Powiaty są gotowe – w trosce o dobro mieszkańców i zgodnie z kierunkami wskazanymi w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – podjąć się zadania przeciwdziałania wykluczeniu transportowemu. Muszą jednak otrzymać od prawodawcy niezbędne narzędzia prawne oraz źródła finansowania.

Taki wniosek płynie ze stanowiska Nadzwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Związku Powiatów Polskich w sprawie publicznego transportu zbiorowego, podjętego 6 marca br. w Częstochowie.

Samorządowcy tłumaczą w nim, że dostępność komunikacyjna wszystkich regionów kraju jest gwarantem wywiązywania się państwa z jego obowiązków wobec obywateli. Dostępność ta ma też bezpośredni wpływ na rynek pracy, ułatwiając potencjalnym pracownikom dotarcie do miejsc, gdzie istnieje zwiększone zapotrzebowanie na pracę.

Przyznają jednocześnie, że przez wiele lat publiczny transport zbiorowy, zarówno w zakresie jego finansowania, jak i pełnej dostępności komunikacyjnej dla pasażerów nie był dostatecznie wydajny. Co gorsza, system ten ulega stopniowej degradacji. Zmniejsza się liczba pasażerów. Transport lokalny ulega ograniczeniu. Coraz większe obszary kraju stają się białymi plamami transportowymi, skazując mieszkające tam osoby albo na poruszanie się własnym pojazdem, albo na trudności w wyjechaniu gdziekolwiek ze swojej miejscowości zamieszkania.

Nadziei w niej pokładanej nie spełniła – i nie ma szansy spełnić – uchwalona w roku 2010 ustawa o publicznym transporcie zbiorowym. Powodów jest wiele.

Najważniejsze z nich, w ocenie przedstawicieli powiatów, to:

• duże rozproszenie odpowiedzialności za organizację transportu pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego różnych poziomów przy braku skutecznych bodźców i narzędzi umożliwiających ich współpracę. Tymczasem w bardzo wielu krajach transport pozamiejski jest domeną jednostek szczebla powiatowego. Skala gminy jest bowiem zbyt mała do stworzenia spójnego systemu transportu zbiorowego;
• duże ryzyko finansowe wynikające z braku praw wyłącznych i wynikającej stąd możliwości dublowania przez przewozy komercyjne linii uznanych za linie użyteczności publicznej;
• brak zapewnienia jednostkom samorządu terytorialnego adekwatnych do kosztów realizacji zadania środków.

Związek Powiatów Polskich z zadowoleniem przyjął stworzenie w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa powstał zespołu do spraw opracowania projektu ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. - Daje to realną szansę na poprawę obecnego, niekorzystnego stanu rzeczy – dowiadujemy się ze stanowiska. ZPP wraz z częścią środowisk przewoźników złożył już obszerne propozycje zmian legislacyjnych. Jak ocenia, ich przyjęcie pozwoliłoby osiągnąć cele zawarte w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju w zakresie transportu publicznego przy jednoczesnej poprawie efektywności wykorzystania środków publicznych.

- ZPP liczy na pozytywne odniesienie się Rady Ministrów do zaproponowanych zmian – mówi Ludwik Węgrzyn, prezes Zarządu ZPP, starosta bocheński.