Zgodnie z art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami starosta wydaje decyzję administracyjną o zatrzymaniu prawa jazdy, w przypadku gdy kierujący pojazdem przekroczył dopuszczalną prędkość o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym. Stosownie zaś do art. 102 ust. 1c tej ustawy starosta wydaje ww. decyzję, na okres 3 miesięcy, nadając jej rygor natychmiastowej wykonalności oraz zobowiązując kierującego do zwrotu prawa jazdy, jeżeli dokument ten nie został zatrzymany.

Zatrzymanie prawa jazdy w oparciu o art. 102 ust. 1 pkt 4 jest sankcją administracyjną o charakterze prewencyjnym nakierowaną na ochronę zasadniczych wartości, jakimi są zdrowie i życie oraz bezpieczeństwo ludzi. Posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdami nie jest natomiast prawem podstawowym o konstytucyjnym umocowaniu. Sankcja administracyjna stanowi konsekwencję określoną w przepisach prawa administracyjnego. Istotą sankcji administracyjnej jest przymuszenie do respektowania nakazów i zakazów.

Prawomocne rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności wykroczeniowej kierującego pojazdem za przekroczenie dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym nie stanowi zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 97 ust. 1 pkt 4 k.p.a. w postępowaniu w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy może zostać wydana w oparciu o informację o ujawnieniu czynu polegającego na kierowaniu pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, która stanowi wystarczającą podstawę do zastosowania sankcji administracyjnej. Ważnym zadaniem tego rodzaju sankcji jest również aspekt prewencyjny, który jest wyraźnie widoczny w przypadku zatrzymania prawa jazdy. Wątpliwości co do prawidłowości pomiaru prędkości nie mogą stanąć na przeszkodzie wydania decyzji w omawianym trybie. Zakończenie postępowania administracyjnego ostateczną decyzją o zatrzymaniu prawa jazdy będzie uprawniało do wznowienia tego postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., jeżeli później zostanie ustalone, że pomiar prędkości został błędnie dokonany, albowiem wyjdzie na jaw istotna dla sprawy nowa okoliczność faktyczna istniejąca w dniu wydania decyzji, nieznana organowi, który wydał decyzję. W konsekwencji organ wydający decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy nie ma podstaw do prowadzenia własnych ustaleń dotyczących faktu przekroczenia prędkości, ale opiera swoje rozstrzygnięcie na przekazanej mu informacji o zatrzymaniu prawa jazdy na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy prawo o ruchu drogowym. Informacja o ujawnieniu popełnienia naruszenia, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 1a ustawy Prawo o ruchu drogowym jest bowiem dokumentem urzędowym i ten jej walor jest weryfikowany w trybie postępowania administracyjnego. Odpowiedzialność za treść tej informacji ponosi podmiot, który ujawnił popełnienie naruszenia, a w aspekcie odszkodowawczym Skarb Państwa.

Wyrok NSA z dnia 13 października 2020 r., sygn. akt: I OSK 2860/18