Zasiłek pogrzebowy to wsparcie finansowe, które pomaga pokryć koszty pochówku osoby zmarłej. Obecnie wynosi on 4000 zł, jednak już od 1 stycznia 2026 roku świadczenie wzrośnie do 7000 zł. Z kolei od 1 marca 2026 r. kwota zasiłku będzie corocznie waloryzowana, jeśli inflacja w poprzednim roku przekroczy 5 procent.

Wzrost świadczenia po 13 latach

Obowiązująca od 2011 r. kwota 4000 zł nie była przez lata podnoszona, mimo rosnących kosztów usług pogrzebowych. Zmiana ma na celu dostosowanie wysokości zasiłku do realnych wydatków ponoszonych przez rodziny. Wzrost świadczenia do 7000 zł oznacza, że osoby pokrywające koszty pogrzebu będą mogły w większym stopniu sfinansować wydatki z nim związane.

Ponad 1,4 mld zł wypłaconych w 2024 roku

Jak wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w 2024 roku ZUS wypłacił blisko 360 tys. zasiłków pogrzebowych o łącznej wartości 1,44 mld zł. Najwięcej świadczeń trafiło do mieszkańców województw śląskiego (50,5 tys.) i mazowieckiego (48,7 tys.), a najmniej – do podlaskiego (8,5 tys.).

Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy

Zasiłek przysługuje osobie, która faktycznie poniosła koszty pogrzebu osoby ubezpieczonej w ZUS – pracownika, emeryta, rencisty lub członka ich rodziny. W kręgu uprawnionych członków rodziny znajdują się m.in. małżonek, rodzice, dzieci (własne, przysposobione, z rodziny zastępczej), rodzeństwo, dziadkowie, wnuki czy osoby pod opieką prawną.

Pełną kwotę zasiłku – do końca 2025 roku 4000 zł, a od 2026 roku 7000 zł – otrzymują członkowie rodziny niezależnie od faktycznych kosztów pogrzebu.

Jeśli koszty pochówku ponosi osoba spoza rodziny, zasiłek przysługuje jej do wysokości faktycznych wydatków, ale nie więcej niż maksymalna kwota świadczenia. W przypadku gdy pogrzeb został sfinansowany wspólnie przez kilka osób lub instytucji, zasiłek dzielony jest proporcjonalnie do poniesionych kosztów.

Przykład:
Łączny koszt pogrzebu wyniósł 10 000 zł. Jedna osoba spoza rodziny zapłaciła 3000 zł (30%), druga – 7000 zł (70%). W takiej sytuacji pierwsza osoba otrzyma 1200 zł (30% z 4000 zł), a druga 2800 zł (70% z 4000 zł).

Co można uznać za koszt pogrzebu

ZUS wypłaca zasiłek na podstawie udokumentowanych rachunków obejmujących wydatki poniesione od chwili śmierci do zakończenia pochówku. Do kosztów tych zaliczają się m.in. usługi zakładu pogrzebowego, przewóz zwłok, trumna, opłaty cmentarne czy wynajem sali ceremonialnej.

Nie są natomiast uznawane m.in. koszty nagrobka, konsolacji, kwiatów czy opłat pobieranych przez zakład pogrzebowy za złożenie wniosku w ZUS.

Jak i kiedy złożyć wniosek

Aby otrzymać zasiłek, należy złożyć wniosek Z-12 wraz z dokumentami potwierdzającymi poniesione wydatki. Można to zrobić:

• w oddziale ZUS,
• przesyłając dokumenty pocztą,
• przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) / eZUS,
• lub za pośrednictwem upoważnionego zakładu pogrzebowego.

Choć sam wniosek można złożyć elektronicznie, rachunki trzeba dostarczyć w oryginale lub w kopiach potwierdzonych przez bank za zgodność z oryginałem.

Do wniosku należy dołączyć:

• odpis skrócony aktu zgonu (ZUS może go uzyskać samodzielnie na prośbę wnioskodawcy),
• dokument potwierdzający pokrewieństwo lub powinowactwo,
• zaświadczenie płatnika składek o objęciu ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym (w przypadku osób ubezpieczonych).

Wniosek o wypłatę zasiłku należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której przysługuje świadczenie. Jeśli pogrzeb odbył się później – np. z powodu trudności w identyfikacji ciała – termin ten liczy się od dnia pogrzebu.

W przypadku opóźnienia konieczne jest dołączenie dokumentu potwierdzającego przyczynę zwłoki, np. zaświadczenia z policji, prokuratury lub odpisu zupełnego aktu zgonu.

Większe wsparcie i większa elastyczność

Podwyższenie zasiłku pogrzebowego do 7000 zł oraz wprowadzenie mechanizmu waloryzacji ma zapewnić rodzinom realną pomoc w trudnych chwilach. Dzięki temu świadczenie lepiej odpowie na rosnące koszty usług pogrzebowych i pozwoli ograniczyć obciążenie finansowe bliskich.

Źródło: ZUS