Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska skierował do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego projekt nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Proponowane rozwiązania są konsekwencją uzasadnionej opinii Komisji Europejskiej, która wskazała, że zarówno przepisy ustawy OOŚ, jak i niektórych innych ustaw, stanowiących podstawy prawne do wydawania zezwoleń inwestycyjnych dot. przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, są niezgodne z postanowieniami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko, czyli dyrektywy EIA – w zakresie regulacji dotyczących dostępu zainteresowanej społeczności do wymiaru sprawiedliwości.
Środki tymczasowe w postępowaniu inwestycyjnym
Jak wskazują autorzy projektu, w celu zapewnienia zainteresowanej społeczności uprawnienia do ubiegania się o zastosowanie środka tymczasowego, projekt zakłada ustanowienie szczególnej przesłanki, dającej wojewódzkim sądom administracyjnym podstawę do wstrzymania – na wniosek skarżącego – wykonania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Sąd będzie miał wstrzymywać wykonanie decyzji w przypadku, gdy będzie ona obarczona wadami, stanowiącymi przesłankę dla sądu do uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej nieważności lub stwierdzenia wydania z naruszeniem prawa. Wstrzymanie wykonania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach ma skutkować koniecznością zawieszenia postępowania w sprawie decyzji inwestycyjnej – w związku z czym projekt przewiduje obowiązek rozstrzygnięcia przez sąd administracyjny wniosku w sprawie wstrzymania wykonania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w terminie 30 dni od dnia wpłynięcia wniosku w tej sprawie (NSA na rozpoznanie zażalenia ma mieć 2 miesiące od dnia wpływu zażalenia), a w przypadku wstrzymania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach sąd będzie miał rozpoznać skargę na tę decyzję w terminie 6 miesięcy od jej wpływu. Ponadto projekt zakłada, że możliwość wnoszenia o wstrzymanie wykonania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach będzie przysługiwać wszystkim podmiotom aktualnie mającym uprawnienie do złożenia skargi do sądu administracyjnego (stronom, uczestnikom na prawach stron, organizacjom społecznym i ekologicznym). Równocześnie – na co zwracają uwagę autorzy proponowanych rozwiązań – projekt ma wprowadzić możliwość wstrzymywania jej natychmiastowego wykonania przez organ odwoławczy rozpoznający odwołanie od decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Niezgodność decyzji inwestycyjnej z postanowieniami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
W celu umożliwienia zainteresowanej społeczności udziału w postępowaniach dotyczących przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko na wszystkich etapach tego procesu, również w ramach wydawania decyzji wymienionych w katalogu zawartym w art. 72 ust. l ustawy OOŚ, projekt przewiduje rozwiązania. które zapewnią organizacjom społecznym, na określonych warunkach, prawo do wnoszenia odwołań od decyzji inwestycyjnych, a w następnej kolejności – skarg do wojewódzkich sądów administracyjnych na takie decyzje w zakresie ich niezgodności z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach.
Jak sygnalizują projektodawcy, proponowana nowelizacja określa – zgodnie z przepisami dyrektywy EIA – jakie warunki musi spełniać dana organizacja społeczna, aby przysługiwało jej prawo do wniesienia odwołania. W tym celu projektodawca przewiduje wprowadzenie warunków analogicznych do warunków, jakie obecnie muszą spełniać organizacje ekologiczne, które chcą uczestniczyć w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa (art. 44 ustawy OOŚ). Ponadto zgodnie z dyrektywą EIA zakres zaskarżenia decyzji inwestycyjnej przez organizacje ekologiczne ma obejmować jedynie tę część decyzji, która odnosi się do postanowień zawartych w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Uprawnienie organizacji ekologicznych do kontroli decyzji inwestycyjnych w zakresie ich zgodności z postanowieniami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach rozciągać się będzie również na etap kontroli sądowej, co będzie konsekwencją przyznania im uprawnień do wnoszenia odwołań.
Projektodawcy przewidują także ujednolicenie wymogów dot. podawania do publicznej wiadomości informacji o wydaniu decyzji inwestycyjnej dotyczącej przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Przepisy art. 72 ust. 6 i 6a ustawy OOŚ w proponowanym brzmieniu mają regulować zasady zamieszczania informacji o wydanej decyzji inwestycyjnej w Biuletynie Informacji Publicznej, możliwości zapoznania się z jej treścią i biegu terminu na wniesienie odwołania. Wykonanie tego obowiązku ma być niezależne od obowiązku doręczania stronom decyzji inwestycyjnych i sposobu zawiadamiania o ich wydaniu. Równocześnie projekt zakłada uszczegółowienie sposobu i terminu podania do publicznej wiadomości informacji o wydanej decyzji – tak, aby udostępnienie tej informacji w Biuletynie Informacji Publicznej w określonym terminie rodziło skutek domniemanego doręczenia tej decyzji organizacjom ekologicznym i umożliwiało im złożenie odwołania w przysługującym im terminie. Termin ten ma wynosić standardowo 14 dni i zaczynać swój bieg od dnia następującego pod dniu udostępnienia informacji w BIP.
Z projektem można się zapoznać tutaj.