(Nie)planowana pomoc dla samorządów

(Nie)planowana pomoc dla samorządów fotolia.pl

Pakiet przepisów antykryzysowych został przygotowany na następnie przyjęty przez Sejm w ekspresowym tempie. Brzmienie przepisów tzw. specustawy covidowej budzi wątpliwości interpretacyjne. Nie ulega wątpliwości, że pomoc miała być adresowana przede wszystkim do przedsiębiorców i ewentualnie do organizacji społecznych. Jednak analiza przepisów warunkujących zwolnienie z ZUS wskazuje, że mogą z niej skorzystać niektóre samorządowe jednostki organizacyjne.

Chodzi o art. 31zo ust.1 i 1a ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, który przewiduje zwolnienie z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu ze składek należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych w całości dla płatników, którzy zgłosili do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych albo 50% dla płatników, którzy zgłosili do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych. Ze zwolnienia może skorzystać płatnik. Specustawa covidowa nie definiuje pojęcia płatnika, zatem należy założyć, że chodzi o płatnika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym. W przypadku samorządów status płatnika ma z osobno każda jednostka budżetowa, zakład budżetowy, instytucja kultury (osoba prawna) a wśród nich są jednostki, które zgłosiły do ubezpieczenia mniej niż 50 ubezpieczonych.

Analiza kolejnych ustępów art. 31zo oraz art. 31zr (przepis określający tryb złożenia wniosku) specustawy, również nie wyklucza samorządowych jednostek organizacyjnych z uzyskania pomocy. Owszem pojawia się przepis o złożeniu oświadczenia potwierdzającego uzyskanie, w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek przychodu z działalności nie wyższego niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r., ale dotyczy to płatników – osób prowadzących pozarolniczą działalność, opłacającego składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne.

Zwolnienie przysługuje za składki nieopłacone ale uwaga zgodnie z art. 113 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 w przypadkach, o których mowa w art. 31zo ust. 1-1b i ust. 2, ustawy zmienianej w art. 73, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, zwalnia się z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za marzec 2020 r. także wówczas gdy należności te zostały opłacone. Opłacone należności z tytułu składek podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W specustawie covidowej w zasadzie znaleźliśmy jedne przepis, który wiąże zwolnienie 31zo z wykonywaniem działalności gospodarczej. Chodzi art. 15zzzh, z którego wynika, że wsparcie, o który mowa m.in. w art. 31zo zgodne z warunkami zawartymi w Komunikacie Komisji - Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01) (Dz. Urz. UE C 91I z 20.03.2020, str. 1) stanowi pomoc publiczną mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce. W mojej ocenie należy ten przepis interpretować w ten sposób, że jeżeli płatnikiem jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu prawa UE, to zwolnienie z art. 31zo stanowi pomoc publiczną mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce. Nie jest to jednak przepis wykluczający innych płatników z uzyskania wsparcia. Gdyby było inaczej ze zwolnienia nie mogłyby skorzystać organizacje pozarządowe nie będące przedsiębiorcami.

Możliwość skorzystania ze zwolnienia z opłacania składek przez samorządowe jednostki organizacyjne jest prawdopodobnie przeoczeniem ustawodawcy. Z uzasadnienia do projektu nowelizacji specustawy covidowej z 31 marca, kolejnej z 16 kwietnia oraz oceny skutków regulacji do obu projektów wprost wskazywano, że wsparcie przewidziane w specustawy covidowej dotyczy podmiotów sektora prywatnego. Jeżeli jednostki samorządowe zaczną składać wnioski o zwolnienie pewnie będzie można spodziewać się korekty przepisu.

Pt., 1 Mj. 2020 0 Komentarzy
Bernadeta Skóbel
Redaktor Bernadeta Skóbel