Zapis zawarty w art. 114 ust.1 pkt 1b ustawy Prawo o ruchu drogowym, a zwłaszcza użyte w nim sformułowanie "podlega" nie budzi żadnych wątpliwości, co do obligatoryjnego charakteru poddania się kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji przez kierowcę, któremu przypisano 24 punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego na podstawie art. 130 ust.1 ustawy. Oceny takiej nie zmienia fakt, że postępowanie z art. 114 ust.1 pkt 1b prowadzone jest na wniosek komendanta wojewódzkiego policji. Przepis wskazuje tu jedynie organ właściwy do złożenia wniosku, nie pozostawiając mu jednak swobody uznaniowej w tym zakresie, gdyż w razie przekroczenia przez kierowcę 24 punktów komendant wojewódzki policji zobowiązany jest do złożenia wniosku o skierowanie na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji. Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny z dnia 9 sierpnia 2012 r. sygn. II SA/Ke 474/12.
Celem uregulowania zawartego w art. 114 ust.1 pkt 1b ustawy jest dyscyplinowanie i wdrażanie kierujących pojazdami do przestrzegania przepisów ustawy oraz zapobieganie wielokrotnemu naruszaniu przepisów ruchu drogowego. Rozumowanie takie prowadzić musi w konsekwencji do wniosku, że kierowca, który za naruszenie przepisów ruchu drogowego uzyskał więcej niż 24 punkty ma bezwzględny obowiązek poddania się kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji i nie może skorzystać z uprawnienia o jakim mowa w art. 130 ust. 3 ustawy. Temu celowi odpowiada uregulowanie zawarte w § 8 ust. 6 rozporządzenia, który stanowi, że odbycie szkolenia nie powoduje zmniejszenia liczby punktów otrzymanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego wobec osoby, która przed jego rozpoczęciem dopuściła się naruszeń, za które suma punktów ostatecznych i wpisanych tymczasowo przekroczyła 24. Prawidłowa wykładnia przepisów art. 130 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 oraz art. 114 ustawy wskazuje na to, że po uzyskaniu 24 punktów karnych kierowca, chcąc zachować uprawnienie do kierowania pojazdami nie może uniknąć kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji, aby zaś dobrowolne odbycie przez niego szkolenia mogło zmniejszyć ilość uzyskanych przez niego punktów karnych, musi się ono odbyć przed przekroczeniem tej dopuszczalnej ilości punktów. Inna wykładnia tych przepisów skutkowałaby tym, że to od kierowcy byłoby uzależnione, czy Starosta ma możliwość wydania decyzji o jakiej mowa w art. 114 ustawy pomimo, że przepis ten w sposób kategoryczny i jednoznaczny określa, że: "Kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji podlega osoba posiadająca uprawnienie do kierowania pojazdem na wniosek komendanta wojewódzkiego Policji w razie przekroczenia 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1". Gdyby ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia się kierowcy w takim przepadku z obowiązku poddania się kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji, wówczas niewątpliwie przepis ten zawierałby dodatkową regulację o treści: "pod warunkiem, że kierowca nie uczestniczył w szkoleniu o jakim mowa w art. 130 ust. 3 " ewentualnie "przepis ten nie ma zastosowania do kierowcy, który po przekroczeniu 24 punktów karnych poddał się szkoleniu, o jakim mowa w art. 130 ust. 3". Skoro jednak takich uregulowań brak, zdaniem Sądu nie może budzić wątpliwości, że przepis art. 114 ust. 1 nie pozostawia żadnych wątpliwości, że późniejsze, już po uzyskaniu 24 punktów karnych uczestniczenie w szkoleniu, o jakim mowa w art. 130 ust. 3 ustawy pozostaje bez wpływu na obowiązek poddania się kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji.
W omawianej sprawie starosta wydał decyzję w przedmiocie skierowania na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdem. Samorządowe kolegium odwoławcze uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i umorzyło postępowanie organu I instancji. Od tej decyzji skargę do sądu administracyjnego złożył prokurator rejonowy. Wojewódzki sąd administracyjny uznał, że samorządowe kolegium odwoławcze błędnie zinterpretowało przepisy.
Źródło: Orzecznictwo NSA
