Ten serwis używa cookies i podobnych technologii, brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Więcej »

Zrozumiałem

Cel przetwarzania odpadów, czyli o właściwości marszałka województwa w sprawach odpadowych

Cel przetwarzania odpadów, czyli o właściwości marszałka województwa w sprawach odpadowych fotolia.pl

Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział się ostatnio na temat właściwości marszałka województwa w przedmiocie wydania decyzji w sprawie zezwolenia na zbieranie odpadów i zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Co powiedział Sąd?

Naczelny Sąd w pierwszej kolejności przypomniał, że w kontekście art. 41 ust. 3 pkt. 1 lit. b ustawy o odpadach przedmiotem szczegółowych i wyczerpujących ustaleń oraz ocen organów powinny być następujące okoliczności:

  1. charakter odpadów objętych wnioskiem (mogą to być tylko odpady inne niż niebezpieczne);
  2. cel przetwarzania odpadów (mają to być odpady poddawane przetwarzaniu w procesie odzysku polegającym na wypełnianiu terenów niekorzystnie przekształconych);
  3. spełnienie warunku ilościowego przetwarzanych odpadów (ilość umieszczanych w wyrobisku lub zapadlisku odpadów jest nie mniejsza niż 10 Mg na dobę) lub warunku pojemnościowego wyrobiska lub zapadliska (całkowita pojemność wyrobiska lub zapadliska jest nie mniejsza niż 25 000 Mg).

Ponadto NSA przypomniał, że badanie powyższych okoliczności ma odbywać metodą sekwencyjną (warunkiem przejścia do badania kolejnej przesłanki jest warunkowane pozytywną oceną realizacji przesłanki wcześniejszej).

W omawianej sprawie problematyczna była przesłanka nr 2. Pojęcie przetwarzania odpadów w procesie odzysku polegającym na wypełnianiu terenów niekorzystnie przekształconych nie zostało zdefiniowane bezpośrednio i w pełni w ustawie o odpadach. W art. 3 ust. 1 pkt. 14 ustawy jako „odzysk” rozumie się „jakikolwiek proces, którego głównym wynikiem jest to, aby odpady służyły użytecznemu zastosowaniu przez zastąpienie innych materiałów, które w przeciwnym przypadku zostałyby użyte do spełnienia danej funkcji, lub w wyniku którego odpady są przygotowywane do spełnienia takiej funkcji w danym zakładzie lub ogólnie w gospodarce”. Definicja ta nawiązuje wprost do art. 3 pkt 15 dyrektywy w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy. Nie była to jednak jedyna istotna w przedmiotowej sprawie definicja zawarta w powyższej dyrektywie. W art. 3 pkt. 17a dyrektywy zawarto również istotną na tle art. 41 ust. 3 pkt. 1 lit. b ustawy o odpadach definicję „wypełniania wyrobisk” jako „każdego procesu odzysku, w ramach którego odpowiednie odpady inne niż niebezpieczne są wykorzystywane do rekultywacji obszarów, gdzie wykonywane były wykopy, lub do celów inżynieryjnych na potrzeby kształtowania krajobrazu. Odpady wykorzystywane do wypełniania wyrobisk muszą zastępować materiały niebędące odpadami, nadawać się do wyżej wymienionych celów i ograniczać się do ilości bezwzględnie koniecznej do osiągnięcia tych celów”. Powyższa definicja musi zostać zdaniem Sądu uwzględniona przez organy orzekające w sprawie, gdyż zawiera ona wyraźne wskazanie, że w zakresie – w jakim nie mają zastosowania przepisy o odpadach wydobywczych – przetwarzanie odpadów przyjmujące formę odzysku przez wypełnianie wyrobisk odpadami innymi niż niebezpieczne ma na celu rekultywację obszarów byłych wykopów (także górniczych) lub realizację celów inżynieryjnych związanych z potrzebami krajobrazu. Natomiast samo pojęcie rekultywacji gruntów (niezależnie od definicji z art. 3 pkt. 20 dyrektywy w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego) powinno być definiowane według Sądu przez nawiązanie do art. 3 pkt 18 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

Wbrew stanowisku Ministra nie jest również zdaniem Sądu tak, że nie ma możliwości choćby pośredniego zdefiniowania normatywnego pojęcia terenu niekorzystnie przekształconego. W tym zakresie należy sięgnąć do art. 101 pkt 7 ustawy – Prawo ochrony środowiska. Przepis ten określając sposoby ochrony ziemi wskazuje, że jednym z tych sposobów jest przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi, które mogą polegać na różnorakich czynnościach. Z katalogu tych czynności wynika zdaniem Sądu, że niekorzystne przekształcenia terenów to przede wszystkim niekorzystne przekształcenia naturalnego ukształtowania ziemi, które mogą m.in. prowadzić do utraty lub ograniczenia pierwotnej funkcji terenu. Potwierdzeniem takiego kierunku wykładni jest podnoszony przez wnioskodawcę argument, że Minister Środowiska w załączniku do rozporządzenia w sprawie odzysku odpadów poza instalacjami i urządzeniami wskazał m.in., że do terenów niekorzystnie przekształconych zalicza się przykładowo zapadliska, nieeksploatowane odkrywkowe wyrobiska lub wyeksploatowane części tych wyrobisk, natomiast określone w tym akcie rodzaje odpadów oraz warunki ich odzysku w procesach odzysku R3, R5, R11 i R12 zostały szczegółowo określone w kolejnych pozycjach załącznika do rozporządzenia.

NSA przypomniał o tym, że dopiero po stwierdzeniu realizacji przesłanki drugiej (cel przetwarzania odpadów) organy mogą przejść do oceny przesłanki trzeciej związanej ze spełnieniem warunku ilościowego przetwarzanych odpadów lub warunku pojemnościowego wyrobiska lub zapadliska. Spełnienie wszystkich przesłanek warunkuje prawidłowość wniosku, że marszałek województwa jest właściwy w sprawie przedmiotowego wniosku, natomiast niespełnienie choćby jednej przesłanki – w świetle prawidłowo ustalonego i wyjaśnionego stanu faktycznego – oznacza, że organ ten nie jest właściwy.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 września 2019 r., II OSK 2584/18

Źródło: CBOSA

Sob., 19 Prn. 2019 0 Komentarzy Dodane przez: Bartłomiej Zydel