W tym roku obchodzimy trzydziestolecie Konwencji o prawach dziecka. To niezwykle ważne wydarzenie skłania nas do zastanowienia się, co jeszcze możemy zrobić dla najmłodszych, by żyło im się lepiej. Samorządy mogą aktywnie włączyć się w program prowadzony przez UNICEF – Miasto Przyjazne Dzieciom. Prawa, potrzeby i głos dzieci są integralną częścią polityk publicznych, programów i decyzji samorządu – mówi Agnieszka Telusiewicz-Pacak, Koordynator ds. Advocacy UNICEF Polska.

Mija 30 lat od przyjęcia Konwencji o prawach dziecka. Jednym z niezwykle ciekawych i ważnych projektów UNICEF jest Miasto Przyjazne Dzieciom. Na czym polega ten projekt?

Agnieszka Telusiewicz-Pacak: Program Miasto Przyjazne Dzieciom skierowany jest do samorządów, a jego głównym celem jest wsparcie lokalnych społeczności w implementacji Konwencji o prawach dziecka. W praktyce oznacza to, że prawa, potrzeby i głos dzieci są integralną częścią polityk publicznych, programów i decyzji samorządu.

Program jest prowadzony przez UNICEF od 20 lat na całym świecie i powstał w odpowiedzi na wzrastającą liczbę dzieci mieszkających w miastach, postępującą decentralizację struktur państwowych na rzecz samorządowych oraz podkreślenie kluczowego znaczenia społeczeństwa obywatelskiego i obecności dzieci w procesach związanych z funkcjonowaniem społeczności lokalnej.

Obecnie Program funkcjonuje w 45 krajach m.in. w Niemczech, we Francji, Wielkiej Brytanii, Portugalii, na Ukrainie i obejmuje swoim zasięgiem prawie 4 000 miast. Do najbardziej znanych miast należą: Paryż, Lyon, Cannes, Poczdam, Kolonia, Aberdeen, Londyn, Newcastle, Baden, Bern. Więcej informacji o krajach i miastach należących do sieci Miast Przyjaznych Dzieciom można znaleźć na stronie www.childfriendlycities.org

Program w Polsce opiera się na trzech filarach: zaangażowaniu samorządu, zaangażowaniu dzieci i młodzieży oraz współpracy z lokalnymi organizacjami pozarządowymi, biznesem i mediami. Pierwszy z filarów stanowi kluczowy element obejmujący diagnozę sytuacji dzieci, stworzenie planu działań na rzecz najmłodszych z przypisanym mu budżetem oraz zadbanie o to, by legislacja miejska była przyjazna dzieciom. Kolejnym krokiem jest podjęcie działań związanych z edukacją dzieci o prawach dziecka oraz ich realnym uczestnictwem w życiu miasta. Uzupełnienie i wsparcie zaplanowanych działań wiąże się z nawiązaniem ścisłej współpracy z lokalnymi firmami, mediami oraz organizacjami pozarządowymi.

Gdyby udało się wypunktować – Miasto Przyjazne Dzieciom to jakie miasto?

Agnieszka Telusiewicz-Pacak: Miasto Przyjazne Dzieciom to takie, które dba o swych najmłodszych obywateli i stara się im zagwarantować optymalne warunki życia i rozwoju. W Mieście Przyjaznym Dzieciom najmłodsi obywatele mają prawo i możliwość:

•    Wpływania na decyzje dotyczące ich miasta i gminy,
•    Przedstawienia swojego zdania w sprawach ich dotyczących,
•    Uczestnictwa w życiu społecznym,
•    Korzystania z podstawowych usług: edukacji, ochrony zdrowia, pomocy społecznej,
•    Ochrony przed przemocą i wykorzystaniem,
•    Bezpiecznego poruszania się po mieście,
•    Przyjaznych miejsc na zabawę i spotkania z przyjaciółmi,
•    Uczestnictwa w życiu kulturalnym i sportowym,
•    Bycia pełnoprawnym obywatelem danego miasta, korzystającym ze wszystkich dostępnych usług niezależnie od swoich poglądów, pochodzenia i wyznania.

Ile polskich miast już się zaangażowało? I jakie warunki należy spełnić, by móc przystąpić do programu?

Agnieszka Telusiewicz-Pacak: Pierwszym polskim miastem, które zaangażowało się w projekt była Gdynia. Obecnie kilka kolejnych miast ubiega się o włączenie do sieci Miast Przyjaznych Dzieciom. Tworzenie Miasta Przyjaznego Dzieciom formalnie rozpoczyna wypełnienie formularza zgłoszenia i przesłanie go wraz z listem intencyjnym do UNICEF Polska.

Kolejne kroki, po akceptacji formularza, obejmują 3 fazy: przygotowawczą, implementację oraz realizację i ponowną ocenę. Pierwsza z nich trwa ok. 4-5 miesięcy i obejmuje przygotowanie diagnozy sytuacji dzieci w mieście oraz planu działań na rzecz najmłodszych. Druga wiąże się ze stworzeniem planu działań na rzecz dzieci oraz platformy współpracy z partnerami, czyli organizacjami pozarządowymi, mediami i biznesem. Dopełnieniem tych elementów jest realizacja zaplanowanych działań a po upływie 2 lat ponowna ich ocena przez UNICEF oraz wyznaczenie kolejnych kroków do realizacji na rzecz najmłodszych w mieście.

Warto dodać, że na każdym etapie Programu miasto może liczyć zarówno na bezpośrednie wsparcie UNICEF podczas szkoleń związanych z realizacją działań oraz specjalistycznych skierowanych do nauczycieli czy przedstawicieli biznesu. Jednocześnie samorząd otrzymuje niezbędne narzędzia do przeprowadzenia diagnozy wśród dzieci czy monitorowania postępów w ramach Programu.

Przystąpienie do programu to korzyści dla dzieci, partnerów projektu ale też dla samorządów. Co te ostatnie mogą wynieść z projektu?

Agnieszka Telusiewicz-Pacak: Program przynosi wiele korzyści dla wszystkich stron i uczestników podejmowanych działań. Z punktu widzenia samorządu istotna wydaje się być możliwość korzystania z doświadczeń i rozwiązań innych miast należących do sieci, zarówno tych międzynarodowych jak i krajowych. Ważną rolę odgrywa tutaj także możliwość rozwoju polityki społecznej miasta oraz wzmocnienie kapitału społecznego mieszkańców. Niebagatelne znaczenie przypisuje się również budowaniu społecznej odpowiedzialności biznesu na rzecz lokalnej społeczności oraz budowaniu wielosektorowych partnerstw między podmiotami zaangażowanymi w Program.

Szczegółowe informacje można uzyskać na stronie www.unicef.pl/miastoprzyjaznedzieciom lub kontaktując się mailowo: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.