Przepisy Kpa ustanawiają odrębne zasady dla doręczania pism osobom fizycznym i adresatom, którzy nie są osobami fizycznymi. Kwestię doręczania pism osobom fizycznym reguluje art. 42 Kpa, natomiast w odniesieniu do adresatów niebędących osobami fizycznymi - art. 45, w myśl którego, w zakresie istotnym dla rozważanego zagadnienia, jednostkom organizacyjnym i organizacjom społecznym doręcza się pisma w lokalu ich siedziby do rąk osób uprawnionych do odbioru pism.
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nie jest jednostką organizacyjną, o której stanowi art. 45 Kpa. Z tego też względu osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą należy doręczać pisma w postępowaniu administracyjnym tak, jak każdej innej osobie fizycznej, zgodnie z dyspozycją art. 42 § 1-3 Kpa. Istotna jest zatem treść art. 42 § 1 k.p.a. stanowiąca, że pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy, przez które należy rozumieć w tym przypadku miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Określając w zacytowanym przepisie miejsca doręczania pism osobom fizycznym ustawodawca posłużył się spójnikiem "lub", a tym samym nie ustalił wiążącej organ prowadzący postępowanie administracyjne kolejności miejsc, w której doręczenie może nastąpić. W tej sytuacji uprawniona jest teza, że wybór miejsca doręczenia należy co do zasady do organu administracji publicznej, przed którym toczy się sprawa.
Ograniczenia
Zasada ta doznaje jednak ograniczenia wówczas, gdy strona spośród miejsc wymienionych w art. 42 § 1 k.p.a. wybiera i wskazuje adres do doręczeń. Oznacza to, że w takiej sytuacji organ pozbawiony jest swobody i zobowiązany jest do dokonania doręczeń pod wyraźnie wskazany przez stronę adres w szczególności, gdy wskazanie to nastąpiło w formalnym zgłoszeniu bądź w rejestrze. W obecnie obowiązującym stanie prawnym przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek podania adresu do doręczeń. Wynika to z treści art. 25 ust. 1 pkt 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, stanowiącej, że wpisowi do CEIDG podlega miejsce zamieszkania i adres zamieszkania przedsiębiorcy, adres do doręczeń przedsiębiorcy oraz adresy, pod którymi jest wykonywana działalność gospodarcza, w tym adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony. Nie jest zatem prawdą, jak stwierdził organ w odpowiedzi na skargę, że w sytuacji, gdy strona wyraźnie wskazała adres do doręczeń, doręczenie pod innym adresem, np. adresem zamieszkania jest skuteczne.
Wyrok WSA w Krakowie z dnia 19 grudnia 2017 r., sygn. akt: I SA/Kr 683/17
