Dzięki partnerstwu publiczno-prywatnemu rząd i samorząd mogą razem z przedsiębiorcami mogą podejmować działania na rzecz obszarze ochrony środowiska. Czysty transport, czyste powietrze dzięki takiej współpracy mogą stać się faktem.
5 grudnia br. w Warszawie odbyła się konferencja poświęcona partnerstwu publiczno-prywatnemu. Jej organizatorem był Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, patronem Związek Powiatów Polskich. Opiekę merytoryczną nad wydarzeniem sprawował Dziennik Warto Wiedzieć.
Dane liczbowe
O tym, jak w statystkach wypada polski rynek PPP mówił Bartosz Korbus z Instytutu PPP. Od początku 2009 r. do połowy 2018 r. wszczęto łącznie 536 postępowań PPP, wśród których zidentyfikowano 406 unikalne postępowania (dotyczącego jednego projektu-przedsięwzięcia) o łącznej wartości 17,08 mld zł netto. W wyniku wszystkich wszczętych postępowań zawarto 140 umów, przy czym: 126 kontraktów o łącznej wartości prawie 5,55 mld zł brutto jest realizowanych zgodnie z umową, z czego 19 zostało już zrealizowanych, a 14 kontraktów o nie jest realizowanych, z czego 11 zostało formalnie rozwiązanych, a w odniesieniu do 3 nie podjęto żadnych działań zmierzających do realizacji ich zapisów. Zatem do zawarcia umów, których realizacja przebiegła zgodnie z pierwotnymi założeniami, doprowadzono w co czwartym wszczętym postępowaniu (26,12%).
Czym oddychać
Podczas konferencji odbyły się trzy panele dyskusyjne. Pierwszy poświęcony był czystemu powietrzu. Grzegorz Tobolczyk z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawił możliwości wsparcia oferowanego przez Fundusz, z jakich mogą skorzystać przedstawiciele JST. Informacje o naborach dostępne są tutaj.
Dotacje takie jak te pochodzące z NFOŚiGW mogą jednak nie wystarczyć. Dlatego partnerzy prywatni mają możliwość skorzystania z uzupełniającego finansowania komercyjnego oferowanego np. przez Bank Ochrony Środowiska, o czym mówiła Anna Żyła, główny ekolog Banku. Z kolei Tomasz Chmiel, ekspert Departamentu Energii Odnawialnej i Rozproszonej Ministerstwa Energii zwracał uwagę na znaczenie klastrów energii. Radca prawny Rafał Cieślak mówił o możliwościach finansowania projektów PPP. Jak tłumaczył, dobrze sprawdzają się projekty hybrydowe (korzystające z finansowania unijnego). Wskazał także na występujące w praktyce opcje finansowania korzystające np. z pomocy resortu sportu.
Mówiąc o gospodarce obiegu zamkniętego, uczestnicy panelu zauważyli także rolę ciepłowni, które same zachęcają do efektywności energetycznej.
W panelu dotyczącym czystego transportu poruszono tematykę współdzielenia mobilności, infrastruktury ładowania paliwem alternatywnym i PPP w mobilności miejskiej. Ostatnia dyskusja poświęcona była zmianom w prawie. Omówiono w niej ostatnią nowelizację ustawy o PPP.
Podczas konferencji można było zapoznać się z ofertą sektora prywatnego (Jeden Ślad, EasyShare, Nextbike Poska, ENGIE, Nexity) oraz ofertą inwestycyjną sektora publicznego (Tarnobrzeg, Strzegom, Łomża, Muzeum w Wilanowie).
KOMENTARZ BARTOSZA KORBUSA z Instytutu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
W ostatnich dwóch latach rozwinięto na poziomie rządowym nowe polityki dotyczące rozwoju PPP, jak również ochrony powietrze (walka ze smogiem), powiązanych z polityką energetyczną i rozwojem elektromobilności. Każdej ze wspomnianych polityk towarzyszył proces legislacyjny dotyczący instrumentów administracyjnych, jak i finansowych, pozwalających na osiągnięcie celów wspomnianych polityk, regulacji i wsparcia, tj. rozwoju PPP, walki ze smogiem czy rozwoju elektromobilności. Zamierzone działania mają szanse powodzenia za sprawą współpracy rządu i samorządu. Ważne jednak, aby dostrzec, że za sprawą PPP możliwe jest osiągnięcie synergii z sektorem prywatnym w obszarze ochrony środowiska. Przedsiębiorcy jako partnerzy prywatni mogą wesprzeć administrację (samorządową i rządową) w realizacji jej zadań własnym potencjałem finansowym i know-how.
Podstawą do optymizmu w zakresie współpracy dotyczącej realizacji polityki „czystego powietrza” (jak i „czystego transportu”) w modelu PPP jest praktyka realizacji przedsięwzięć ESCO w efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej oraz oświetlenia ulicznego. Jest to sektor, w którym zawarto najwięcej umów w modelu tzw. opłaty za dostępność, udały się też projekty hybrydowe, a co więcej jest to obszar przedsięwzięć PPP, który ma najwyższą skuteczność postępowań – tylko incydentalnie nie dochodziło do zawarcia umów. Obszar „termomodernizacji”, rozwija się w logiczny biznesowo i sprzyjający ograniczeniu niskiej emisji sposób – ostatnio udało się wdrożyć projekty, które objęły swoim zakresem domy komunalne a nawet równolegle pewne projekty służyły rozbudowie infrastruktury edukacyjnej. W trakcie konferencji Speed Upp organizowanej przez Instytut PPP potwierdzono, że kierunek poszerzania zakresu rzeczowego projektów ESCO/PPP w stronę objęcia nimi obok budynków użyteczności publicznej i budynków lokatorskich znajdujących się w zasobie gmin, również budynków właścicieli prywatnych (indywidualnych i zbiorowych, jak np. wspólnoty czy spółdzielnie) jest zasadny. Co więcej, projekty PPP dotąd skupione na ESCO w modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej mogą być poszerzone o komponent energetyczny np. małe ciepłownie opalane paliwem alternatywnym lub o systemy kogeneracyjne. Rozwinięcie projektów ESCO o system generowania ciepła/energii zwiększa pole możliwego wynagrodzenia strony prywatnej o element koncesyjny lub przynajmniej o możliwość zakontraktowania atrakcyjnych cen za energię przez podmiot publiczny (kontraktacja w ramach umowy PPP). W trakcie dyskusji potwierdzone zostało, że przynajmniej częściowo w projektach PPP mogą uczestniczyć środki pomocowe. Partnerstwo publiczno-prywatne może być również formułą rozwoju inwestycji w obszarze elektromobilności.
