Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej przygotowało nową wersję projektu (z 14 marca 2019 r.) sporych zmian w ustawie – Prawo wodne. Ich głównym założeniem jest odebranie uprawnień właścicielskich w zakresie śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu ministrowi właściwemu do spraw żeglugi śródlądowej – i przeniesienie ich do Państwowego Gospodarstwa Wodnego – Wody Polskie. Jakie jeszcze modyfikacje są proponowane?
Azotany
W związku z wejściem w życie w 27 lipca 2018 r. rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” projektodawcy zamierzają usunąć w drodze omawianej nowelizacji następujące postanowienia z ustawy o nawozach i nawożeniu:
- przepisy dotyczące planu nawożenia, ponieważ rolnicy na podstawie programu azotanowego wykonują (od dnia 1 stycznia 2019 r.) plan nawożenia azotem (merytorycznie i zakresowo to samo co plan nawożenia),
- przepisy, które umożliwiają karanie rolników za to same wykroczenie na podstawie programu azotanowego i ustawy o nawozach i nawożeniu.
Równocześnie do Prawa wodnego mają zostać dodane nowe regulacje. Projektowany art. 104a ustanawia warunki rolniczego wykorzystania nawozów w pobliżu wód powierzchniowych. Projektowany art. 104b określa warunki stosowania nawozów na terenach o dużym nachyleniu w kierunku wód powierzchniowych, a art. 104c ustanawia warunki przechowywania nawozów i kiszonek. Przepis art. 105a określa obowiązki w zakresie planów nawożenia azotem. Obowiązki w tym zakresie zostały opracowane na podstawie tożsamych regulacji znajdujących się w „Programu działań...” – w celu wyeliminowania wątpliwości natury legislacyjnej polegających na możliwym wykraczaniu poza zakres upoważnienia ustawowego przez rozporządzenie wydane na podstawie art. 106 ust. 4 Prawa wodnego.
Obowiązki starosty
Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 217 ust. 17 Prawa wodnego, z chwilą złożenia przez starostę oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu grunt staje się własnością Skarbu Państwa, a oświadczenie to notariusz doręcza sprzedającemu. Projektodawcy wskazują po pierwsze, że przedmiot prawa pierwokupu powinien zostać określony w omawianym przepisie jako „nieruchomość", a nie „grunt" bądź „działka gruntu". Ponadto projektodawcy wskazują, że obecne brzmienie przepisów Prawa wodnego należy dostosować do mechanizmu doręczania oraz publikacji oświadczenia uprawnionego w Biuletynie Informacji Publicznej starostwa powiatowego do aktualnie obowiązanych rozwiązań przyjętych w innych przypadkach ustawowego prawa pierwokupu, to jest w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego. Zapomnieli jednak przy tym rozszerzyć katalog z art. 217 ust. 20, który to określa zadania starosty z zakresu administracji rządowej – o dokonywanie przywołanego doręczania oraz publikacji.
Zakładane jest uzupełnienie katalogu źródeł danych z art. 331 ust. 1 Prawa wodnego o ewidencję gruntów i budynków – w zakresie nieruchomości – które trzeba czytać łącznie z art. 331 ust. 2. Według tego drugiego przepisu organy administracji publicznej i podmioty, o których mowa w ust. 1, mają obowiązek nieodpłatnego przekazywania danych wchodzących w zakres informacji gromadzonych w systemie informacyjnym gospodarowania wodami. Niestety uzasadnienie oraz OSR milczą na temat źródła finansowania tego obowiązku.
Milczą również na temat źródła finansowania pewnej subtelnej zmiany. Mianowicie wojewoda ma już nie być organem administracji architektoniczno-budowlanej I instancji w odniesieniu do urządzeń melioracji wodnej.
Dekoncentracja, czyli ma być sprawniej
Zakładany jest zmieniony podział kompetencji dotyczących realizacji spraw z zakresu ocen wodnoprawnych, a tym samym wydawania opinii/uzgodnień w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (zgodnie z art. 428 ustawy Prawo wodne) pomiędzy dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej a dyrektorów zarządów zlewni, który ma zaowocować skróceniem terminów rozpatrywania spraw. Projekt przewiduje przeniesienie części spraw do mniejszych terytorialnie jednostek regionalnych PGW WP – zarządów zlewni, co dzięki bliskości dla stron ma ułatwić owym stronom bezpośredni kontakt z organem.
Tym samym projektodawcy dostrzegają minusy centralizacji i plusy załatwiania spraw możliwie „blisko” stron. Można zatem zapytać, dlaczego zapomnieli o tym przy opracowywaniu obecnie obowiązującego Prawa wodnego?