Obowiązujące obecnie regulacje dotyczące ochrony ludności są nie tylko bardzo rozproszone między różne akty prawne, lecz również nie odpowiadają współczesnym potrzebom i zagrożeniom. Są one bowiem ukierunkowane na tworzenie funkcjonującego w warunkach wojny systemu obrony cywilnej alternatywnego do systemów działających permanentnie (np. systemu ratowniczo-gaśniczego). Ministerstwo Spraw Wewnętrznych uznało, że taki system nie przystaje do obecnej rzeczywistości społeczno-gospodarczej.

W efekcie opracowany został projekt założeń do projektu ustawy o ochronie ludności. Jak wskazują projektodawcy ten akt prawny ma dokonać kompleksowego uregulowania problematyki ochrony ludności. Ochrona ludności zostanie zdefiniowana jako zintegrowana działalność podmiotów realizujących zadania ochrony ludności, w tym organów administracji publicznej, mająca na celu ochronę życia i zdrowia obywateli polskich i osób niebędących obywatelami polskimi przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz ochronę mienia, środowiska i dziedzictwa kulturowego na wypadek wystąpienia sytuacji zagrożenia, poprzez:

·         zapewnienie warunków niezbędnych dla ochrony życia i zdrowia ludzi oraz zapewnienie podstawowych warunków przetrwania w sytuacjach zagrożenia;

·         zapewnienie współpracy wszystkich systemów ratowniczych, monitorowania, powiadamiania o zagrożeniach, ostrzegania i alarmowania, a także organów, służb i innych podmiotów realizujących zadania z zakresu ochrony ludności;

·         merytoryczne, organizacyjne, rzeczowe i finansowe wsparcie dla organizacji pozarządowych w zakresie wykonywania zadań z zakresu ochrony ludności, a w szczególności społecznych organizacji ratowniczych, humanitarnych i wolontariatu;

·         organizowanie i koordynowanie przyjmowania i udzielania pomocy humanitarnej;

·         zapewnienie zasobów, które mogą być wykorzystane w celu realizacji zadań ochrony ludności;

·         edukację społeczeństwa w zakresie kształtowania odpowiednich zachowań na wypadek ich wystąpienia.

Przewidziane w ustawie regulacje obejmą:

·         zdefiniowanie siatki pojęciowej;

·         wskazanie organów i podmiotów odpowiedzialnych i właściwych w sprawach ochrony ludności. Organami tymi mają być: wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa, wojewoda, Komendant Główny PSP oraz ministrowie kierujący działami administracji rządowej nadzorujący podmioty realizujące zadania z zakresu ochrony ludności;

·         określenie odpowiedzialność i zadań z zakresu ochrony ludności, sposobu ich realizacji, zasad nadzoru i koordynacji;

·         określenie zasady planowania i zarządzania ryzykiem na rzecz ochrony ludności. W tym zakresie przewiduje się w szczególności nałożenie obowiązku opracowania i uchwalania na podstawie analizy ryzyka wystąpienia sytuacji zagrożeń i ich następstw programów ochrony ludności (na szczeblu powiatu i województwa;

·         usprawnienie procesu upowszechniania w społeczeństwie wiedzy w zakresie ochrony ludności;

·         uwzględnienie rozwiązań z obszaru ochrony ludności stosowanych w Unii Europejskiej;

·         określenie zasad współdziałania organizacji pozarządowych działających na rzecz ochrony ludności;

·         określenie zasady realizowania zadań ochrony ludności w czasie wojny, z uwzględnieniem trybu reklamowania od służby wojskowej oraz funkcjonowania ochrony ludności w warunkach wynikających z postanowień Protokołu Dodatkowego do Konwencji Genewskich z 12 sierpnia 1949 r. dotyczącego ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół I), sporządzonego w Genewie dnia 8 czerwca 1977 r.;

·         określenie zasady tworzenia rezerw materiałowych i sprzętowych na rzecz ochrony ludności;

·         wzmocnienie integracji struktur i systemów ratowniczych państwa;

·         zapewnienie skutecznego informowania, ostrzegania i alarmowanie ludności;

·         zapewnienie warunków do ochrony ludności w czasie wojny w oparciu o zasoby ochrony ludności czasu pokoju z wypełnieniem postanowień Protokołu I do Konwencji Genewskich;

·         zapewnienie możliwość finansowania zadań z zakresu ochrony ludności.

Projekt założeń do projektu ustawy o ochronie ludności będzie opiniowany na najbliższym posiedzeniu Zespołu ds. Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli.