13 kwietnia br. odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, podczas posiedzenia odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Projekt ten przewiduje liczne zmiany w obsłudze świadczenia Dobry start jak i samym składaniu wniosków dotyczących tego świadczenia.
Obecni na posiedzeniu przedstawiciele samorządu zwracali uwagę, że ustawa była procedowana z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczpospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej. Nie jest prawdą zwarte w OSR stwierdzenie, że projektowana regulacja nie wywiera bezpośredniego wpływu na zadania jednostek samorządu terytorialnego. Obecnie zadanie związane z obsługą świadczenia realizowane jest przez gminy. Projekt ten nie był poddany również konsultacjom społecznym pomimo, że wprowadza potencjalnie niekorzystne zmiany dla rodziców nie mających dostępu do Internetu.
Projekt przewiduje wprowadzenie możliwości składania wniosków, doręczania decyzji odnośnie świadczenia etc., wyłącznie w formie elektronicznej. Podkreślenia wymaga fakt, że nie wszystkie rodziny posiadają realny dostęp do Internetu. Części osób pomimo posiadania takiego dostępu np. w ramach pakietu telefonii komórkowej w praktyce nie korzysta ze smartfona do załatwiania spraw urzędowych. Istnieje tez spora grupa osób, która pomimo posiadania dostępu do Internetu nie potrafi samodzielnie załatwić spraw urzędowych.
Z danych opublikowanych przez MRiPS wynika, że pomimo możliwości złożenia wniosku drogą elektroniczną, aż 30% wniosków o świadczenie Dobry Start zostało złożone w roku 2020 w formie tradycyjnej. Pamiętać trzeba, ze rok 2020 zdominowany był przez pandemie Koronawirusa. Dane te obrazują faktyczny dostęp do Internetu społeczeństwa.
Problemu z dostępem do sieci internetowej nie rozwiąże też zapewnienie środków technicznych umożliwiających złożenie wniosku w siedzibie organu tj. ZUS. Problem polega na tym, że z uwagi na przekazanie realizacji zadania do ZUS, usługa będzie realizowana dalej od obywatela. Nie będzie dało się jej załatwić przy okazji innych spraw w urzędzie gminy, za to konieczny będzie wyjazd do większego miasta celem złożenia wniosku.
Wątpliwości budzi możliwość odbioru decyzji i innych pism elektronicznych w siedzibie ZUS, jeżeli obywatel może nie mieć świadomości, ze takie pismo oczekuje na niego do odbioru.
Ministerstwo planuje przekazanie zadania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z dotacją na obsługę świadczenia w wysokości 30 groszy. Oczywistym jest, że za taką kwotę ZUS nie pokryje rzeczywistych kosztów obsługi świadczeń. Oznacza to, że albo rzeczywiste koszty świadczenia będą pokrywane z innych przychodów ZUS albo obecnie w ZUS są takie przerosty zatrudnienia, że przeniesienie kolejnego zadania do obsługi przez ZUZ nie spowoduje konieczności zatrudniania nowych pracowników.
Projekt ten został przyjęty na posiedzeniu Komisji i skierowany do dalszych prac.
