Stosownie do treści art. 217 § 2 k.p.a. zaświadczenie wydaje się, jeżeli:
- urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa;
- osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.
W tym ostatnim przypadku strona musi swój interes prawny wykazać, co organ musi zweryfikować w postępowaniu wyjaśniającym. Jeśli urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego nie wymaga przepis prawa, osoba ubiegająca się o wydanie zaświadczenia urzędowo potwierdzającego te fakty lub stan prawny musi wykazać swój interes prawny, aby takie potwierdzenie otrzymać. Rozumienie pojęcia interesu prawnego jest w doktrynie i orzecznictwie sporne. Według podzielanego jednak przez Sąd w niniejszym składzie poglądu, w analizowanym przepisie chodzi o interes mający swe oparcie w przepisach prawa materialnego. Z uwagi na treść art. 220 § 2 k.p.a. nie ma interesu prawnego osoba, która wystąpiła z takim żądaniem w sytuacji, gdy inny organ żąda od niej przedstawienia takiego zaświadczenia, ale nie wskazuje jednocześnie przepisu prawa wymagającego zaświadczenia w celu potwierdzenia określonych faktów. Obecnie zresztą dochodzą do tego nowe przesłanki wynikające z treści art. 220 k.p.a. Pogląd taki został zaprezentowany m.in. na tle postępowania podatkowego, gdzie występuje zbliżona regulacja prawna. "O istnieniu interesu prawnego można mówić wówczas, gdy dany podmiot wnosi żądanie we własnym imieniu, zgłaszane żądanie oparte jest na konkretnej normie prawnej, a konieczność jego obiektywnego charakteru oznacza, że o istnieniu interesu prawnego decyduje nie przekonanie zainteresowanego, lecz ocena ustawodawcy. Kategoria interesu prawnego jest kategorią materialnoprawną i dlatego dla wykazania takiego interesu należy wskazać przepis prawa materialnego zobowiązujący organ do wydania dokumentu lub uprawniający wnioskującego do jego otrzymania. Od tak pojmowanego interesu prawnego należy odróżnić interes faktyczny, to jest sytuację, w której dany podmiot (osoba) jest wprawdzie bezpośrednio zainteresowany wydaniem zaświadczenia, nie może jednak tego zainteresowania poprzeć przepisami prawa, mającymi stanowić podstawę skierowanego żądania w zakresie podjęcia stosownych czynności przez organ administracji.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 7 listopada 2018 r. II SAB/Ke 63/18
Źródło: CBOSA