Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) przeznaczy 160 mln zł z programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego na zdobywanie kompetencji przyszłości przez studentki, studentów oraz kadrę dydaktyczną. Ruszył konkurs „Kształcenie na potrzeby technologii krytycznych”, który wspiera tworzenie i rozwój kierunków studiów odpowiadających na wyzwania w obszarach uznanych przez Komisję Europejską za kluczowe dla rozwoju Europy: biotechnologie, technologie cyfrowe oraz czyste i zasobooszczędne technologie. Uczelnie mogą składać wnioski o dofinansowanie do 9 marca 2026 roku.

Celem konkursu jest wyłonienie projektów, które sprawią, że oferta uczelni stanie się bardziej niż dotychczas dostosowana do potrzeb rozwoju gospodarki oraz zielonej i cyfrowej transformacji. Sprzyjać temu będzie rozwój umiejętności istotnych dla wytwarzania i rozwoju technologii krytycznych w zakresie biotechnologii, technologii cyfrowych oraz czystych i zasobooszczędnych technologii.

To te trzy główne obszary wskazała Komisja Europejska w wytycznych dotyczących ustanowienia Platformy na rzecz Technologii Strategicznych dla Europy (STEP).  Technologie cyfrowe to fundament rozwoju sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa, przetwarzania danych i automatyzacji. Rozwój biotechnologii jest z kolei kluczowy dla medycyny, rolnictwa, ochrony środowiska i produkcji żywności. Czystych technologii potrzebujemy zaś w kontekście transformacji energetycznej, gospodarki obiegu zamkniętego i redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Realizowana z rozmachem inicjatywa STEP ma sprawić, że Europa będzie wieść prym w newralgicznych dla przyszłości naszego kontynentu i świata dziedzinach, o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa, odporności na wyzwania globalne oraz konkurencyjności gospodarki Polski i całej Wspólnoty. Aby jednak te ambitne plany się powiodły, potrzeba dobrze przygotowanych kadr.

Z myślą o wzmocnieniu europejskiej innowacyjności i suwerenności technologicznej program STEP przewiduje nie tylko wytwarzanie nowatorskich technologii w trzech sektorach istotnych dla zielonej i cyfrowej zmiany, ale także rozwiązanie problemu niedoboru odpowiednio przygotowanych pracowników. Ich kwalifikacje są niezbędne dla powodzenia całego procesu. To dlatego w kontekście wdrażania STEP istotnych jest aż 11 unijnych programów i funduszy, w tym Europejski Fundusz Społeczny Plus, poprzez który Unia Europejska inwestuje w ludzi, wspierając politykę w dziedzinie zatrudnienia, edukacji i rozwoju umiejętności, zgodnie z oczekiwanym kierunkiem zmian – mówi prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. – W ten nurt wpisuje się ogłoszony przez nas konkurs. Sfinansujemy w nim te elementy, które sprawią, że poszczególne uczelnie lepiej przygotują studentów do pracy w strategicznych branżach przyszłości. Stawiamy przed szkołami wyższymi zadanie uspójnienia oferty kształcenia z wymogami konkurencyjności polskiej i europejskiej gospodarki właśnie w odniesieniu do technologii krytycznych objętych inicjatywą STEP. Zależy nam na tym, aby zapalić do tej idei zarówno wykładowców, jak i studentów. Jestem przekonany, że ten ruch zapewni kluczowe kadry, które z entuzjazmem zaangażują się w rozwój biotechnologii, technologii cyfrowych oraz szeregu efektywnych rozwiązań przyjaznych dla środowiska – dodaje.

Wybór sektorów, a więc technologii cyfrowych, czystych i zasobooszczędnych technologii oraz biotechnologii, został podyktowany analizą i diagnozą Komisji Europejskiej. O technologiach krytycznych mówimy, gdy wnoszą na jednolity rynek innowacyjny, najnowocześniejszy i przełomowy element o znaczącym potencjale gospodarczym oraz/lub przyczyniają się do ograniczania lub zwalczania strategicznych zależności Unii Europejskiej. Zgłaszane projekty będą więc mogły przewidywać realizację działań jedynie na tych kierunkach studiów, które kształcą w zakresie przynajmniej jednego z obszarów technologii krytycznych dla rozwoju gospodarki.

Dzięki konkursowi „Kształcenie na potrzeby technologii krytycznych” uczelnie – publiczne i niepubliczne – będą mogły poszerzyć swoją ofertę o kierunki studiów w zakresie wybranych technologii lub realizować projekty podnoszące jakość kształcenia na kierunkach już istniejących, w obszarach technologii krytycznych. W efekcie wykształcą specjalistów, którzy będą te technologie opracowywać, a także specjalistów pracujących na rzecz podmiotów, które je tworzą i rozwijają, z korzyścią dla gospodarki.

Dofinansowanie można uzyskać m.in. na:

• Tworzenie nowych kierunków studiów lub modyfikację już istniejących kierunków, np. poprzez tworzenie nowych specjalności. Istotne jest, aby odbywało się to we współpracy z przemysłem czy szeroko pojętym biznesem.
• Sfinansowanie dodatkowych form podnoszących kompetencje lub kwalifikacje studentów, takich jak staże, kursy, szkolenia, wizyty studyjne krajowe i zagraniczne, realizacja projektów naukowych, ale też zajęcia wyrównawcze oraz zajęcia dodatkowe prowadzone przez praktyków działających zawodowo w obszarach technologii krytycznych. Chodzi o to, aby studia – z założenia bardzo wymagające – rzeczywiście dawały satysfakcję i impuls do rozwoju.
• Wzmacniające kompetencje lub kwalifikacje szkolenia, kursy, wizyty studyjne (w tym zagraniczne) itp. dla kadry uczelni realizującej dydaktykę na kierunkach objętych wsparciem.

Budżet konkursu wynosi 160 mln zł, są to środki z programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego. Dofinansowanie jednego projektu może wynieść maksymalnie 6 mln zł, a jego realizacja powinna się zakończyć do 30 września 2029 roku. Wnioski o dofinasowanie projektów uczelnie mogą składać do 9 marca 2026 roku, za pośrednictwem systemu SOWA EFS.

Spotkanie informacyjne na temat naboru odbędzie się 10 grudnia 2025 roku, w formule hybrydowej. Zapisy na spotkanie przyjmowane są do 4 grudnia, do godz. 12:00, link: www.gov.pl

NCBR spodziewa się, że w efekcie zainicjowanych działań uczelnie staną się silnym zapleczem kadrowym dla gospodarki opartej na nowoczesnych technologiach, kształcąc znaczącą liczbę absolwentów wyposażonych w kompetencje i kwalifikacje w obszarach kluczowych dla rozwoju Polski i Europy. Powstaną nowoczesne, elastyczne programy studiów reagujące na potrzeby rynku, od początku realizowane w ścisłej współpracy z biznesem. W dłuższej perspektywie przełoży się to na zwiększenie innowacyjności i bezpieczeństwa technologicznego naszego kraju.

Szczegóły naboru wraz z dokumentacją konkursową można znaleźć tutaj

Źródło: IP