WSA: Organizowanie kolonii i półkolonii łączących opiekę z wypoczynkiem korzysta ze zwolnienia z podatku VAT. Wynika to m.in. z powołania się w ustawie o podatku od towarów i usług na przepisy ustaw oświatowych, wyraźnie wskazujących na charakter takich form wypoczynku dzieci i młodzieży, odpowiadający definicjom "opieki", jako przesłanki zwolnienia.
Wyrok może mieć istotne znaczenie dla wielu podmiotów organizujących kolonie i zatrudniających opiekunów uczestniczących w nich dzieci, w tym dla szkół i przedszkoli.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie rozpatrzył skargę na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w przedmiocie możliwości skorzystania przez przedsiębiorcę z możliwości zwolnienia z podatku VAT przysługującego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług w związku ze świadczeniem usług związanych z opieką nad dziećmi i młodzieżą w formach i na zasadach określonych m.in. w ustawie Prawo oświatowe. Strona postępowania zamierzała bowiem świadczyć tak popularne i współorganizowane przez różne podmioty formy aktywności najmłodszych, jak kolonie i półkolonie przeznaczone dla wychowanków domów dziecka, rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych.
Usługa usłudze nierówna
Powołując się na definicję pojęcia "usługi" rozumianej jako każde zachowanie się na rzecz innej osoby, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument (odbiorca świadczenia odnoszący z tego tytułu korzyść o charakterze majątkowym), wnioskodawca próbował przekonać organ do zakwalifikowania jego działalności do tych zwolnionych z opodatkowania. Przekazując swoje stanowisko, stwierdził że dana czynność podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności ma bezpośredni charakter. W przypadku organizowania wypoczynku dzieci i młodzieży, zasadniczą usługę stanowi opieka, która realizowana jest na podstawie wskazanych w przepisie ustaw o pomocy społecznej, o systemie oświaty i Prawa oświatowego. Te ustawy nadają takiemu rodzajowi usług szczególny charakter, ustalając przy tym jedynie obowiązki organizatorów odnoszące się do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków wypoczynku i właściwej opieki wychowawczej oraz zatrudnienia należycie przygotowanej kadry pedagogicznej.
Opieka nad dziećmi czy działalność turystyczna?
Organ podatkowy nie zgodził się jednak z tą argumentacją i odmówił przyznania racji wnioskodawcy, twierdząc że świadczone przez niego usługi zawierają elementy charakterystyczne raczej dla bliżej niezdefiniowanych usług turystycznych, które ustawa o podatku VAT traktuje w szczególny sposób, określony w art. 119. Dalej, organ uznał że wnioskodawca mógłby skorzystać ze zwolnienia z podatku wyłącznie w odniesieniu do usługi sprawowania opieki nad dziećmi i młodzieżą, wykonywaną na zasadach przedstawionych w ustawach oświatowych. Pozostałe usługi realizowane w zakresie organizowania kolonii i półkolonii, jak wszelkie gry, zabawy czy wycieczki, miałyby już nie korzystać z takiego zwolnienia, także z powodu niespełnienia przesłanek podmiotowych, które umożliwiałyby korzystanie ze zwolnienia z podatku VAT na innych podstawach.
Wnioskodawca zaskarżył tę interpretację w całości, podnosząc że cały przebieg kolonii i półkolonii obejmuje usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą, która jest zapewniona przez cały czas trwania takiej formy wypoczynku. Ponadto, cała usługa realizowana jest na podstawie ustaw oświatowych, a nadzór nad wypoczynkiem dzieci i młodzieży sprawuje kurator oświaty, przyjmujący zarazem zgłoszenie organizacji kolonii. Mając na uwadze uwidocznioną na tej podstawie szczególną formę zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży, skarżący argumentował, że kolonii i półkolonii nie można utożsamiać z typowymi usługami turystycznymi podlegającymi opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 119 "ustawy VAT-owskiej".
Sąd wyjaśnia - opieka niejedno ma imię
Krakowski sąd administracyjny zgodził się ze skarżącym i popierając jego argumenty, uchylił interpretację organu podatkowego. W ocenie Sądu, istotnie należy pamiętać o tym, że art. 43 ust. 1 pkt 24a odwołuje się do ustaw oświatowych, na podstawie czego można pokusić się o jasną wykładnię - tak zdefiniowana opieka nad dziećmi i młodzieżą łączy się ze szkoleniem, pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, a także kompetencji społecznych, z czym wiążą się świadczenia takie, jak te wykonywane przez skarżącego w ramach jego działalności. Zdaniem Sądu, na potrzeby tego przykładu, słowo "opieka" można potraktować jako synonim słowa "wypoczynek". Opieka nie polega wszak tylko na pilnowaniu dzieci i doglądaniu ich aktywności, lecz również na zaspokajaniu ich potrzeb, które to sytuują wykorzystane tu pojęcie "opieki" blisko definicji usług turystycznych. W ocenie WSA, poboczne aktywności realizowane w ramach kolonii czy półkolonii są częścią tego pojęcia i nie wykraczają poza jego zakres, toteż uznanie polegającej na tym działalności za działalność korzystającą ze zwolnienia z podatku VAT, jest zrozumiałe i uzasadnione.
Sąd przypomniał, że w istocie przepisy o charakterze ulg i zwolnień z podatku należy interpretować w sposób ścisły. Niemniej jednak, stosując wykładnię mającą postać uwzględnienie intencji ustawodawcy, należy uznać że interpretacja inna niż dostrzegająca spójność usługi opieki z usługami ustawowo zdefiniowanego wypoczynku, byłaby irracjonalna. Oznacza to, że wydane orzeczenie przemawia zdecydowanie za uznaniem działalności polegającej na organizowaniu kolonii i pólkolonii za działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Wyrok WSA w Krakowie z 15 kwietnia 2025 r. (sygn. I SA/Kr 159/25)
Źródło: CBOSA