31 projektów aktów prawnych z pozytywną opinią, trzy z negatywną oraz cztery odesłane na zespoły z prawem do wydania końcowej opinii – to bilans ostatniego posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 31 sierpnia br. w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Obradom współprzewodniczyli – Sebastian Chwałek, podsekretarz stanu w resorcie administracji i spraw wewnętrznych oraz Krzysztof Żuk, reprezentant Unii Metropolii Polskich, prezydent Lublina.

Związek Powiatów Polskich reprezentowali: Edmund Kaczmarek, członek zarządu ZPP, starosta jędrzejowski; Zbigniew Deptuła, członek zarządu ZPP, starosta makowski; Rudolf Borusiewicz, dyrektor biura ZPP oraz jego zastępca Grzegorz Kubalski.

„Nie” dla standardów selektywnej zbiórki odpadów…

Zdecydowanie najwięcej uwagi poświęcono projektowi rozporządzenia ministra środowiska w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania frakcji odpadów. Strona samorządowa nie zgodziła się na wydanie mu pozytywnej opinii.

Maciej Kiełbus, prawnik, uczestnik prac zespołu ds. ustrojowych KWRiST przypomniał, że w 2011 r. ustawodawca nowelizując ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, nałożył na gminy szereg nowych zadań własnych, które gminy były i są zobowiązane wdrożyć. Podał przy tym cele poziomów odzysku i recyklingu odpadów komunalnych i określił sankcje za niezrealizowanie tych zadań. - Gminy obowiązek ten realizowały, wdrażając autonomiczne systemy selektywnej zbiórki odpadów komunalnych dostosowane do warunków lokalnych. Po trzech latach funkcjonowania tych rozwiązań i coraz wyższych poziomach odzysku, na co wskazuje Ministerstwo Środowiska, zaproponowano zmianę polegającą na ujednoliceniu standaryzacji selektywnej zbiórki w skali całego kraju – podawał.

- Takie rozporządzenie w sposób znaczący ogranicza samodzielność organizacyjną JST, narzucając jednolity standard selektywnej zbiórki we wszystkich gminach i abstrahując od specyfiki poszczególnych miejsc, np. obszarów wiejskich, gmin małych, jak i dużych obszarów metropolitalnych – komentował prawnik.

Podkreślał przy tym, że rozporządzenie ma charakter fakultatywny. - Minister środowiska może je wydać, ale nie jest do tego w żaden sposób zobowiązany. W pierwszej kolejności zdaniem strony samorządowej, powinien wziąć pod uwagę inne alternatywne środki wpływania na wzrost poziomu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych a nie wydawać rozporządzenie, które wiązać będzie się z kolejną rewolucją w szeregu gmin. Co z pewnością wpłynie na wysokość opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi – przekonywał Maciej Kiełbus.

Wtórował mu Andrzej Porawski, sekretarz strony samorządowej KWRiST, dyrektor biura Związku Miast Polskich. - Wydawanie tego rozporządzenia 5 lat po wprowadzeniu nowego systemu oznacza niepotrzebną rewolucję, bo gminy w najlepszej wierze i w najlepszy możliwy sposób zorganizowały tą zbiórkę. Dlatego jesteśmy przeciwni takim zmianom. Zwłaszcza, że wydanie rozporządzenia jest fakultatywne – podsumowywał.

Maciej Kiełbus zapewniał, że strona samorządowa jak najbardziej jest otwarta na współpracę w wypracowywaniu standardów selektywnego zbierania odpadów, jednak powinno mieć to charakter systemowy a nie polegający jedynie na wydaniu jednego rozporządzenia.

Z argumentami samorządowców nie zgadzał się przedstawiciel resortu środowiska. Przyznawał co prawda, że wydanie rozporządzenia jest fakultatywne, jednak nie oznacza to, że nie jest potrzebne - gdyż nie ma wypracowanych standardów zbiórki odpadów. Co więcej, twierdził on, że wydanie tego rozporządzenia odblokuje nam ponad 1 mld 300 tys. euro na inwestycje związane z odpadami. Wnioski na te inwestycje będą mogły składać samorządy.

Odnosząc się do potrzeby współpracy na linii rząd – samorząd, deklarował, że Ministerstwo jest otwarte na powołanie zespołu, w którego skład wejdą przedstawiciele samorządu. Zespołu, który opracuje nowy kształt ustawy.

Z wypowiedzi zgromadzonych po raz kolejny wynikało bowiem, że strona samorządowa ma szereg uwag do ustawy. Rozporządzenie nie tylko nie rozwiąże problemu, ale go pogłębi.

- Przy okazji ewentualnych prac nad ustawą należy wprowadzić uwagi, bo akurat taki jest głos praktyków. Natomiast niezależnie od tego mówimy: to rozporządzenie, które w tej chwili jest proponowane jest rozporządzeniem fakultatywnym i jest rozporządzeniem, który rozbija obecny system odbioru odpadów, który już się w taki czy innym sposób ukształtował – mówił Grzegorz Kubalski.

- Wydanie w chwili obecnej tego rozporządzenia, wydanie setek tysięcy złotych na wdrożenie nowego koloru, nowego kształtu pojemników doprowadzi do tego, że gdy będziemy dyskutować o ustawie, to okaże się, że „będzie ona nieefektywna, nieracjonalna”, itd. – prognozował. Będzie to bowiem zmienianie tego, co zostało w chwili obecnej ukształtowane w wyniku tego rozporządzenia. Tak będzie, zwłaszcza wtedy, gdy okaże się, że część tych środków będzie pochodziła ze źródeł unijnych, bo dojdzie do tego pięcioletni okres projektu i nie da się wprowadzić zmian.

W ocenie dyrektora Grzegorza Kubalskiego wydanie proponowanego rozporządzenia na ten moment będzie stanowiło problem przy reformowaniu systemu, niezależnie od tego, że zniszczy to, co do w tej chwili zostało zbudowane. - Prosimy o przemyślenie czemu ma służyć to rozporządzenie. Mówienie, że dzięki wprowadzeniu ogólnopolskiego znormalizowania pojemników będziemy mogli wydać środki unijne na ich  standaryzację, która nie byłaby potrzebna bez tego rozporządzenia, to nie jest to akurat zbyt trafny argument – podnosił.

… i dla płacy minimalnej

Negatywną opinię strony samorządowej otrzymał także projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r.

Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich tłumaczył, że powodem jest brak uwzględnienia kosztów dla samorządów związanych z podwyżką. – Strona samorządowa nie zaopiniuje rozporządzenia ze względu na brak danych finansowych dotyczących skutków wdrożenia tej regulacji dla jednostek samorządu terytorialnego, ale i szerzej - dla finansów publicznych – wyjaśniał. Zaznaczał też, że proponowana przez rząd kwota płacy minimalnej w 2017 r. jest znacząco wyższa niż do tej pory i spowodowałaby podniesienie kosztów usług publicznych.

W odpowiedzi Krzysztof Michałkiewicz, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej przypomniał, że strona rządowa po wcześniejszych apelach samorządów uwzględniła brakujące kwestie i ujęła w rozporządzeniu koszty, jakie z tytułu podniesienia płacy minimalnej miałyby ponieść samorządy. Według resortu koszty te na 2017 r. wyniosłyby 499 mln zł, a w perspektywie 10 lat 5 mld 432 mln zł.

Odnosząc się zaś do argumentu, że podwyżka płacy minimalnej wpłynęłaby na podniesienie kosztów usług publicznych, wiceminister twierdził, że w tym wypadku wszystko zależy od konkretnych umów. - Nie pierwszy raz podnosimy płacę minimalną i do tej pory samorządy nie zgłaszały tego typu uwag - przypominał.

Marek Wójcik określił kwotę 499 mln zł jako „porażającą”. Dlatego samorządowcy postulują, aby rozporządzenie zostało uzupełnione o wskazanie źródeł finansowania przez jednostki samorządu terytorialnego.

Skomplikowany formularz

Kolejnym projektem nieuzgodnionym był projekt rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie formularza Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia. Samorządowcy uważają, że formularz jest niejasny i nieczytelny a szereg kryteriów jest niemożliwych do spełnienia.

Do wszystkich 34 kryteriów zapisanych w projekcie rozporządzenia zgłoszono w konsultacjach publicznych i uzgodnieniach międzyresortowych przeszło 330 uwag. – To gigantyczna liczba, przy czym ponad 300 uwag dotyczyło poszczególnych kryteriów, przede wszystkim ich nieprecyzyjności, niejasności, niezasadności – zaznaczał Adam Struzik, przedstawiciel Związku Województw RP, marszałek województwa mazowieckiego.

Dodatkowo podnosił on, że w bieżącej wersji rozporządzenia nie uwzględnia się w ogóle roli marszałków województw, wszystko oddaje się w ręce wojewodów lub ministra zdrowia.

- Naszym zdaniem prowadzi to znowu do centralizacji i nie możemy poprzeć tego projektu – mówił.

Obecny na posiedzeniu Jakub Adamski, zastępca dyrektora Departamentu Analiz i Strategii w Ministerstwie Zdrowia twierdził, że konsultacje publiczne dla samego rozporządzenia trwały bardzo długo. Na zgłaszanie uwag było 14 dni.

– Znaczna część uwag, w zakresie na przykład doprecyzowania, została uwzględniona. Odbywały się spotkania z ministerstwami, które zgłaszały uwagi, w celu ustalenia, czy na pewno rozumiemy wszystko w jednakowy sposób – wyjaśniał. W jego ocenie kryteria z całą pewnością uzgadniali marszałkowie.

Kontrowersje nad RIO

Z porządku obrad zdjęty został projekt nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Projekt ten jest głośno krytykowany w środowisku samorządowym. Sprzeciw budzi m.in.  pomysł poszerzenia zakresu funkcji kontrolnej regionalnych izb obrachunkowych o kryterium gospodarności w zakresie tytułów dłużnych. Korporacje samorządowe przyjęły szereg negatywnych stanowisk dotyczących proponowanych zmian.

Podczas posiedzenia plenarnego uzgodniono, że projektem zająć się nim mają wiążąco dwa zespoły robocze: zespół ds. ustrojowych oraz zespół ds. systemu finansów publicznych. Zgodnie z zapowiedzią wiceministra Sebastiana Chwałka ich posiedzenia mają odbyć się możliwie szybko, być może nawet w przyszłym tygodniu.

Płatne parkowanie nawet w weekendy

Z pozytywną opinią spotkał się projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw autorstwa Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa. Nie obyło się jednak bez uwag samorządowców. Głos zabrał Jacek Karnowski, członek zarządu Związku Miast Polskich, prezydent Sopotu. – Bardzo nam doskwiera zapis w ustawie dotyczący możliwości pobierania opłat za parkowanie tylko w dni robocze. Wyklucza to z pewnością możliwość pobierania opłat w niedzielę. Dyskusyjne jest także to, czy dopuszczalne jest ich pobieranie w soboty. Są interpretacje, że nie wolno. W przypadku miejscowości turystycznych jest to problematyczne. Właśnie w weekendy w takich miejscach jest największy ruch i opłaty powinny być pobierane. Wnoszą o to sami mieszkańcy, których przeszkadza nadmierny tłok na ulicach. Dlatego postulujemy o wykreślenie sformułowania „w dni robocze” – wyjaśniał. Podobnego zdania był Adam Struzik, nazywając ograniczenie możliwości pobierania opłat w weekendy „odwróceniem logiki postępowania”.

- Potraktujmy to jako wniosek strony samorządowej odnośnie dalszych prac legislacyjnych – podsumował dyskusję Krzysztof Żuk.

Linia Współpracy

Podczas posiedzenia rozmawiano także o projekcie programu rozwoju „Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa”. Uzyskał on opinię pozytywną. Jan Maciej Czajkowski ze Związku Miast Polskich zaznaczał, że projekt ten w dużym stopniu realizuje wcześniejsze - sprzed kilkunastu lat – postulaty dotyczące kierunków zmian w informatyzacji administracji publicznej. - Niezależnie od opinii wydania opinii pozytywnej zgłosiliśmy kolejne postulaty. Planowana jest nowa koncepcja współpracy – Linia Współpracy. Ma być to mechanizm relacji między rządem a samorządami wszystkich poziomów. Mam nadzieję, że kooperacja na Linii Współpracy będzie się dobrze układała – mówił.

Kolejne posiedzenie odbędzie się 28 września. Nastąpi wówczas zmiana w składzie osobowym przewodniczących Komisji. Tym razem współprzewodniczącym z ramienia strony samorządowej będzie Marek Olszewski, przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, wójt gminy Lubicz.

Pełna lista projektów uzgodnionych

1. Projekt programu rozwoju „Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa" wraz z projektem uchwały Rady Ministrów,
2. Projekt rozporządzenia Ministra Cyfryzacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie udzielania pomocy na rozwój infrastruktury szerokopasmowej w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020,
3. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie deklaracji na podatek od środków transportowych składanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej,
4. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym,
5. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych,
6. Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej dla mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców na inwestycje w zakresie budownictwa okrętowego w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020,
7. Projekt rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa w sprawie określenia wzoru oświadczenia o przyjęciu obowiązku kształtowania w spółce wynagrodzeń członków organu zarządzającego,
8. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym,
9. Aktualizacja Krajowego Programu Kolejowego do 2023 roku,
10. Projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw,
11. Pakiet projektów rozporządzeń Ministra Środowiska w sprawie specjalnych obszarów ochrony siedlisk,
12. Program Rozwoju Powiatu Gdańskiego do roku 2020 plus,
13. Projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej na realizację działań w ramach Priorytetu 6. „Wspieranie wdrażania zintegrowanej polityki morskiej” zawartego w programie operacyjnym „Rybactwo i Morze” na lata 2014 – 2020,
14. Projekt sprawozdania z Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020 za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015,
15. Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
16. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie informacji udzielanych zakładom ubezpieczeń przez podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz NFZ,
17. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie Lekarskiego Egzaminu Końcowego i Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego,
18. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych,
19. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości,
20. Projekt ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów,
21. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie badań psychologicznych strażników gminnych (miejskich),
22. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie recept wystawianych przez pielęgniarki i położne,
23. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wniosku o wydanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego,
24. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu laboratoriów przeprowadzających weryfikację maksymalnego poziomu wydzielanych substancji smolistych, nikotyny i tlenku węgla w dymie papierosów,
25. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli,
26. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego,
27. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na egzaminatorów, sposobu prowadzenia ewidencji egzaminatorów oraz trybu wpisywania i skreślania egzaminatorów z ewidencji,
28. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie konkursu na stanowisko dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i stanowisko dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej,
29. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków wynagradzania egzaminatorów za udział w przeprowadzaniu sprawdzianu i egzaminów oraz nauczycieli akademickich za udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego,
30. Projekt Sprawozdania z Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020 za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.
31. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu, zakresu i trybu udostępniania danych gromadzonych w rejestrze publicznym.

Projekty z opinią negatywną

1. Projekt rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania frakcji odpadów,
2. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r.
3. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie formularza Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia.

Zespoły robocze

1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych,
2. Projekt rozporządzenia Ministra Cyfryzacji w sprawie wymaganej przepływności łącza dla usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu jednostek uprawnionych,
3. Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody,
4. Projekt rozporządzenia Ministra Energii w sprawie udzielania pomocy publicznej na projekty inwestycyjne w zakresie budowy i przebudowy jednostek wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.