W najnowszym wydaniu cyklu edukacyjnego Główny Urząd Nadzoru Budowlanego opisuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który dotyczy nielegalnej przebudowy urządzeń wodnych na obszarze chronionym.

Opis sprawy

Na terenie parku narodowego wykonano samowolnie roboty budowlane, które polegały na pogłębieniu kanału, korytowaniu, zabudowie brzegów, stworzeniu dwóch oczek wodnych, które zostały umocnione kamieniem. Wykonano dopływ wody z kierunku budynku mieszkalnego. Natomiast odpływ nadmiaru wody z oczek wodnych doprowadzono do przepustu pod drogą dojazdową. Od drugiej strony koryto oczek wodnych zostało zatamowane warstwą kamieni.

Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego nakazał doprowadzenie do stanu poprzedniego urządzenia wodnego – w zakresie przebudowy tego kanału na potrzeby dwóch oczek wodnych wraz z urządzeniami towarzyszącymi.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego uchylił decyzję organu wojewódzkiego i nakazał doprowadzenie przebudowanej części urządzenia wodnego do stanu poprzedniego, tj. do stanu sprzed przebudowy, obejmującej m.in. pogłębianie, korytowanie oraz umocnienie brzegów kamieniami, w wyniku której powstały dwa oczka wodne.

Wyrokiem z 30 czerwca 2022 r., sygn. akt VII SA/Wa 384/22, WSA w Warszawie oddalił skargę na decyzję GINB, a NSA wyrokiem z 16 września 2025 r., sygn. akt II OSK 653/23, oddalił skargę kasacyjną od wyroku WSA.

Wyrok NSA

Sądy administracyjne podzieliły stanowisko, że przedmiotowy kanał to urządzenie wodne, które służy do kształtowania zasobów wodnych, a jednocześnie obiekt budowlany. Wykonane roboty budowlane zostały uznane za przebudowę obiektu budowlanego i wymagały uzyskania pozwolenia na budowę. Jednocześnie sądy wskazały, że prawidłowo nakazano doprowadzenie przebudowanego kanału do stanu poprzedniego, ponieważ inwestor nie miał prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, a ponadto zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, na terenie parku narodowego zakazana jest budowa i przebudowa obiektów budowlanych i urządzeń technicznych.

Źródło: GUNB