sprawa trafi na zespół roboczy KWRiST.

Szkody łowieckie

Nawiązując do problemu szacowania szkód łowieckich, który omawiany był na kwietniowym posiedzeniu plenarnym Komisji Wspólnej, Małgorzata Golińska, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska poinformowała, że do Sejmu trafił projekt przygotowany przez grupę posłów.

- Projekt nowelizacji prawa łowieckiego wyłącza przedstawicieli gmin z szacowania szkód. W zamian zadaniem tym zajmować się będą przedstawiciele doradztwa rolniczego. – mówiła minister.

To dobra wiadomość dla przedstawiciel JST. Pomysł wyznaczania sołtysów do oceny szkód negatywnie oceniała strona samorządowa Komisji Wspólnej. Samorządowcy zwracali także uwagę brak finansowania nowych zadań nałożonych na samorządy.

Ostrowice

Strona samorządowa pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących gminy Ostrowice w województwie zachodniopomorskim. Ostrowice mają od nowego roku zostać podzielone i włączone do sąsiednich miast. Decyzja taka została podjęta w porozumieniu z samorządami, które będą zaangażowane z zmiany.

Jak wyjaśnił Paweł Szefernaker, proponowane rozwiązania są bardzo propaństwowe. – To nie jest tak, że my – jako rząd - przejmujemy cały dług. Przejmujemy wszystkie zobowiązania i chcemy sprawdzić, w jaki sposób były podejmowane, jak wyglądał cały proces podpisywania umów, bo to były, jak przypomnę umowy z parabankami. Pewno będzie tu dużo pracy ministerstwa, prokuratorii i całego aparatu państwa, które w ramach zasady pomocniczości powinien pojawić się w relacjach gminy z wierzycielami. Tak naprawdę po pierwszych trzech, czterech miesiącach po likwidacji tej gminy po nowym roku będziemy wiedzieli jaki jest realny dług tej gminy i liczba wierzycieli, którzy się zgłoszą do wojewody – mówił minister.

Paweł Szefernaker zaapelował także do samorządowców, a zwłaszcza do lokalnych organizacji samorządowych, aby umorzyły zobowiązania (w większości składki członkowskie) gminy.

Inwestycje mieszkaniowe

Z negatywną opinią samorządów spotkał się projekt ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących. Dyrektor Andrzej Porawski wyjaśniał, że jedna trzecia obszaru Polski, w tym blisko połowa obszarów miast, jest objęta aktualnymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Przewidziano w nich tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową nawet dla 70 milionów obywateli. Zlekceważenie tych planów osłabia znaczenie aktów prawa miejscowego w praktyce urbanistycznej. Projektowana ustawa nie powinna dotyczyć wszystkich terenów, a tylko specjalnych, np. powojskowych, kolejowych, rolnych w miastach, itp. Dlatego należałoby wyraźnie zaznaczyć, że ustawa ułatwia realizację inwestycji mieszkaniowych jedynie na takich nowo pozyskanych dla budownictwa mieszkaniowego terenów, które były dotąd użytkowane w inny sposób.

O finansach

Pozytywnie rozpatrzono projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten koryguje zapisy dotyczące indywidualnego wskaźnika zadłużenia. Jest to początek prac nad zmianami w prawie finansów publicznych.

Kolejne posiedzenie zaplanowano na 25 czerwca br.

Projekty uzgodnione:

1. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie wzorów dokumentów EDPO i EDPR.
2. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie sposobu nadawania numeru rejestrowego.
3. Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących gminy Ostrowice w województwie zachodniopomorskim.
4. Projekt ustawy o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania
5. Projekt rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie metody kalkulacji kosztów cyklu życia budynków oraz sposobu przedstawiania informacji o tych kosztach.
6. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia dokumentu „Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo-Uczestnictwo- Solidarność”.
7. Projekt dokumentu pn. Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2016-2017.
8. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia rządowego programu „Dobry Start”.
9. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry Start”.
10. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej.
11. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym.
12. Projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej na realizację operacji w ramach działań wsparcie przygotowawcze i realizacja lokalnych strategii rozwoju kierowanych przez społeczność, w tym koszty bieżące i aktywizacja, objętych Priorytetem 4. Zwiększenie zatrudnienia i spójności terytorialnej, zawartym w Programie Operacyjnym „Rybactwo i Morze”.
13. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach.
14. Projekt rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji zmieniającego rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych.
15. Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniający rozporządzenie w sprawie wzorów zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wzorów licencji na wykonywanie transportu drogowego oraz wypisów z tych dokumentów.
16. Pismo Ministerstwa Infrastruktury dotyczące optymalizacji procesu realizacji inwestycji drogowych.
17. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego.
18. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie trybu podziału rezerwy celowej budżetu państwa „Pomoc dla repatriantów”.
19. Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wzoru formularza wniosku o przyznanie repatriantowi pomocy finansowej z tytułu remontu, adaptacji lub wyposażenia lokalu mieszkalnego.
20. Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wymogów technicznych infrastruktury sektorów na stadionie, na których udostępniane są miejsca stojące.
21. Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzenia aktu pełnomocnictwa do głosowania w wyborach: do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, do Parlamentu Europejskiego, do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
22. Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wzoru i sposobu prowadzenia oraz aktualizacji wykazu pakietów wyborczych
23. Projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.
24. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zakresu i warunków przyznawania świadczeń przysługujących nauczycielom polskim skierowanym lub delegowanym do pracy za granicą.
25. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie typów szkół i placówek, w których nie tworzy się samorządu uczniowskiego.
26. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie typów szkół i placówek, w których nie tworzy się samorządu uczniowskiego - wysłano 20.04.br.
27. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców.
28. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców.
29. Projekt ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

Opinia negatywna:

Projekt ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących

Do zespołów roboczych trafią:

1. Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie sposobu przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z wyborów.
2. Projekt ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw.
3. Projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie zakresu, sposobu i trybu dofinansowania z budżetu państwa zadań związanych z budową i remontami i utrzymaniem strzelnic oraz rozwijaniem sportu strzeleckiego
4. Projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie zakresu, sposobu i trybu dofinansowania z budżetu państwa zadań związanych z budową i remontami pomników upamiętniających tradycję, chwałę i sławę oręża polskiego.
5. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom wykonującym działalność gospodarczą na obszarach
6. Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.
7. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie udzielania dotacji celowych dla jednostek samorządu terytorialnego na przebudowę, budowę lub remonty dróg powiatowych i gminnych.
8. Projekt ustawy o fakturowaniu elektronicznym w zamówieniach publicznych.
9. Projekt programu Dostępność Plus.
10. Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców.
11. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie komisji psychiatrycznej ds. środków zabezpieczających i wykonywania środków zabezpieczających w zakładach psychiatrycznych.
12. Projekt ustawy o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości.