Stosownie do art. 30 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów - organ właściwy wierzyciela może na wniosek dłużnika alimentacyjnego m.in. umorzyć jego należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu. WSA w Poznaniu orzekł, iż umorzenie powinno być uwzględnione wyłącznie w sytuacjach, gdy dłużnik nie ma realnej sposobności na wywiązanie się z obowiązku.

W przedmiotowej sprawie Skarżący zwrócił się do Wójta gminy o umorzenie długu alimentacyjnego. Podniósł, że "dług jest nie do spłacenia" oraz, że co miesiąc płaci "dobrowolną kwotę dla komornika". Skarżący podważał akty notarialne oraz podział majątku wspólnego. Wskazał również nieszczerość oraz nieakceptowalne społecznie zachowania matki dzieci.

Wójt Gminy odmówił umorzenia długu, wobec czego Skarżący wystąpił z analogicznym wnioskiem do Ośrodka Pomocy Społecznej, który żądanie również odrzucił. Skarżący odwołując się, wskazywał błędne wyliczenie kryterium dochodowego.  

SKO zaznaczyło, że zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, organ właściwy wierzyciela może na wniosek dłużnika umorzyć jego należności z tytułu wypłaconych świadczeń. Zatem udzielenie ulgi w postaci umorzenia nienależnie pobranych świadczeń jest instytucją wyjątkową, której zastosowanie mogą uzasadniać szczególnie uzasadnione okoliczności.

Wójt Gminy w wyczerpujący sposób zgromadził materiał dowodowy dotyczący sytuacji życiowej wnioskodawcy, wszechstronnie go rozważył i ocenił. Uznał, że nadzwyczajnych okoliczności w sprawie nie dostrzegł.

WSA w Poznaniu podzielił zdanie organów. Skarżącego nie cechuje bowiem całkowita i trwała niezdolność do pracy, niepełnosprawność i kalectwo, klęska żywiołowa i wypadki losowe, których skutki doprowadziły do drastycznego pogorszenia sytuacji dłużnika. Dłużnik wprawdzie nigdzie nie pracuje, aczkolwiek posiada majątek, jest osobą w sile wieku, zdolną do pracy, wobec czego powinien spłacać dług alimentacyjny.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 23 stycznia 2020 r. IV SA/Po 1180/18