Przypomnijmy, że likwidacja szkoły lub placówki bądź też jej przekształcenie, od 23 stycznia 2016 r. wymaga uzyskania pozytywnej opinii kuratora oświaty.
Informację dotyczącą opiniowania likwidacji i przekształceń szkół i placówek samorządowych w latach 2016-2020 resort edukacji przygotował na prośbę strony samorządowej Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu KWRiST.
Jak wskazano, czynniki wpływające na liczbę i przedmiot uchwał podejmowanych na podstawie art 89 ustawy - Prawi oświatowe są następujące:
- zmiany demograficzne (spadek liczby uczniów)
- zmiana ustroju szkolnego
- reforma szkolnictwa zawodowego z roku 2019
- porządkowanie sieci szkół w związku z reformą zawodową z 2012 r.
Pozytywne opinie kuratorów w ogólnej liczbie przedłożonych projektów uchwał w sprawie likwidacji w poszczególnych latach szkolnych kształtowały się następująco:
- 2015/2016 - 79,37%
- 2016/2017 - 74,77%
- 2017/2018 - 90,12% (rok wyborczy stad mniejsza liczba uchwał JST w sprawie likwidacji i mniejsza liczba negatywnych opinii kuratorów)
- 2018/2019 - 83,33%
- 2019/2020 - 82,45% (dane wstępne)
Corocznie najwięcej uchwał dotyczy likwidacji szkół, w których realizowany jest obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, głównie szkół podstawowych. W roku 2019 na 252 tego typu sprawy, wydano 179 opinii pozytywnych i 73 opinie negatywne.
Natomiast w odniesieniu do opinii wydawanych w sprawie przekształceń szkół lub placówek liczba opinii pozytywnych wynosiła:
- 2015/2016 - 69,28%
- 2016/2017 - 81,06%
- 2017/2018 - 90,77%
- 2018/2019 - 92,25%
- 2019/2020 - 85,87% (dane wstępne)
W roku 2019 na 282 sprawy związane z przekształceniem, wydano 260 opinii pozytywnych i 22 opinie negatywne.
Od przedmiotowych opinii, wydawanych w drodze postanowienia, służy jednostkom samorządu terytorialnego zażalenie do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
W latach 2016-2020 liczba zażaleń kształtowała się następująco:
- 2016 - 194 opinie negatywne, 67 zażaleń
- 2017 - 198 opinie negatywne, 87 zażaleń
- 2018 - 43 opinie negatywne, 32 zażaleń
- 2019 - 116 opinie negatywne, 86 zażaleń
- 2020 - 164 opinie negatywne, 117 zażaleń.
Jednak jak wskazuje MEN, powyższe zestawienie nie oznacza, że ponad 50% negatywnych opinii było zaskarżonych do MEN. Niektóre sprawy były opiniowane dwukrotnie przez ministra wskutek odesłania ich do ponownego rozpatrzenia przez kuratora.
W roku 2019 minister edukacji narodowej, jako organ II instancji podjął następujące rozstrzygnięcia w sprawach złożonych zażaleń:
- utrzymanie w mocy zaskarżonego postanowienia - 58
- uchylenie zaskarżonego postanowienia i wydaje pozytywnej opinii 9
- uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia kuratorowi oświaty - 16
- umorzenie postępowania odwoławczego - 2
- odmowa przywrócenia terminu wniesienia zażalenia - 1
W 67,4% spraw minister edukacji narodowej utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie kuratora, natomiast w 10,5% zmienił opinię na pozytywną.
