Z okazji obchodzonego w czerwcu Międzynarodowego Dnia Zapobiegania Narkomanii, Rzecznik Praw Pacjenta postanowił przypomnieć, gdzie pomocy w leczeniu mogą szukać osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych (narkotyków, dopalaczy, leków, itd.).

Pacjent, w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia może skorzystać z pomocy udzielanej w trybie ambulatoryjnym, dziennym i stacjonarnym tj. poradnia leczenia uzależnień, oddział dzienny, ośrodek całodobowy. Wybór formy leczenia i odpowiedniego rodzaju placówki jest niezmiernie istotny i zależy w głównej mierze od postawionej diagnozy, dlatego ważna jest współpraca ze specjalistą, który określi kierunek dalszego leczenia. Pomoc mogą uzyskać także członkowie rodzin osoby uzależnionej.

Ambulatoryjne leczenie polega na samodzielnym zgłaszaniu się pacjenta do poradni leczenia uzależnień, w której cyklicznie odbywa się terapia – zazwyczaj jest to psychoterapia indywidualna i grupowa (w tym grupy psychoedukacyjne), ale też rodzinna oraz interwencja kryzysowa. Terapia uzależnień w systemie ambulatoryjnym przeznaczona jest dla osób, które z różnych powodów nie mogą skorzystać z terapii stacjonarnej prowadzonej w ośrodku leczenia uzależnień. Ta forma terapii stanowi również kolejny etap terapii uzależnień już bezpośrednio po wyjściu pacjenta z ośrodka, w którym odbyło się leczenie w systemie stacjonarnym.

W oddziale dziennym realizowana jest terapia uzależnień na etapie podstawowym i trwa minimum 8 tygodni. Podstawowym oddziaływaniem terapeutycznym jest terapia grupowa. Dodatkowo każdy Pacjent na czas pobytu w oddziale odbywa indywidualne spotkania z terapeutą prowadzącym a także pozostaje pod opieką lekarza psychiatry.

Najcięższe przypadki kierowane są do oddziałów stacjonarnych, gdzie pacjent przebywa całodobowo zazwyczaj przez okres kilku tygodni. 

Leczenie uzależnienia w placówkach, posiadających kontrakt z NFZ jest bezpłatne. Z oferty leczenia mogą skorzystać osoby ubezpieczone oraz nieubezpieczone. Wszystkie osoby chętne i zmotywowane mogą skorzystać z oferty leczenia uzależnienia w poradni leczenia uzależnień. Nie potrzebują one skierowania od lekarza. Wystarczy, że osoba uzależniona skontaktuje się z wybraną poradnią, a następnie zarejestruje na terapię i poczeka na swoją kolej.

Warto zaznaczyć, że w tym przypadku nie ma rejonizacji, pacjent może zgłosić się do dowolnego podmiotu leczniczego, niezależnie od jego miejsca zamieszkania. Ponadto, zgodnie z polskim prawem leczenie osób uzależnionych jest dobrowolne. Przepis ten nie dotyczy jednak osób ubezwłasnowolnionych, skierowanych na leczenie w drodze postępowania sądowego.

Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii na wniosek przedstawiciela ustawowego, krewnych w linii prostej, rodzeństwa lub faktycznego opiekuna albo z urzędu sąd rodzinny może skierować niepełnoletnią osobę uzależnioną na przymusowe leczenie i rehabilitację. Jego czasu nie określa się z góry, okres ten jednak nie może być dłuższy niż 2 lata.

Źródło: RPP