Spółka z o.o. bez kapitału zakładowego, wspólnicy z udziałami bez wskazanego nominału, kapitał zapasowy na pokrycie strat – to niektóre rozwiązania zaproponowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości w projekcie założeń istotnej nowelizacji Kodeksu Spółek Handlowych.
Projektodawcy wskazują, że zaproponowane rozwiązania ukierunkowane są na ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej dzięki uelastycznieniu struktury majątkowej spółki z o.o. przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednich instrumentów ochrony wierzycieli spółki. Pakiet rozwiązań służących temu celowi obejmuje:
1) dopuszczenie konstrukcji udziałów beznominałowych. Udziały takie będą oderwane od kapitału zakładowego, a cena, po której wspólnik obejmie udziały beznominałowe będzie określona w umowie spółki. Wkłady na pokrycie udziałów bez wartości nominalnej będą zasilać kapitał udziałowy jako nową pozycję bilansową kapitału własnego spółki z o.o. Zakres uprawnień przysługujących poszczególnym wspólnikom w spółce, w której ustanowiono udziały beznominałowe, byłby ustalany w odniesieniu do ogólnej liczby udziałów, a nie kapitału zakładowego. Główną korzyścią płynącą z tego rozwiązania jest możliwość szybkiej emisji nowych udziałów po cenie rynkowej bez potrzeby kosztownych i czasochłonnych procedur związanych ze zmianą wysokości kapitału zakładowego;
2) uczynienie kapitału zakładowego instytucją fakultatywną oraz zniesienie minimum kapitałowego;
3) unowocześnienie niektórych rozwiązań dotyczących kapitału zakładowego poprzez nową regulację reżimu nabywania przez spółkę własnych udziałów oraz dokonywania obniżenia kapitału zakładowego w celach restrukturyzacyjnych. Ta pierwsza operacja będzie możliwa, jeżeli spółka będzie dysponować zyskiem za ostatni rok – wówczas na podstawie uchwały wspólników będzie mogła nabyć do 25% swoich udziałów;
4) wzmocnienie ochrony wierzycieli spółki z o.o. przez wprowadzenie testu wypłacalności, który poprzedzałby każdą wypłatę z majątku spółki na rzecz wspólników pod tytułem korporacyjnym. Każda taka wypłata wymagałaby złożenia przez zarząd oświadczenia, że spełnienie świadczenia przez spółkę nie doprowadzi do utraty przez nią zdolności do wykonywania zobowiązań w toku zwykłej działalności, na przestrzeni jednego roku;
5) wprowadzenie obowiązku tworzenia przez spółki z o.o. kapitału zapasowego na pokrywanie przyszłych strat. Spółki zostaną objęte nakazem przeznaczenia części zysków na pokrywanie przyszłych strat. Minimalna wysokość obowiązkowego kapitału zapasowego byłaby zależna od sumy zobowiązań i stanowiła 5% tej sumy, lecz nie mniej niż 50 tys. zł;
6) uszczelnienie „luki” instytucji kapitału zakładowego polegającej na braku istnienia normatywnej hierarchii źródeł pokrycia straty. W pierwszej kolejności na pokrycie straty powinny być przeznaczone tzw. „wolne środki” – kolejno zysk za ostatni rok obrotowy, niepodzielone zyski z lat ubiegłych, kwoty „wolnych” kapitałów rezerwowych, „wolna” część kapitału zapasowego. Dopiero w ostatniej kolejności spółka będzie mogła obniżyć kapitał zakładowy, bądź przeznaczyć na pokrycie spłaty kapitał rezerwowy.
Druga grupa zmian objętych propozycją Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczy ułatwień w podejmowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej, w szczególności w formie spółki jawnej i komandytowej, poprzez rozszerzenie możliwości zawiązania, zmiany i rozwiązania spółek jawnej, komandytowej i z ograniczoną odpowiedzialnością przy wykorzystaniu wzorców udostępnianych w systemie teleinformatycznym oraz udogodnienia w zakresie składania wniosków do rejestru i w zakresie uiszczania opłat sądowych od tych wniosków.
Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw będzie rozpatrywany równolegle przez Zespół ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska i Zespół ds. Społeczeństwa Informacyjnego.
