Opinia kuratora oświaty, zwłaszcza wobec jej wiążącego charakteru, nie może władczo ingerować w sferę zastrzeżoną do samodzielności gminy. Ocena, jakkolwiek wiążąca i mogąca wskazywać na konieczne do uzgodnienia zmiany, nie może sprowadzać się do zastąpienia rady gminy w jej kompetencjach (wyrok NSA z dnia 23 sierpnia 2019 r., sygn. akt: I OSK 2303/17).

Powyższa teza NSA dot. sprawy z zakresu dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego i opiniowania przez kuratora oświaty uchwały w sprawie projektu dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego (procedura z art. 206 i nast. ustawy - Przepisy wprowadzające Prawo oświatowe).

Sąd zauważył, że opiniując uchwałę kurator oświaty zobowiązany jest w szczególności odnieść się do dwóch kwestii: zgodności z prawem przyjętych w uchwale rozwiązań oraz zapewnienia przez jednostkę samorządu możliwości realizacji obowiązku szkolnego i obowiązku nauki. Zapewnienie możliwości realizacji tych obowiązków jest zadaniem gminy i jako takie, może być realizowane wyłącznie w sposób zgodny z prawem, wobec czego także kontrola zapewnienia przez gminę możliwość realizacji obowiązku szkolnego musi opierać się na standardach wyznaczonych przez prawo. Wyrażenie negatywnej oceny i wskazanie na ewentualne zagrożenia dla możliwości realizacji wskazanego obowiązku powinno być oparte na wskazaniu naruszonych standardów. W żadnym jednak wypadku nie oznacza to możliwości zawarcia w opinii konkretnych rozwiązań organizacyjnych.

Opinia kuratora oświaty, ze względu na swój wiążący charakter, jest formą wyrażenia zgody ze strony wydającego ją organu na przyjęte rozwiązania.