Potrzebom edukacyjnymi dzieci pozostających na utrzymaniu rodziców przyjrzał się GUS. Wyniki analizy znalazły sie w raporcie „Warunki życia rodzin w Polsce” opublikowanym dnia 31 stycznia 2014 r. Dane pochodzą z badań ankietowych prowadzonych w gospodarstwach domowych. W oparciu o badanie spójności społecznej przeprowadzone w roku 2011, zaprezentowano m.in. zagadnienie związane z dzieckiem na utrzymaniu i zaspokajaniem jego potrzeb edukacyjnych w dwóch płaszczyznach: zakupu podręczników oraz dostępu do dodatkowych płatnych zajęć uzupełniających i nadobowiązkowych.
Zakup podręczników
Z powodu ograniczeń finansowych, ponad 5% gospodarstw rodzinnych z co najmniej 1 dzieckiem na utrzymaniu, musiało zrezygnować z zakupu wszystkich potrzebnych podręczników. Konieczność rezygnacji z tego zakupu, gospodarstwa rodzinne wiejskie zgłaszały niemal równie często, jak i te mieszkające w mieście (odpowiednio 5,7% i 5,4%).
Brak możliwości zakupienia dla dzieci niezbędnych podręczników szkolnych deklarowało prawie 14% gospodarstw rodzinnych z 3 dzieci i więcej. W mniejszym stopniu do rezygnacji z zakupu wszystkich podręczników, zmuszone były gospodarstwa z 1 oraz z 2 dzieci na utrzymaniu (odpowiednio 3,4% i 4,5%) .
Spośród poszczególnych typów gospodarstw rodzinnych, najczęściej to samotni rodzice wychowujący co najmniej 1 dziecko (17,5%) i małżeństwa (oraz związki nieformalne) z 3 dzieci i więcej (15,5%) nie byli w stanie dokonać zakupu wszystkich potrzebnych podręczników dla swoich dzieci.
Dodatkowe płatne zajęcia uzupełniające i nadobowiązkowe
Z dodatkowych płatnych zajęć uzupełniających (dokształcanie z przedmiotów objętych zajęciami obowiązkowymi – korepetycje, kursy przygotowujce do egzaminów) zrezygnowało 15,6% gospodarstw rodzinnych z co najmniej 1 dzieckiem na utrzymaniu, a z zajęć nadobowiązkowych (sportowe, muzyczne plastyczne, inne) – 14,9%. Wśród rodzin z co najmniej 1 dzieckiem na wsi, dodatkowych płatnych zajęć uzupełniających nie było w stanie opłacić 18,6%, a zajęć nadobowiązkowych – 16,4% rodzin. W mieście odsetek rodzin rezygnujących z obu rodzajów zajęć wynosi tyle samo - ponad 13%.
Najniższy odsetek rezygnujących z dodatkowych zajęć dotyczy gospodarstw z 1 dzieckiem na utrzymaniu (ponad 10%) oraz z 2 dzieci (w przypadku zajęć uzupełniających – 13,8% rodzin, a zajęć nadobowiązkowych - 14,8%). Najgorzej prezentowała się sytuacja w gospodarstwach rodzinnych wielodzietnych, gdzie z dodatkowych płatnych zajęć uzupełniających zrezygnowało 33,7% tych rodzin, a z nadobowiązkowych - 29,4%.
Znaczne dysproporcje w zapewnieniu dzieciom dodatkowych zajęć, zaobserwowano również w poszczególnych typach gospodarstw rodzinnych. Najczęściej z dodatkowych, płatnych zajęć uzupełniających i nadobowiązkowych rezygnowały małżeństwa (oraz związki nieformalne) z 3 dzieci i więcej (odpowiednio 35,1% i 29,7%), a w drugiej kolejności samotni rodzice wychowujący co najmniej 1 dziecko (30,5% i 31,6%). Większe możliwości na opłacenie dodatkowych zajęć dla dzieci, miały małżeństwa (oraz związki nieformalne) z 1 dzieckiem na utrzymaniu, niewiele ponad 7% z nich zrezygnowało z takich zajęć.
Wyniki zobrazowały skalę potrzeb dzieci (poniżej 18 roku życia), które nie były zaspokojone ze względu na ograniczenia finansowe w poszczególnych typach gospodarstw rodzinnych.
