Minister Sprawiedliwości przygotował projekt rozporządzenia dotyczący podmiotów, na rzecz których mają wykonywać prace nieletni. To efekt uchwalenia tzw. ustawy resocjalizacyjnej.

20 lipca 2022 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, która wejdzie w życie z dniem 1 września 2022 r. W związku z tym Minister Sprawiedliwości przedstawił do konsultacji projekt rozporządzenia w sprawie podmiotów, na rzecz których wykonywane są przez nieletnich prace społeczne.

W ustawie o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich zawarto przepisy regulujące wykonywanie środka wychowawczego w postaci zobowiązania nieletniego do określonego postępowania, w tym do wykonywania określonych prac społecznych. Zgodnie z uzasadnieniem projektu rozporządzenia, rozwiązania oparto więc na funkcjonujących przepisach wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w ramach kary ograniczenia wolności lub wykonywania kary ograniczenia wolności w formie nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne oraz pracy społecznie użytecznej orzekanej w zamian za nieuiszczoną grzywnę.

Proponowany tryb postępowania przy wyznaczaniu podmiotów przedstawia się następująco. Każdego roku (do 15 października) prezes sądu rejonowego sporządzi i przekaże właściwemu organowi gminy opinię dotyczącą wykonywania prac społecznych przez nieletnich. Następnie właściwy organ gminy tj. wójt, burmistrz lub prezydent miasta,, w terminie 30 dni od otrzymania opinii prezesa sądu rejonowego, wyznaczy podmioty i przekaże stosowną informację w tym zakresie prezesowi sądu rejonowego oraz kierownikowi zespołu kuratorskiej służby sądowej. W każdym czasie informacja o podmiotach będzie mogła być aktualizowana.

Zgodnie z brzmieniem proponowanych przepisów, wyznaczony podmiot jest obowiązany przyjąć nieletniego skierowanego przez zawodowego kuratora sądowego w celu wykonania prac społecznych. Przy ustaleniu godzin pracy ma uwzględniać się potrzeby edukacyjne nieletniego oraz, w miarę możliwości, prośbę nieletniego, jego rodziców, albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.

Na podstawie art. 151 podpisanej ustawy, prace społeczne mogą być wykonywane przez nieletniego na rzecz instytucji państwowych i samorządowych, placówek oświatowych, w tym placówek oświatowo-wychowawczych, podmiotów leczniczych, jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz organizacji społecznych, w tym organizacji pozarządowych. Podmioty, dla których organ gminy, powiatu lub województwa jest organem założycielskim, a także państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne oraz spółki prawa handlowego z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa lub gminy, powiatu lub województwa mają obowiązek umożliwienia nieletnim wykonywania prac społecznych.