Do konsultacji publicznej trafił projekt rozporządzenia w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Zdaniem projektodawcy potrzeba opracowania projektu nowego rozporządzenia wynika z analizy obecnie funkcjonujących rozwiązań w tym obszarze, w tym postulatów zgłaszanych przez osoby kierujące domami dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.
W § 2 projektu rozporządzenia doprecyzowano, w porównaniu do dotychczasowej regulacji, że dom zapewnia całodobowy, okresowy pobyt pełnoletnim matkom z małoletnimi dziećmi, pełnoletnim kobietom w ciąży, pełnoletnim ojcom z małoletnimi dziećmi i innym pełnoletnim osobom sprawującym opiekę prawną nad małoletnimi dziećmi.
W projektowanych przepisach doprecyzowano, iż dom jest formą wsparcia adresowaną do osób (matek, ojców, inne osoby), które sprawują opiekę prawną nad dziećmi. Zgłaszane wątpliwości dotyczyły formalno-prawnych aspektów związanych z przebywaniem w tych jednostkach małoletnich kobiet w ciąży lub małoletnich matek, w związku z brakiem pełnej zdolności do czynności prawnych. Wątpliwości dotyczą tego kto jest odpowiedzialny za osobę małoletnią i jej dziecko, gdy przebywają oni w domu i jaki zakres odpowiedzialności za własne dziecko ma małoletnia matka (ojciec), a jaka spoczywa na pracownikach domu.
Małoletni rodzice z dziećmi wymagają szczególnych form wsparcia, wykraczających poza standard usług oferowanych w domach, co wielokrotnie w swoich postulatach podkreślały osoby kierujące przedmiotowymi placówkami. Dlatego domy powinny być dedykowane osobom z dziećmi, które to osoby ukończyły osiemnasty rok życia.
Przepis § 3 projektu rozporządzenia porządkuje standard podstawowych usług świadczonych przez domy, zarówno w zakresie interwencyjnym, terapeutyczno-wspomagającym (wcześniej opiekuńczo-wspomagającym), jak i w zakresie potrzeb bytowych.
W zakresie potrzeb bytowych wskazano, że dom zapewnia mieszkańcom okresowy, całodobowy pobyt bez określania maksymalnej liczby mieszkańców domu. Zgodnie z ideą deinstytucjonalizacji preferowane jest tworzenie małych i kameralnych placówek, niemniej jednak rozporządzenie umożliwia tworzenie większych domów, w sytuacji kiedy istnieją takie potrzeby na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego.
Mając jednak na wglądzie, że dom powinien zapewniać warunki jak najbardziej zbliżone do domowych, jak również gwarantować poszanowanie prywatności w projekcie rozporządzenia wskazano, że co do zasady każda z rodzin powinna zajmować odrębny pokój. Projekt rozporządzenia przewiduje, że wspólne pokoje mogą zajmować kobiety w ciąży (maksymalnie dwie w pokoju), ewentualnie rodziny, które wyrażą zgodę na pobyt w jednym pokoju z członkami innej rodziny.
W projektowanych przepisach zrezygnowano ze wskazania, że dom zapewnia opiekę w przypadku choroby oraz opiekę nad dziećmi. Dom nie jest placówką świadczącą usługi opiekuńcze, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, jak również nie świadczy opieki nad dziećmi, nie będąc instytucją pieczy zastępczej.
Przepis § 6 projektowanego rozporządzenia odnosi się do kwestii dotychczas nie uregulowanych przepisami rozporządzenia, tj. kwestii uporczywego naruszania zasad pobytu w domu lub braku współpracy w zakresie realizacji działań zmierzających do przezwyciężenia trudnej sytuacji, w jakiej znalazła się osoba przebywająca w domu. Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że nie wszystkie osoby przebywające w domu respektują zasady pobytu np. utrzymywanie abstynencji.
Z dotychczasowych doświadczeń funkcjonujących domów pozostawała nieuregulowana kwestia dzieci, które osiągały pełnoletniość w trakcie pobytu w domu wraz z rodzicem lub opiekunem. W sytuacji, gdy jedno z dzieci osiąga pełnoletniość i nadal kontynuuje naukę, a matka lub ojciec wraz z pozostałymi małoletnimi dziećmi ma prawo dalej przebywać w domu, pełnoletnie dziecko powinno dom opuścić. Funkcjonujące domy zgłaszały, iż natychmiastowe usamodzielnienie takiej osoby jest niezwykle problematyczne, dlatego wprowadzono regulację wskazującą, że osoby takie muszą opuścić dom najpóźniej w terminie 6 tygodni od momentu ukończenia 18. roku życia Jest to czas, w którym możliwe byłoby zakończenie ewentualnego procesu ustalenia sposobu wsparcia dla pełnoletniego mieszkańca odpuszczającego dom.
Z całością projektu można zapoznać się tutaj.
