20 lat temu miała miejsce reaktywacja powiatów. O tym,jakie korzyści dla rozwoju kraju płyną z racji ich funkcjonowania Dziennikowi Warto Wiedzieć opowiada Ludwik Węgrzyn, prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich, starosta bocheński.

Ludwik Węgrzyn: Powiaty realizują wiele ważnych zadań. Część z nich obejmuje sferę usług administracyjnych. Tu warto zwrócić uwagę np. na rolę powiatów ramach procesu inwestycyjnego. Mam na myśli m.in. powiatowy zasób geodezyjny. Bez map trudno wyobrazić sobie budowę domu, drogi, szkoły, itd.

Zadania z zakresu geodezji i kartografii zostały przypisane powiatom już na etapie wprowadzania reformy samorządowej i z biegiem czasu ich zakres ulegał jedynie niewielkim zmianom. Przez dwadzieścia lat ustawodawca nie formułował zastrzeżeń, co do wykonywania tych zadań przez starostów. Również kontrole NIK potwierdzały pozytywne wykonywanie przez starostów obowiązków nałożonych na nich ustawą. Teraz starostowie biorą udział w procesie digitalizacji rejestrów.

Tak się m.in. dzieje w powiecie bocheńskim. Dzięki pozyskanym przez nas środkom zewnętrznym wdrażany jest projekt, pn. „E-usługi w informacji przestrzennej Powiatu Bocheńskiego”, którego wartość wynosi 5,43 mln zł, w tym dofinansowanie: 4,88 mln  zł.

Mieszkańcy, geodeci i przedsiębiorcy branży budowlanej oraz samorządy już niedługo będą mogli skorzystać z nowej platformy cyfrowej, na której udostępnione zostaną dane geodezyjne dotyczące bocheńszczyzny.

Dziennik Warto Wiedzieć: Jakie inne, ważne zadania realizują powiaty, a którymi mogą się pochwalić?

Ludwik Węgrzyn: Można śmiało powiedzieć, że ważnym obszarem jest ten dotyczący infrastruktury drogowej.

Od początku reformy administracyjnej samorządy powiatowe w dużej mierze skupiły się na remontowaniu i ulepszaniu dróg, które zostały im przekazane. Jak można sobie łatwo wyobrazić, powiaty ponoszą ogromne koszty takich działań. Drogi to nie wszystko. Samorządy realizują inwestycje w budowę i przebudowę chodników oraz ścieżek rowerowych, dbając tym samym o bezpieczeństwo pieszych i uczestników ruchu drogowego.

Dla przykładu w bieżącej kadencji w powiecie bocheńskim wybudowaliśmy ponad 16 km chodników i ścieżek rowerowych oraz ponad 28 km nawierzchni drogowych.

Co warte podkreślenia, samorządy powiatowe angażują się w poprawę infrastruktury mostowej i tym podobnych obiektów inżynieryjnych. Skala problemów w tym zakresie jest niewspółmierna do środków, jakimi dysponują samorządowcy, jednak widać wyraźny wzrost nakładów na tego typu inwestycje.

U nas, zrealizowaliśmy budowę 5 zupełnie nowych mostów. Wykonanych zostało także 12 przepustów. Rozmiar działań był naprawdę imponujący.

Dziennik Warto Wiedzieć: Mamy kolejny rok szkolny. Powiaty prowadzą przecież szkoły. Jak sobie radzą?

Ludwik Węgrzyn: Powiaty, jako organy prowadzące szkoły ponadgimnazjalne, dbają o należyty stan infrastruktury w tym zakresie, dokonując niezbędnych inwestycji i remontów, aby podnosić komfort uczniów i nauczycieli. Do elementów infrastruktury szkolnej należą też przyszkolne obiekty sportowe. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Związek Powiatów Polskich, w okresie 1999-2017 jeden powiat wybudował lub rozbudował od 1 do 6 sal sportowych oraz od 1 do 13 boisk.

Dla przykładu w powiecie bocheńskim udało się wybudować nowoczesną salę sportową, której koszt budowy wraz  z wyposażeniem wyniósł blisko 10 milionów.

Przy bocheńskim II LO udało się przebudować boisko sportowe.

Wyzwaniem stała się także ostatnia reforma edukacji, o której nie sposób nie wspomnieć. Powiaty realizują stosowne inwestycje, aby podołać liczebności uczniów po wydłużeniu okresu nauki - szczególnie w roku szkolnym, gdy spotykają się dwa roczniki.

Dziennik Warto Wiedzieć: Jeśli jesteśmy przy reformach, to mamy też reformy zdrowia i to realizowane przez lata funkcjonowania powiatów.

Ludwik Węgrzyn: Faktycznie powiaty od 20 lat nie ustają w wysiłkach, aby prowadzone przez nie podmioty lecznicze spełniły najwyższe standardy. „Otrzymaliśmy w spadku” zakłady opieki zdrowotnej, które już w latach 90-tych nie spełniały standardów. Z uwagi na skalę i koszty działań, siłą rzeczy inwestycje musiały zostać rozłożone na wiele lat. Wśród najważniejszych inwestycji ponoszonych przez powiaty możemy wymienić budowy nowych siedzib podmiotów leczniczych, budowy i przebudowy oddziałów, budowy lotnisk dla helikopterów, czy termomodernizacje budynków.

Przykładowo u nas w szpitalu w Bochni zrealizowano inwestycje za kwotę 17 mln zł. Wykonaliśmy gruntowną modernizację na Oddziale Pediatrii i Oddziale Dziecięcym, powstała nowa Sterylizatornia. Udało się zmodernizować Pracownię Endoskopii. W tej chwili trwają dwie duże inwestycje. Pierwsza,  która obejmuje oddziały: anestezjologii i intensywnej terapii. Natomiast druga dotyczy rozbudowy Szpitalnego Oddziału Ratunkowego.

Te wszystkie nakłady na inwestycje nie dałyby nic bez zaplecza fachowców, a zaświadczają o tym certyfikaty i tytuły, które otrzymuje  placówka.

Powiaty czeka też szereg wyzwań związanych przede wszystkim z niedoborem kadr w ochronie zdrowia, rosnącą presją na wynagrodzenia i nieadekwatnym do potrzeb poziomie finansowania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków NFZ i budżetu państwa.

Jeśli chcemy zatrzymać tych wszystkich fachowców, musimy dążyć do podniesienia wynagrodzeń, nie tylko lekarzy ale przede wszystkim pielęgniarek, ratowników medycznych, pomocniczego personelu medycznego czy też pracowników socjalnych pracujących w domach pomocy społecznej. To oni są przy łózkach pacjentów, to na nich spoczywa największe obciążenie. Za tą ciężką i odpowiedzialną pracę musi iść wzrost wynagrodzeń.