Uzyskanie rekompensaty z tytułu utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym, zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym oraz ustawą o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, uzależnione jest wyłącznie od tego czy usługa świadczona jest przez operatora w rozumieniu ustawy o publicznym transporcie zbiorowym i co za tym idzie czy ma ona charakter usługi użyteczności publicznej.

Ustawa o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego reguluje uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego w regularnych przewozach osób, wykonywanych przez uprawnionych przewoźników kolejowych i autobusowych, z wyłączeniem komunikacji miejskiej (art. 1 ust. 1 i 2). Za środki publicznego transportu zbiorowego ustawa ta rozumie przy tym środki transportu wykorzystywane w transporcie kolejowym lub drogowym, w przewozie o charakterze użyteczności publicznej, o którym mowa w przepisach ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.

Regulacja ta koresponduje z tą ostatnią ustawą, zgodnie z którą po pierwsze usługi użyteczności publicznej to wyłącznie usługi świadczone przez operatora w rozumieniu tej ustawy (art. 4 ust. 1 pkt 12), po drugie obowiązek stosowania ulg ustawowych został nałożony wyłącznie na tę grupę podmiotów świadczących usługi publicznego transportu zbiorowego (art. 46 ust. 1 pkt 10) i po trzecie wreszcie tylko operatorowi zostało przyznane prawo uzyskania rekompensaty z tytułu utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym (art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. a).

Zestawienie powyższych regulacji obu ustaw prowadzi zatem do wniosku, że prawo do uzyskania rekompensaty z tytułu utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym aktualizuje się w przypadku, w którym mamy do czynienia z przewozem o charakterze użyteczności publicznej.

Prawo to nie jest przy tym uzależnione od tego czy u właściwego organizatora został przyjęty plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego, z tym zastrzeżeniem, że w przypadku podmiotów objętych obowiązkiem jego sporządzenia, umowa może dotyczyć wyłącznie linii w nim określonych, a więc bez jego uchwalenia nie będzie możliwym zawarcie umowy, która z kolei warunkuje uzyskanie przez przewóz charakteru użyteczności publicznej.
 
Źródło: Publiczny transport zbiorowy w pytaniach i odpowiedziach, M. Król, ZPP, Warszawa 2015