Konwent Powiatów Województwa Warmińsko-Mazurskiego wyraża głęboki sprzeciw oraz poważne zaniepokojenie w związku z planowanym podziałem środków Funduszu Pracy na rok 2026, który zakłada drastyczne obniżenie limitów finansowania podstawowych form aktywizacji zawodowej. Planowane zmiany stwarzają realne zagrożenie dla stabilności lokalnych rynków pracy oraz efektywnej realizacji zadań ustawowych przez Powiatowe Urzędy Pracy, w tym wynikających z nowej ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia.

Projektowane limity środków na rok 2026 przeznaczone na finansowanie aktywnych form pomocy dla osób bezrobotnych wynoszą 11 091 006,67 zł, podczas gdy w roku 2025 było to 67 305 081,27 zł. Oznacza to redukcję o ponad 83% i utratę przez region ponad 56 milionów złotych z puli Funduszu Pracy przeznaczonej na aktywne formy wsparcia.

Tak znaczące niedoszacowanie środków uniemożliwi pokrycie istniejących zobowiązań w 2026 roku. Łączna wysokość już zaciągniętych zobowiązań Powiatowych Urzędów Pracy w regionie na rok 2026 wynosi niemal 15 milionów złotych, co stanowi prawie 140 procent ogółu środków przeznaczonych na realizację form pomocy w 2026 r. W niektórych powiatach zobowiązania wielokrotnie przekraczają planowane limity, jak w PUP Bartoszyce – ponad 368%, czy w PUP Szczytno – 247% limitu. Taki stan prowadzi do systemowego niedoszacowania limitów finansowych na tzw. algorytm i zagraża realizacji podstawowych zadań ustawowych PUP, takich jak staże, szkolenia czy roboty publiczne, powodując ryzyko paraliżu ich funkcjonowania.

Jak zauważają samorządowcy planowane ograniczenia stawiają również pod znakiem zapytania wdrożenie nowej ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Nowa polityka rynku pracy miała otwierać nowe możliwości wsparcia lokalnych rynków pracy, tymczasem drastyczne zmniejszenie limitów Funduszu Pracy paraliżuje nawet podstawowe mechanizmy przewidziane w ustawie.

Konwent zwraca także uwagę na poważne zagrożenie dla realizacji robót publicznych oraz prac społecznie użytecznych. Ograniczenie finansowania dotkliwie odczują samorządy gmin, które zostaną pozbawione możliwości organizacji kluczowych instrumentów interwencji na rynku pracy. Roboty publiczne i prace społecznie użyteczne stanowią niezbędną sieć bezpieczeństwa socjalnego i aktywizacyjnego dla osób najbardziej oddalonych od otwartego rynku pracy, w tym długotrwale bezrobotnych oraz korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. Prace społecznie użyteczne są skierowane do osób bezrobotnych bez prawa do zasiłku, korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, i pełnią kluczową rolę w gminach.

Jednocześnie podkreślono, że formy te, choć są podstawowymi zadaniami PUP, nie mogą być w całości finansowane z projektów Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, który często koncentruje się na innych grupach docelowych. W praktyce roboty publiczne i prace społecznie użyteczne są często jedynym realnym sposobem na utrzymanie kontaktu tych osób z rynkiem pracy i społeczeństwem, a ich brak prowadzi do marginalizacji i wzrostu wykluczenia społecznego.

W związku z powyższym Konwent Powiatów Województwa Warmińsko-Mazurskiego domaga się pilnego i zdecydowanego zwiększenia limitów finansowych Funduszu Pracy (Algorytm) na rok 2026, co najmniej do poziomu umożliwiającego nie tylko pokrycie istniejących zobowiązań, ale także zapewnienie ciągłości i rozwoju podstawowych, subsydiowanych form zatrudnienia, w szczególności robót publicznych i prac społecznie użytecznych.