Nieuprawniony jest wniosek iż do celów ustalenia prawa do poszczególnych składników wynagrodzenia nauczycieli jest brany pod uwagę czas wyłącznie efektywnego (faktycznego) świadczenia przez niego pracy.

Na sesji Rada Miejska podjęła uchwałę w sprawie uchwalenia regulaminu określającego wysokość oraz szczegółowe warunki przyznawania nauczycielom dodatków do wynagrodzenia zasadniczego, szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oraz wysokość i warunki wypłacania nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy nauczycieli w placówkach oświatowych.

Dokonana przez organ nadzoru ocena legalności przedmiotowej uchwały wykazała, iż w części została ona z istotnym naruszeniem prawa.

W § 9 regulaminu wynagradzania nauczycieli, stanowiącego załącznik do uchwały, Rada Miejska postanowiła, iż wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw przysługuje za godziny faktycznie zrealizowane. Jak wynika z cytowanego zapisu uchwały Rada uzależniła wypłatę określonego składnika wynagrodzenia nauczyciela od faktycznie (efektywnie) przepracowanych godzin, a tym samym określiła okoliczności, w których nauczyciel nabywa do niego prawo.

Uchwała w tym zakresie narusza zdaniem organu nadzoru w sposób istotny art. 30 ust. 6 pkt 2 ustawy  Karta Nauczyciela.

Stosownie do art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela rada gminy ustala szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw. W cytowanej normie kompetencyjnej nie mieści się upoważnienie do określania warunków przyznawania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw. Oznacza to, iż w przypadku godzin ponadwymiarowych rada gminy nie określa warunków nabycia prawa do wynagrodzenia, a jedynie realizację tego prawa - warunki obliczania i wypłacania, a więc wskazywanie na jakiej podstawie ustalone jest wynagrodzenie za takie godziny, wysokość tego wynagrodzenia i sposób w jaki jest ono wypłacane. Ustalenie zatem przez radę gminy w jakich okolicznościach przysługuje wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe nie można uznać za warunek obliczania, czy wypłacania tego składnika wynagrodzenia nauczyciela.

Warunki przyznawania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw określają przepisy Karty Nauczyciela, rozporządzeń wykonawczych oraz Kodeksu pracy.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 80 Kodeksu pracy wynagrodzenie przysługuje za pracę faktycznie wykonaną, za czas zaś niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.

Uchwalony regulamin wynagradzania nie może być przepisem szczególnym w rozumieniu art. 80 Kodeksu pracy, co do określenia warunków przyznawania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw.

Wyklucza taką możliwość analizowane wyżej brzmienie normy kompetencyjnej do jego wydania, która upoważnia radę gminy wyłącznie do ustalenia warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za takie godziny.

Przedstawione stanowisko jest aktualne również w odniesieniu do oceny legalności § 7 ust. 2 załącznika do uchwały.

W wymienionym przepisie uchwały Rada Miejska postanowiła, iż nauczycielom prowadzącym określone zajęcia przysługują dodatki za warunki pracy w wysokości stosownego procentu stawki godzinowej za każdą przepracowaną godzinę w warunkach trudnych lub uciążliwych.

Jak wynika z przedstawionych regulacji Rada Miejska uzależniła prawo nauczycieli do otrzymania dodatków za warunki pracy od faktycznego przepracowania godzin w takich warunkach.

Regulując przedmiotowe kwestie Rada Miejska przekroczyła kompetencje do stanowienia aktów prawa miejscowego wynikającą z art. 30 ust 6 Karty Nauczyciela.

Warunki przyznawania nauczycielom dodatków za warunki pracy określają przepisy Karty Nauczyciela, rozporządzeń wykonawczych oraz Kodeksu Pracy.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 80 Kodeksu pracy, do którego odsyła art. 91c Karty Nauczyciela, wynagrodzenie przysługuje za pracę faktycznie wykonaną, za czas zaś niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa tak stanowią.

Jak wyżej wskazano regulamin wynagrodzenia nauczycieli nie może być uznany za przepis szczególny w rozumieniu art. 80 Kodeksu pracy. Rada Miejska regulując przedmiotowe kwestie naruszyła wymieniony przepis Kodeksu pracy.

Należy zauważyć, iż istnieją sytuacje, gdy akt prawny wyższego rzędu zapewnia nauczycielom wynagrodzenie w przypadku usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Nieuprawniony byłby zatem generalny wniosek iż do celów ustalenia prawa do poszczególnych składników wynagrodzenia nauczycieli jest brany pod uwagę czas wyłącznie efektywnego (faktycznego) świadczenia przez niego pracy.

Źródło: Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Świętokrzyskiego z dnia 6 maja 2013 r., PNK.I.4130.74.2013