Ochrona najcenniejszych przyrodniczo obszarów Polski wchodzi w nowy etap, w którym nowoczesna technologia bezpośrednio wspiera zachowanie ekosystemów. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ogłosił uruchomienie naboru wniosków, który ma na celu gruntowną modernizację floty transportowej oraz infrastruktury w polskich parkach narodowych. Inicjatywa ta, realizowana pod hasłem „W stronę zielonej turystyki”, stawia na całkowitą eliminację emisji spalin w miejscach, gdzie czystość powietrza i cisza są priorytetami.

Ogłoszony nabór jest częścią szerszego programu „Przestrzeń dla przyrody”. Już 15 stycznia 2026 roku rozpocznie się przyjmowanie wniosków, a proces ten potrwa aż do 30 czerwca 2027 roku, co daje zarządcom parków narodowych odpowiedni czas na przygotowanie rzetelnej dokumentacji technicznej i finansowej. Całkowity budżet przewidziany na ten cel wynosi 30 mln zł.

Wsparcie finansowe ma charakter wyjątkowo atrakcyjny, ponieważ dofinansowanie w formie dotacji może wynieść nawet do 95% kosztów kwalifikowalnych. Tak wysoki poziom refundacji jest jasnym sygnałem, że państwo dąży do jak najszybszego wyeliminowania tradycyjnego transportu spalinowego z obszarów chronionych, odciążając przy tym budżety parków narodowych, które często borykają się z ograniczonymi środkami na inwestycje proekologiczne.

Program został skonstruowany w sposób kompleksowy, obejmując różne aspekty mobilności na terenach parkowych. Środki mogą zostać przeznaczone na zakup fabrycznie nowych pojazdów elektrycznych, które zastąpią dotychczasowe, często wysłużone i nieekologiczne środki transportu. Kluczowe obszary wsparcia obejmują:

• Pojazdy kategorii M3. Są to duże pojazdy elektryczne o masie powyżej 5 ton, przystosowane do przewozu więcej niż 8 pasażerów. Ich wprowadzenie pozwoli na ekologiczną obsługę masowego ruchu turystycznego, szczególnie na popularnych trasach dojazdowych do szlaków czy punktów widokowych.
• Dofinansowanie obejmuje również zakup łodzi elektrycznych oraz rowerów z napędem elektrycznym. Jest to kluczowe dla parków posiadających akweny wodne lub rozbudowaną sieć tras rowerowych, gdzie tradycyjne silniki spalinowe są szczególnie uciążliwe dla fauny i flory.
• Infrastruktura ładowania. Program przewiduje także fundusze na projektowanie, budowę oraz instalację stacji i punktów ładowania. Co istotne, infrastruktura ta ma służyć potrzebom własnym beneficjentów, zapewniając płynność działania nowej floty. Koszty związane z tym segmentem mogą stanowić do 30% całkowitych kosztów przedsięwzięcia.

Wprowadzenie zeroemisyjnego transportu w parkach narodowych to nie tylko kwestia statystyk i redukcji dwutlenku węgla. To przede wszystkim realna zmiana w jakości powietrza w miejscach, które z założenia mają być ostoją czystej natury. Silniki elektryczne, oprócz braku emisji spalin, charakteryzują się niemal bezgłośną pracą. Redukcja hałasu ma kluczowe znaczenie dla dobrostanu zwierząt, których naturalne siedliska są często przecinane trasami turystycznymi.

Dla samych turystów zmiana ta oznacza wyższy standard podróżowania. Możliwość dotarcia do kluczowych punktów parku w ciszy i bez zapachu spalin znacząco podnosi walory estetyczne i zdrowotne wypoczynku. Promowanie „zielonej turystyki” staje się tym samym elementem edukacji ekologicznej, pokazując w praktyce, jak nowoczesne rozwiązania mogą współistnieć z najbardziej pierwotnymi formami ochrony przyrody.

Nabór realizowany przez NFOŚiGW jest odpowiedzią na rosnące wyzwania klimatyczne oraz oczekiwania społeczne dotyczące standardów ochrony środowiska. Dzięki ogromnemu wsparciu finansowemu, polskie parki narodowe mają szansę stać się europejskimi liderami w zakresie zrównoważonego transportu. Inwestycja w zeroemisyjne pojazdy i łodzie to nie tylko krok w stronę nowoczesności, ale przede wszystkim wyraz odpowiedzialności za przyszłe pokolenia, które będą korzystać z tych unikatowych zasobów naturalnych.

Źródło: NFOŚiGW