WSA w Gdańsku: Czynność faktyczna usunięcia reklamy w pobliżu drogi powiatowej nie należy do katalogu przedmiotów zaskarżenia do sadu administracyjnego zawartego w art. 3 §2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nie tylko prawo administracyjne i przepisy postępowania przed sądem administracyjnym są instrumentami pozwalającymi na doprowadzenie do stanu zgodności z prawem sytuacji związanych z działaniem administracji publicznej. Także prawo cywilne w zakresie w jakim chroni ono prawo własności i posiadanie rzeczy pozwala na zapobieżenie naruszaniu prawa przez organy administracji i przywrócenie stanu poprzedniego w przypadkach, w których zachodzą określone prawem przesłanki.
Spółka wniosła do WSA skargę na czynność starosty polegającą na "niewszczęciu postępowania w zakresie reklamy umieszczonej przez skarżącą spółkę przy drodze powiatowej – przy jednoczesnym usunięciu powyższej reklamy bez wiedzy i udziału skarżącej spółki". Zdaniem skarżącej spółki przedmiotem zaskarżenia była czynność z zakresu administracji publicznej dotycząca uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa w rozumieniu art. 3§2 pkt 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Istota zarzutów procesowych podniesionych w skardze polegała na twierdzeniu, że organ nie wszczął i nie przeprowadził żadnego postępowania administracyjnego, które dotyczyłoby kwestii legalności baneru umieszczonego przy drodze przez skarżącą spółkę i jego ewentualnego usunięcia. Zaniechanie przeprowadzenia takiego postępowania w ocenie skarżącego pozbawiło go wszelkich gwarancji procesowych przewidzianych przepisami k.p.a. Organ wniósł o odrzucenie skargi, ewentualnie o jej oddalenie. W odpowiedzi na skargę wskazano, że baner reklamowy skarżącej spółki znajdował się w pasie drogowym drogi powiatowej i zagrażał bezpieczeństwu ruchu drogowego. Stanowiło to wystarczającą podstawę do usunięcia tego banneru. Organ informował wcześniej skarżącą spółkę o konieczności usunięcia reklamy.
Sąd skargę odrzucił, wskazując, że w istocie przedmiotem zaskarżenia jest czynność usunięcia reklamy umieszczonej przez skarżącą spółkę w pobliżu drogi powiatowej. W niniejszej sprawie organ nie wskazał na jakąkolwiek normę prawną mającą stanowić podstawę działania polegającego na zdjęciu reklamy. W szczególności brak informacji o zastosowaniu przepisu art. 36 ustawy o drogach publicznych, który stanowi, że w przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi lub niezgodnie z warunkami podanymi w tym zezwoleniu, lub bez zawarcia odpłatnej umowy cywilnoprawnej, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c, lub niezgodnie z warunkami tej umowy, właściwy zarządca drogi orzeka, w drodze decyzji administracyjnej, o jego przywróceniu do stanu poprzedniego. Skoro zatem w istocie organ nie wskazał przepisów prawa administracyjnego, które mogłyby być podstawą czynności faktycznej usunięcia baneru reklamowego przez jego pracowników, to nie można uznać, by stanowiła ona czynność z zakresu administracji publicznej dotyczącą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Podstawy takiej nie stanowią w żadnym razie przepisy ustawy o drogach publicznych zabraniające samowolnego umieszczania obiektów w pasie drogowym dróg publicznych, czy też przepisy tej samej ustawy określające wysokość kar za powyższe.
Nie świadczy o tym zwłaszcza to, że usunięcia reklamy dokonali pracownicy organu administracji. Zatrudnienie osób usuwających reklamę w jednostce administracji nie świadczy bynajmniej o tym, że wszystkie ich czynności stanowią czynności z zakresu administracji publicznej. Nie można za takie uznać zwłaszcza pozbawionych waloru związku z przepisami prawa administracyjnego czynności faktycznych, mogących prowadzić do ewentualnego naruszenia prawa własności lub posiadania. Nie sposób uznać także, że przedmiotem zaskarżenia jest bezczynność organu w sprawie wszczęcia postępowania dotyczącego usunięcia reklamy z pasa drogowego, skoro strona skarżąca konsekwentnie zaprzeczała jakoby baner reklamowy znajdował się w pasie drogowym, a ponadto został on usunięty przez pracowników organu. Zatem jakiekolwiek postępowanie administracyjne związane z jego usunięciem musiałoby być umorzone jako bezprzedmiotowe na podstawie art. 105§1 k.p.a.
Postanowienie WSA w Gdańsku z 16 lutego 2023 r. sygn. III SA/Gd 5/23. Postanowienie jest nieprawomocne.
Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl