NSA orzekł, że miasto, jako jednostka samorządu terytorialnego nie należy do żadnej z kategorii podmiotów wymienionych w art. 120 § 2 u.p.e.a, wobec czego nie można nałożyć na jej organ wykonawczy, a więc prezydenta grzywny w celu przymuszenia. Piastuna organu wykonawczego JST nie należy utożsamiać z organizacją samorządową.

Powiatowy Lekarz Weterynarii na podstawie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nałożył na Prezydenta Miasta grzywnę oraz wezwał Miasto do wykonania obowiązku polegającego na zadaszeniu konkretnych kojców w schronisku dla zwierząt, aby zwierzęta chronione były przed upałami i opadami atmosferycznymi, w terminie 14 dni od doręczenia postanowienia. Organ, jako podstawę prawną przytoczył przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w zw. z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt.

Po rozpoznaniu zażalenia Prezydenta Miasta, organ utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Organ odwoławczy w uzasadnieniu wyjaśnił, że źródłem obowiązku nałożonego na miasto jest decyzja Powiatowego Lekarza Weterynarii, który w toku kontroli ustalił, że obowiązki z decyzji nie zostały wykonane i przesłał zobowiązanemu upomnienie. Kolejna kontrola wykazała, że pomimo nałożenia grzywny nie zostały usunięte nieprawidłowości stwierdzone prawomocną decyzją. Z art. 11a ust. 1 pkt 2 u.s.g. wynika, że organem gminy miejskiej jest prezydent miasta, który kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Jest więc osobą, do której należy bezpośrednie czuwanie nad wykonaniem obowiązków nałożonych decyzją administracyjną na JST. Prezydent Miasta nie wskazał też innej osoby odpowiedzialnej do wykonania decyzji. Grzywna zdaniem organu II instancji była w przedmiotowej sprawie odpowiednia do przymuszenia wykonania obowiązku.

Prezydent złożył skargę na powyższe postanowienie.

WSA uznał skargę za zasadną. W ocenie Sądu organy obu instancji błędnie uznały, że w rozpoznawanej sprawie mógł znaleźć zastosowanie art.120 § 2 u.p.e.a. Miasto nie zalicza się bowiem do żadnego z podmiotów wymienionych w przepisie, co w konsekwencji nie pozwalało na nałożenie grzywny w celu przymuszenia na osobę do której należy bezpośrednie czuwanie nad wykonywaniem przez zobowiązanego tego rodzaju obowiązków.

Wojewódzki Lekarz Weterynarii wystosował skargę kasacyjną.

NSA na wstępie zaznaczył, że grzywna w celu przymuszenia może być nakładana zarówno na osoby fizyczne, jak i osoby prawne, a także na jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Zgodnie z art. 120 § 2  u.p.e.a, gdy zobowiązanym jest osoba fizyczna działająca przez ustawowego przedstawiciela, przedsiębiorstwo państwowe lub inna państwowa jednostka organizacyjna, organizacja spółdzielcza, samorządowa, zawodowa lub inna społeczna osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, grzywnę nakłada się na ustawowego przedstawiciela zobowiązanego lub na osobę, do której należy bezpośrednie czuwanie nad wykonywaniem przez zobowiązanego obowiązków tego rodzaju, jakim jest egzekwowany obowiązek. Jednocześnie może być nałożona grzywna na zobowiązaną osobę prawną lub jednostkę organizacyjną, jeżeli jest to niezbędne dla przymuszenia wykonania obowiązku. 

W związku natomiast z faktem, iż Miasto jako jednostka samorządu terytorialnego, nie należy do żadnej z wymienionych powyżej kategorii podmiotów, brak było podstaw prawnych do nałożenia na jej organ wykonawczy (Prezydenta)grzywny w celu przymuszenia w trybie art. 120 § 2 u.p.e.a. 

Organu JST nie należy utożsamiać z organizacją samorządową. W związku z uznaniem, iż Miasto nie zalicza się do żadnego z podmiotów wymienionych w art. 120 § 2 u.p.e.a., zasadnie Sąd I instancji uchylił Postanowienia i odrzucił skargę kasacyjną.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 czerwca 2019 r.II OSK 1690/18