W styczniu tego roku na Dolnym Śląsku wojewoda musiał wydać rozstrzygnięcie nadzorcze, w którym unieważnił przepis statutu młodzieżowej rady powiatu. Chodziło o potencjalne zmiany tego dokumentu. Rozstrzygnięciu warto się przyjrzeć.

W grudniu 2022 r. rada jednego z powiatów wyraziła zgodę na utworzenie Młodzieżowej Rady Powiatu i nadała jej statut. Jednakże w toku badania legalności uchwały powołującej organ nadzoru stwierdził podjęcie jednego z przepisów załącznika do uchwały (będącego statutem młodzieżowej rady) z istotnym naruszeniem art. 3e ust. 10 ustawy o samorządzie powiatowym, polegającym na uprawnieniu Młodzieżowej Rady Powiatu do dokonywania zmian statutu. W konsekwencji stwierdzono nieważność części statutu. O sprawie pisaliśmy tutaj.

W czym był problem? Zgodnie z art. 3e ust. 10 ustawy o samorządzie powiatowym rada powiatu, tworząc młodzieżową radę powiatu, nadaje jej statut określający w szczególności zasady działania młodzieżowej rady powiatu, tryb i kryteria wyboru jej członków oraz zasady wygaśnięcia mandatu i odwołania członka młodzieżowej rady powiatu. A więc tylko rada powiatu jest upoważniona do stanowienia statutu, a tym samym, co słusznie zauważył wojewoda – do jego zmiany. Nie ma bowiem przepisu ustawy stanowiącego, że rada powiatu nadaje wyłącznie pierwszy statut młodzieżowej rady powiatu.

Tymczasem uchwałodawcy, w jednym z przepisów statutu, wprost pozwolili młodzieżowej radzie na ewentualną samodzielną zmianę statutu poprzez sformułowanie normy w treść „Rada ma prawo zmieniać Statut”, podczas gdy wcześniej określono w statucie, że ilekroć mowa w nim o Radzie – należy przez to rozumieć wyłącznie Młodzieżową Radę Powiatu.

Dlatego, po uzyskaniu stanowiska Zarządu Powiatu, w którym przychylono się do uwagi organu nadzoru, wojewoda stwierdził nieważność statutu młodzieżowej rady w tym konkretnym zakresie.

„Reasumując, w świetle brzmienia art. 3e ust. 10 ustawy o samorządzie powiatowym, to wyłącznie Rada Powiatu (…) została upoważniona do stanowienia Statutu Młodzieżowej Rady Powiatu i dokonywania jego zmiany” – stwierdził wojewoda w podsumowaniu rozstrzygnięcia nadzorczego.

Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody nr NK-N.4131.192.1.2023.MF opublikowano w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego pod pozycją nr 396.

Komentarz autora: niedawne rozstrzygnięcie Wojewody Dolnośląskiego należy uznać za słuszne. Rada powiatu tak formułując przepis statutu niejako przeniosła swoją kompetencję na inny organ lub – jeśli ująć to inaczej – pozwoliła sobie na zdublowanie przez ciało doradcze kompetencji rady powiatu. Rozstrzygnięcie jest ważne w kontekście powoływania i kształtowania wewnętrznego ustroju młodzieżowych rad, a w niedalekiej przyszłości – także rad seniorów. Analogiczna treść norm dotyczących nadawania statutu ciała doradczego ma znaleźć się bowiem w projektowanych przepisach dotyczących samorządowych rad senioralnych, nad którymi obecnie pracuje parlament. Radni i pracownicy urzędów samorządowych muszą mieć na to baczenie, gdy będą formułować treść statutów gremiów, będących przecież ostatecznie ciałami o charakterze głównie konsultacyjnym, a nie kreacyjnym i prawodawczym. Bezpieczne wydaje się za to umieszczanie w statucie przepisów, które wskazywałyby, że dana rada (czy to młodzieżowa czy seniorów) ma prawo występować do rady powiatu o zmianę swojego statutu. W końcu wydaje się zasadne danie takiemu swoistemu ciału administracyjnemu niejakiej możliwości współdecydowania o swoim funkcjonowaniu.