Wskazanie w przepisach, iż wywiad środowiskowy przeprowadza się w miejscu zamieszkania osoby, która wnioskuje o pomoc społeczną, nie pozwala na przyjęcie, że chodzi o bliżej nieokreślony krąg osób mogących mieć jakiekolwiek informacje w przedmiocie sytuacji życiowej wnioskodawcy.

Co prawda, żaden przepis ustawy o pomocy społecznej, ani też aktu wykonawczego do tej ustawy nie określa wprost, czy wywiad środowiskowy przeprowadza się z innymi osobami niż wnioskodawca lub członkowie jego rodziny, niemniej nie można z tego wywodzić wniosków, że wywiad środowiskowy może być przeprowadzany z różnymi osobami z otoczenia wnioskodawcy, np. wskazanymi już wyżej sąsiadami, opiekunami z MOPS, czy znajomymi - które to osoby mogą dostarczyć informacji w sprawie. Przeprowadzenie zatem postępowania dowodowego w sprawie dotyczącej świadczeń pomocy społecznej z udziałem tych innych, wymienionych powyżej osób, i z wykorzystaniem innych środków dowodowych niż wywiad środowiskowy jest - w świetle art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a - oczywiście możliwe, a nawet w określonych sytuacjach, celowe. Nie można jednak stosować do tego postępowania reżimu przewidzianego dla wywiadu środowiskowego, który ma znacznie węższy zakres podmiotowy.

W oparciu o przedstawione stanowisko uznać więc trzeba, że takie osoby jak np. sąsiedzi wnioskodawcy lub opiekunowie z MOPS, które niewątpliwie mogą dysponować określoną wiedzą mogącą mieć wpływ na przyznanie świadczenia, stanowić mogą źródło dowodowe w indywidualnej sprawie z zakresu pomocy społecznej, jednak jedynie w zakresie regulowanym przepisami k.p.a.

Brak jest natomiast podstaw, aby osoby te brały udział w przeprowadzanym dowodzie wywiadu środowiskowego lub aby ich twierdzenia, co do podlegających ustaleniu okoliczności (np. zasłyszane przez pracownika socjalnego lub pozyskane w inny, nieformalny sposób) mogły stanowić treść dokumentu wywiadu środowiskowego.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 18 sierpnia 2022 r., sygn. III SA/Kr 1815/21

Źródło: CBOSA