Z tytułowym zagadnieniem zmierzył się ostatnio Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, który nie podzielił stanowiska Dyrektora Zarządu Zlewni. Jaki był stan faktyczny i prawny sprawy – i jak odniósł się do niego WSA?

W omawianej sprawie organ przyjął, że opłatę tą należy wymierzyć w oparciu o art. 271 ust. 5a Prawa wodnego, który przewiduje, że opłatę stałą ponosi się za okres od dnia, w którym pozwolenie wodnoprawne albo pozwolenie zintegrowane stało się ostateczne do dnia jego wygaśnięcia, cofnięcia lub utraty mocy bez względu na przyczynę. Dyrektor Zarządu Zlewni uznał jednocześnie, że nie zachodzą podstawy do zastosowania art. 271 ust. 5b P.w., zgodnie z którym, w przypadku realizacji przedsięwzięcia w zakresie obiektów liniowych, opłatę stałą ponosi się za okres od dnia przystąpienia do użytkowania urządzenia wodnego służącego do realizacji usług wodnych. Organ stwierdził, że art. 271 ust. 5b P.w. należy odnieść do całości realizowanej inwestycji, a nie do poszczególnych jej elementów. Dyrektor uznał za kluczowe to, że wylot kanalizacji deszczowej, poprzez który miała być realizowana przedmiotowa usługa wodna był elementem przedsięwzięcia polegającego na budowie zespołu szkolno-przedszkolnego, a świadczyć miało o tym wydanie jednej decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Sąd zauważył jednak, że organ pominął fakt, iż budowa ww. wylotu, wraz z budową przyłącza kanalizacji deszczowej i zjazdów z drogi publicznej była przedmiotem odrębnej decyzji o udzieleniu pozwolenia na budowę i stanowiła przedmiot odrębnej realizacji. Organ II instancji uzasadniając konieczność oceny budowy przedmiotowego wylotu łącznie z budową zespołu szkolno-przedszkolnego odwoływał się do definicji przedsięwzięcia na gruncie art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. W ocenie Sądu tego rodzaju argumentacja nie była adekwatna na gruncie omawianej sprawy, gdyż o sposobie i okresie, za który należy naliczać opłatę stałą decydować powinny przepisy ustawy – Prawo wodne. Odwoływanie się do regulacji z ustawy ocenowej nie było zdaniem Sądu zasadne, gdyż sposób naliczania opłaty stałej został wyczerpująco uregulowany w ustawie Prawo wodne. Jak stanowi art. 271 ust. 5b P.w., w przypadku realizacji przedsięwzięcia w zakresie obiektów liniowych, opłatę stałą ponosi się za okres od dnia przystąpienia do użytkowania urządzenia wodnego służącego do realizacji usług wodnych.

Jak można się domyślić, w omawianej sprawie opłata stała była naliczona za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych przez wylot, który nie został jeszcze wykonany.

Wracając do art. 271 ust. 5b Prawa wodnego WSA stwierdził, że przesłankę realizacji przedsięwzięcia w zakresie obiektu liniowego należy rozumieć w ten sposób, iż jest ona spełniona gdy realizowane przedsięwzięcie – polegające na utworzeniu urządzenia wodnego funkcjonuje w zakresie obiektu liniowego. Wątpliwości nie powinno zdaniem Sądu budzić to, że urządzenie wodne, jakim jest wylot kanalizacji deszczowej funkcjonuje w ramach obiektu liniowego, jakim jest kanalizacja deszczowa.

Sąd wskazał też, że wprawdzie w ustawie Prawo wodne nie ma definicji pojęcia „obiektów liniowych”, lecz pojęcie to zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 3a ustawy – Prawo budowlane. Zgodnie z tym przepisem obiektem liniowym jest obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa. Uwzględniając, że istotnym parametrem obiektu liniowego jest jego długość, Sąd stwierdził, że kanalizację deszczową należy uznać za taki obiekt. Podkreślił przy tym, że składa się ona z różnorodnych elementów (przewodów kanalizacyjnych z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi odprowadzane są wody opadowe), połączonych ze sobą w taki sposób, aby zgodnie z wymogami techniki, nadawały się do określonego użytku, to jest do odprowadzania wód opadowych i roztopowych z danego terenu. W konsekwencji zdaniem Sądu należy przyjąć, że wylot kanalizacji deszczowej jest elementem tej sieci. Wylot taki nie jest urządzeniem niezależnym od prowadzącej do niego sieci kanalizacji deszczowej, gdyż nie może funkcjonować bez tej sieci – orzekł WSA.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 7 października 2021 r., II SA/Rz 1140/21

Źródło: CBOSA