„Ucz się ucz, bo nauka to potęgi klucz”, mówi znane przysłowie. Co jednak w przypadku, gdy droga do szkoły wiedzie przez las? Jakie obowiązki w tym zakresie ma wójt? Wyjaśnił to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

W omawianej sprawie rodzice małoletnich dzieci zwrócili się do wójta o zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki podczas przewozu dzieci do szkoły. Wskazali również, że najkrótsza droga z miejsca ich zamieszkania do szkoły wynosi 3,1 km. Wójt nie uwzględnił żądania rodziców, bowiem uznał, że droga dzieci do szkoły nie przekracza 3 km, wobec czego gmina nie jest zobowiązana zapewnić im dowozu do szkoły.

W skardze do WSA rodzice wskazali, że wójt nie dokonał pomiarów drogi gminnej. Organ nie zebrał również żadnego materiału wizualnego np. w postaci zdjęć czy nagrań kamerą stanu drogi, którą miałyby uczęszczać dzieci. Droga wskazana przez wójta stanowi najkrótszą nieutwardzoną drogę gruntową. Nadto nie posiada pobocza, prowadzi przez las, w oddaleniu od siedlisk ludzkich i nie spełnia wymogów bezpiecznego poruszania się pieszych i pojazdów.

Wójt wniósł o oddalenie skargi wskazując, że nie jest zobowiązany do zapewnienia uczniom bezpłatnego transportu drogą zaproponowaną przez rodziców.

Sąd nakazał wójtowi ponownie rozpoznać wniosek skarżących, bowiem organ nie poczynił żadnych ustaleń w zakresie omawianej sprawy.

Dodatkowo, WSA wskazał, że sposób zorganizowania bezpłatnego transportu i opieki nie został uregulowany w ustawie – Prawo oświatowe, a zagadnienie to ustawodawca pozostawił gminie, zastrzegając jedynie limit odległości. Wspomniana ustawa nie określa także sposobu mierzenia i techniki pomiaru tej odległości, bądź nie precyzuje parametrów technicznych, jakie powinna spełniać droga pokonywana przez dziecko "z domu do szkoły". W związku z powyższym mierzeniu podlegać powinna powszechnie użytkowana droga publiczna, jaką dziecko pokonuje zwyczajowo do szkoły i która umożliwia dowóz zwykłymi środkami przewozu. Za taką nie można jednak uznać chociażby drogi gruntowej nieutwardzonej, nieregularnej i rzadko uczęszczanej, czy innych skrótów prowadzonych przez tereny leśne i rolne, gdyż w określonych porach roku mogą być one niezdolne do użytku, bądź też niebezpieczne. Ponadto musi to być droga prowadząca z domu do szkoły, co oznacza, że musi ona prowadzić od domu skarżących do szkoły, do której uczęszczają ich dzieci.

Zgodnie z art. 39 ust. 2 pkt 1 Prawa oświatowego droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać 3 km - w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych. Jeżeli odległość ta jest większa, na gminie ciąży obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu dziecka środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice, a do ukończenia przez dziecko 7 lat - także zwrot kosztów przejazdu opiekuna dziecka środkami komunikacji publicznej.

Reasumując, można uznać, że sąd zgodził się ze znanym przysłowiem, które mówi, że „nauka w las nie wiedzie, a z lasu wyprowadza”. 

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 07.07.2022 r., sygn. III SA/Gd 1104/21, orzeczenie nieprawomocne

Źródło: CBOSA