Z wokandy. Pomoc społeczna, a postawa wnioskodawcy

Z wokandy. Pomoc społeczna, a postawa wnioskodawcy fotolia.pl

WSA w Gorzowie Wielkopolskim rozstrzygnął w kwestii odpowiedniej postawy wnioskodawcy w zakresie pomocy społecznej. Sąd wyraźnie zauważył, że zadaniem pomocy społecznej jest podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia się osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej i zdrowotnej przy ich aktywnym współdziałaniu i wykorzystywaniu posiadanych możliwości własnych. Celem pomocy społecznej nie jest natomiast utrzymywanie na koszt podatnika takich osób, które nie chcą podjąć trudu wyjścia z ciężkiej sytuacji życiowej. Dlatego też osoby, które wnoszą o przyznanie im pieniędzy publicznych - w postaci np. zasiłku celowego - na zaspokojenie własnych potrzeb mają obowiązek współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji pod rygorem odmowy przyznania świadczenia.

W przedmiotowej sprawie skarżący wystąpił do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej o przyznanie zasiłku okresowego i zasiłku celowego na zakup żywności, środków wzmacniających itp. Decyzja kierownika GOPS została uchylona przez SKO i sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania.

W wyniku jej ponownego rozpoznania, Kierownik GOPS odmówił przyznania wnioskodawcy świadczenia pieniężnego w formie zasiłku celowego na zakup środków wspomagających po wywiadzie środowiskowym. Wskazał, iż skarżący składając wniosek deklarował, iż jest kawalerem samotnie gospodarującym, nie pozostaje w związku nieformalnym, zamieszkuje w domu rodzinnym należącym do matki, gdzie zajmuje jeden pokój i dzieli inne pomieszczenia wraz z matką, siostrą oraz córką i nie ponosi żadnych kosztów związanych z utrzymaniem domu. Deklarował, że jego pomoc polega na zabezpieczeniu opału, a matka zapewnia mu jeden posiłek dziennie. Stwierdził, że pozostaje bez zatrudnienia i prawa do zasiłku, nie jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna, gdyż według niego bezprawnie pozbawiony został tego statusu. Ponadto wskazał, iż trudni się zbieractwem surowców wtórnych, a jego dochód w poprzednim miesiącu wyniósł 80 zł. Jako przeszkodę w znalezieniu pracy wskazywał niezdolność do służby wojskowej oraz konieczność opieki nad sędziwą matką i siostrą, wymagającymi wsparcia. Stwierdził, że doznał urazu kręgosłupa oraz przechodził rehabilitację. Cierpi na cukrzycę, astmę, bóle stawów, ma przewlekłą alergię i dużą niedowagę. Nie korzysta jednak z porad lekarzy, gdyż nie ma zaufania do służby zdrowia i leczy się sam. Wobec tego nie dostarczył też żadnej dokumentacji medycznej potwierdzającej choroby.

Zdaniem organu zgromadzony materiał dowodowy wskazał na brak podstaw do przyznania stronie pomocy na zakup środków wspomagających, bowiem nie zachodzą przesłanki określone w art. 39 ustawy o pomocy społecznej. Organ nie dał wiary oświadczeniu strony co do prowadzenia gospodarstwa domowego samodzielnie. Opisany przez niego wkład w funkcjonowanie domu świadczy o faktycznym prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego. Organ wskazał, iż wnioskodawca ma 41 lat, wykształcenie średnie, prawo jazdy oraz doświadczenie w pracy w administracji i umiejętność obsługi komputera, toteż ma potencjał do zdobycia miejsca pracy. Organ stwierdził na podstawie dokumentacji, iż strona uzyskuje ponadto dochody ze sprzedaży perfum, alkoholi, dewocjonaliów oraz pamiątek.

Strona zarzuciła w odwołaniu od decyzji Kierownika GOPS błędy formalne oraz tendencyjność, popełnianie przestępstw pospolitych, złamanie konstytucyjnej zasady równości wobec prawa oraz brak elementarnej wiedzy medycznej. Podkreślał, iż głoduje, ma kilkanaście kilogramów niedowagi i nadal chudnie. Wiele miejsca w odwołaniu Skarżący poświęcił też osobistym i rodzinnym sprawom kierownika GOPS, ocenie zasadności przyznawania pomocy innym beneficjentom, sprawom działań CBA dotyczących Urzędu Gminy.

SKO utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Stwierdziło, iż dodatkową przesłanką do odmowy przyznawania wnioskowanych świadczeń stanowił przepis art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym m.in. brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchyleniu decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. 

Sąd rozpatrując sprawę na wstępie wskazał, iż stosownie do art. 39 ust. 1 ustawy zasiłek celowy może zostać przyznany na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. W ust. 2 tego przepisu wskazane zostały jedynie przykładowe cele na jakie może być on przyznany. Zatem o ile cel wskazany przez wnioskodawcę nie należy do jednego z przykładowo wymienionych w ust. 2 art. 39 ustawy, obowiązkiem organu jest każdorazowo, w okolicznościach konkretnej, rozpoznawanej sprawy, rozważenie czy cel na realizacje którego wnioskowana jest pomoc może być uznany za zmierzający do zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej w rozumieniu art. 39 ust. 2 ustawy.

Bez wątpienia nie można wskazanego przez skarżącego celu uznać za "pokrycie części lub całości kosztów zakupu leków i leczenia". Istnienie potrzeby zażywania środków wzmacniających, czy wspomagających jak określił je organ (przy czym nie budzi wątpliwości iż w obu przypadkach chodzi o specyfiki takie jak amol i biovital) nie zostało przez skarżącego w żaden sposób udokumentowane czy choćby uprawdopodobnione, bo za takie nie można uznać, wprawdzie licznych w toku postępowania, ale wyłącznie twierdzeń i deklaracji skarżącego.

Zważywszy na drugą z przyczyn odmowy przyznania świadczenia ze środków pomocy społecznej - jako również zasadnicza - podlegała ocenie kwestia, czy organy orzekające miały podstawy uznać, że zachodzi brak współpracy skarżącego z pracownikiem socjalnym oraz czy nastąpiła odmowa zawarcia kontraktu socjalnego tj. czy organy zasadnie zastosowały przepis art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Jak już była o tym mowa, z treści powołanego przepisu wynika, że brak współdziałania osoby wnioskującej o świadczenie z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej jak też odmowa zawarcia kontraktu socjalnego mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia. Przepis ten określa więc skutki braku chęci współpracy osoby ubiegającej się o świadczenie. Skarżący kilkukrotnie był informowany o możliwości zawarcia kontraktu socjalnego i jego założeniach, niezależnie od tego pracownik socjalny podejmował starania w celu zapewnienia skarżącemu celu i warunków kontraktu, czym strona nie była zainteresowana.

W świetle powyższych ustaleń nie budzi wątpliwości zasadność odmowy przyznania zasiłku celowego. Ustawa o pomocy społecznej reguluje nie tylko prawa, ale także obowiązki osób korzystających z pomocy społecznej. Zadaniem pomocy społecznej jest podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia się osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej i zdrowotnej przy ich aktywnym współdziałaniu i wykorzystywaniu posiadanych możliwości własnych. Celem nie jest natomiast utrzymywanie na koszt podatnika osób, które nie chcą podjąć trudu wyjścia z problematycznej sytuacji życiowej. Dlatego też osoby, które wnoszą o przyznanie im pieniędzy publicznych mają obowiązek współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji pod rygorem odmowy przyznania świadczenia.

Wobec tego Sąd skargę oddalił.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 3 lipca 2014 r. II SA/Go 416/14

Pt., 30 Gr. 2022 0 Komentarzy Dodane przez: Gabriela Trocka