Do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wpłynęło stanowisko Śląskiego Związku Gmin i Powiatów w sprawie umożliwienia wykonywania wyroków eksmisyjnych. W związku z epidemią COVID-19 zakazuje wykonywania tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego. Przepisy ustawy covidowej uniemożliwiają wykonanie przez komornika sądowego eksmisji osób z prawomocnym orzeczeniem eksmisyjnym do lokalu socjalnego lub pomieszczenia tymczasowego. Stan ten trwa już od 8 marca 2020 roku.

Jak podkreśla Śląski Związek Gmin i Powiatów mamy do czynienia z sytuacją, w której osoby z wyrokami eksmisyjnymi nie dość, że nie zwalniają lokalu, to w dalszym ciągu generują coraz większe jego zadłużenie.

Zaproponowane lokale stoją puste, co blokuje możliwość udzielenia pomocy osobom rzeczywiście potrzebującym, w szczególności rodzicom samotnie wychowującym dzieci, często z niepełnosprawnością, a także osobom w wieku podeszłym, czy wychodzącym z pieczy zastępczej.

Wszystko to sprawia, że generowane są po stronie gmin dodatkowe wysokie koszty, których pokrywanie ogranicza możliwości finansowania innych wydatków społecznych. Zdarzają się też przypadki nadużyć, kiedy osoby, których status materialny umożliwia bieżące regulowanie opłat za mieszkanie, a nawet spłatę zaległości, odmawiają przyjęcia lokalu i zaprzestają jakichkolwiek wpłat.

W takiej sytuacji prowadzenie racjonalnej gospodarki mieszkaniowej gminy jest w praktyce niemożliwe i prowadzi do niesprawiedliwości społecznej, w której osoby z wyrokami sądowymi wykorzystując stan pandemii nie robią nic w kierunku zwolnienia lokali dla osób bardziej potrzebujących.

Jak podkreślono, w polskim systemie prawnym nie funkcjonuje eksmisja „na bruk”. W przypadku kierowania wniosku egzekucyjnego do komornika, gmina zobowiązana jest wskazać lokal socjalny bądź pomieszczenie tymczasowe, a zatem warunki bytowe dla osoby eksmitowanej są zapewnione. Poza tym lokale socjalne i pomieszczenia tymczasowe przeznaczone na realizację wyroków eksmisyjnych przez gminę muszą spełniać wszelkie warunki do właściwej egzystencji. Wobec tych faktów niezrozumiałe są zatem regulacje prawne uniemożliwiające z powodu pandemii przeprowadzkę osób z wyrokami eksmisyjnymi, które mają zapewnione lokale socjalne bądź pomieszczenia tymczasowe.

Związek wniósł więc o uchylenie przepisu art. 15zzu i przywrócenie możliwości przeprowadzania eksmisji lub nowelizację art. 15zzu w taki sposób, aby (obok występujących przypadków osób dopuszczających się przemocy oraz w związku z prowadzonymi inwestycjami publicznymi) częściowo odblokować także możliwość eksmisji w stosunku do osób nadużywających tego przepisu.