Uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego podjęta na podstawie art. 31 ust. 3 ustawy z 2010 r. o sporcie jest aktem prawa miejscowego o charakterze generalnym, adresowanym do kręgu podmiotów imiennie nieokreślonych, znajdujących się w różnych, powtarzalnych sytuacjach faktycznych. Taki zatem ogólny i abstrakcyjny, a nie konkretny charakter powinny mieć postanowienia uchwały ustanawiające stypendia sportowe.
W niniejszej sprawie przedmiotem sporu są granice upoważnienia organu stanowiącego jednostki samorządowej do stanowienia prawa miejscowego na podstawie art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa, w drodze uchwały, szczegółowe zasady, tryb przyznawania i pozbawiania oraz rodzaje i wysokość stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień, o których mowa w ust. 1 i 2, biorąc pod uwagę znaczenie danego sportu dla tej jednostki samorządu terytorialnego oraz osiągnięty wynik sportowy. Według ust. 1 i 2 tego artykułu jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać, finansować i przyznawać z budżetu tych jednostek okresowe stypendia sportowe oraz nagrody i wyróżnienia dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe i stypendia lub nagrody dla trenerów prowadzących szkolenie zawodników osiągających wysokie wyniki sportowe w międzynarodowym współzawodnictwie sportowym lub w krajowym współzawodnictwie sportowym.
Zgodnie z niekwestionowanym w doktrynie stanowiskiem powierzenie organom samorządu terytorialnego możliwości stanowienia prawa o charakterze powszechnie obowiązującym powinno sprzyjać kształtowaniu znacznej samodzielności samorządu w zakresie kreowania sytuacji prawnej podmiotów znajdujących się na obszarze działania organów wydających akty prawa miejscowego, co do zasady ograniczonej jedynie regulacjami konstytucyjnymi.
Oznacza to, że wykładnia przepisów, które dają uprawnienie organom samorządu do statuowania aktów prawa miejscowego, musi odbywać się z uwzględnieniem przepisów Konstytucji, w szczególności jej art. 16 ust. 1 i ust. 2, który ustanawia zasadę samorządu terytorialnego oraz jej art. 165 ust. 1 i ust. 2, dotyczącego samodzielności jednostek samorządu terytorialnego.
Dla wykładni tych przepisów istotne są przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o zasięgu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów, a przy braku innych uregulowań ustawowych do gminy należy także rozstrzyganie w sprawach dotyczących tej społeczności. Zadaniem własnym gminy jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy gminy. Dotyczy to też spraw z zakresu kultury fizycznej.
Kompetencje prawodawcze przyznane w art. 31 ust. 1-3 ustawy o sporcie organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego wpisują się w zadania nałożone na te jednostki w art. 27 ust. 1 i 2 tej ustawy, polegające na tworzeniu warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu, określone jako ich zadania własne.
Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi sportu to również dofinansowywanie sportowców poprzez stypendia, nagrody i wyróżnienia. Na podstawie art. 27 ust. 2 organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, o którym mowa w ust. 1, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć. Oba te artykuły znajdują się w tym samym rozdziale 6 ustawy zatytułowanym: Wspieranie sportu przez organy władzy publicznej. Z tych też względów art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie nie można interpretować w oderwaniu od treści art. 27 ust. 1 i 2 tej ustawy.
Z przytoczonych wyżej przepisów ustawy o sporcie wynika, że jeżeli jednostka samorządu terytorialnego chce skorzystać z uprawnienia przewidzianego w art. 31 ust. 1 tej ustawy, zobowiązana jest do określenia w uchwale szczegółowych zasad i trybu przyznawania i pozbawiania oraz rodzajów i wysokości stypendiów sportowych, biorąc pod uwagę znaczenie danego sportu dla tej jednostki samorządu oraz osiągnięty wynik sportowy. Ustawodawca nie ogranicza przy tym prawodawcy samorządowego w ustalaniu zasad i trybu przyznawania i pozbawiania stypendiów sportowych ani w określaniu ich rodzaju i wysokości. Wskazuje jedynie, że winien on wziąć pod uwagę znaczenie danego sportu dla tej jednostki samorządu oraz osiągnięty wynik sportowy.
Analiza omawianego przepisu pozwala zatem uznać, że ustawodawca nie przewidział dodatkowych poza wyraźnie wyartykułowanymi, kryteriów, jakie winny być spełnione przez jednostki samorządu terytorialnego, aby finansować nagrody i wyróżnienia za wyniki sportowe, co oznacza, że kryteria te może ustanowić samorząd fundujący takie gratyfikacje. Bowiem przy tak ogólnym określeniu wymogów przedmiotowe uprawnienie jednostki samorządu terytorialnego może przybrać dowolną formę, jeśli oczywiście uwzględnia przewidziane w art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie wymogi, tj. osiągnięte wyniki sportowe i znaczenie danego sportu dla danej jednostki samorządu terytorialnego.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 marca 2022 r., sygn. II GSK 1357/20
Źródło: CBOSA