Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 24 października 2025 r. (II SA/Gl 703/25) oddalił skargę Gminy B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bielsku-Białej w przedmiocie zezwolenia na usunięcie 15 drzew rosnących w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej.
Sprawa dotyczyła decyzji starosty z 5 grudnia 2024 r., która po wniosku zarządcy linii kolejowej, dopuszczała usunięcie 15 drzew różnych gatunków znajdujących się na działkach należących do Gminy B. Gmina zaskarżyła decyzję w zakresie 12 drzew, podnosząc, że ich usytuowanie nie wpływa negatywnie na bezpieczeństwo ruchu kolejowego, a dzięki właściwej pielęgnacji możliwe byłoby ich zachowanie. Podkreślano również walory przyrodnicze i krajobrazowe drzew oraz ich znaczenie dla wizerunku miasta.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało decyzję starosty w mocy, wskazując, że wszystkie drzewa rosną w odległości mniejszej niż 6 metrów od górnej krawędzi przekopu kolejowego. Kolegium oparło się na przepisach ustawy o transporcie kolejowym oraz rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 7 sierpnia 2008 r., które określają minimalne odległości drzew od linii kolejowych. W ocenie SKO oznaczało to obowiązek usunięcia roślinności, co również dodatkowo potwierdził zarządca linii kolejowej, powołując się na zagrożenie dla bezpieczeństwa prowadzenia ruchu.
WSA podzielił stanowisko organów administracyjnych oraz przypomniał, że w takich przypadkach podstawowe znaczenie ma art. 56 ustawy o transporcie kolejowym. Przewiduje on, że jeżeli istnieje potrzeba usunięcia drzew utrudniających widoczność, eksploatację urządzeń lub powodujących zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu, to starosta na wniosek zarządcy wydaje decyzję o ich usunięciu. Przepis stosuje się również wtedy, gdy drzewa rosną w odległości mniejszej, niż dopuszczają przepisy wykonawcze. Sąd wskazał, że zgodnie z obowiązującymi przepisami drzewa rosnące w odległości mniejszej niż 6 metrów od krawędzi przekopu nie mogą tam pozostać. Podlegają one reżimowi ustawy o transporcie kolejowym, która reguluje zasady bezpieczeństwa i dopuszczalne odległości roślinności od infrastruktury kolejowej. Sam fakt, że drzewa nie utrudniały dotąd widoczności sygnałów czy działania urządzeń, nie ma decydującego znaczenia – wystarczające jest niespełnienie norm odległościowych.
Sąd odniósł się także do art. 57a ustawy o transporcie kolejowym, który przewiduje możliwość odstępstwa od minimalnych odległości w przypadkach szczególnie uzasadnionych. Wskazał jednak, że zastosowanie tego przepisu wymaga obligatoryjnego uzgodnienia postanowienia starosty z zarządcą linii kolejowej. W analizowanej sprawie zarządca jednoznacznie odmówił zgody na zastosowanie wyjątku. WSA podkreślił, że uzgodnienie to ma charakter oświadczenia woli zarządcy i nie podlega kontroli ani w toku administracyjnym, ani sądowoadministracyjnym. Brak zgody uniemożliwia zatem zastosowanie art. 57a ustawy o transporcie kolejowym.
Odnosząc się do zarzutów Gminy, Sąd uznał, że organy administracji nie naruszyły ani przepisów postępowania, ani wcześniejszych zaleceń wynikających z wyroku WSA z 2022 r. (II SA/Gl 769/22). WSA potwierdził, że starosta przeprowadził dodatkowe oględziny i analizę wartości krajobrazowych drzew, jednak wobec negatywnego stanowiska zarządcy nie mógł wydać rozstrzygnięcia innego niż zezwolenie na usunięcie roślinności.
Wyrok WSA stanowi istotne przypomnienie dla organów powiatowych, że w sprawach dotyczących drzew rosnących w pasie przyległym do linii kolejowych decydujące znaczenie mają normy odległościowe wynikające z przepisów techniczno-eksploatacyjnych. Możliwość odstępstw istnieje, lecz warunkiem koniecznym jest pozytywne uzgodnienie ze strony zarządcy infrastruktury.
Wyrok WSA w Gliwicach z 24 października 2025 r. (sygn. II SA/Gl 703/25)
Źródło: CBOSA