26 lutego 2018 r. w Senacie dyskutowano o systemie kontroli administracji publicznej, znaczeniu kontroli i audytu, ich funkcjach i zadaniach, a także nadzorze nad działalnością samorządu terytorialnego. Przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Piotr Zientarski, otwierając konferencję „Kontrola i audyt w administracji publicznej”, zorganizowaną przez komisję samorządu terytorialnego we współpracy ze Szkołą Główną Służby Pożarniczej w Warszawie i Uniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie, zaznaczył, że to kolejne spotkanie poświęcone różnym aspektom funkcjonowania administracji publicznej.
Na problem skutecznego reagowania organów nadzoru i kontroli w wypadku pogarszającej się sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego zwrócił uwagę w liście skierowanym do uczestników konferencji wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker. Jego zdaniem obowiązujące rozwiązania ustawowe w wypadku rosnącego zadłużenia jednostek samorządu są niewystarczające. Przykładem jest gmina Ostrowice, której dług publiczny w I półroczu 2017 r. wynosił 43 mln zł. Według Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie gmina nie ma żadnych możliwości wykonywania swoich podstawowych zadań. Resort spraw wewnętrznych postulował wzmocnienie kontrolnej i pomocniczej roli regionalnych izb obrachunkowych, co gwarantowałoby prawidłową gospodarkę finansową samorządów. Kompleksowe rozwiązania zawierała nowelizacja ustawy o regionalnych izb obrachunkowych z 8 czerwca 2017 r., którą prezydent skierował do Sejmu do ponownego rozpatrzenia. Niezbędne jest również rozstrzygnięcie kwestii długu jednostki. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji podjęło współpracę z Ministerstwem Finansów i organami nadzoru w celu przygotowania odpowiednich przepisów.
Prezes Najwyższej Izby Kontroli Krzysztof Kwiatkowski przypomniał, że NIK, jako naczelny organ kontroli państwowej, przeprowadza kontrole: finansowe ‒ dotyczące realizacji budżetu państwa, zgodności wypełnienia zadań z obowiązującymi wymogami oraz skuteczności i efektywności wykonywania zadań. W 2016 r. skontrolowano 2263 jednostki, sformułowano 3871 wniosków pokontrolnych i 125 wniosków de lege ferenda. Prezes NIK podkreślił, że celem kontroli i audytu powinno być nie tylko wykrycie nieprawidłowości, ale także ustalenie przyczyn ich powstania i ich niewykrycia w ramach kontroli zarządczej. Zaznaczył, że od wielu lat przedmiotem zainteresowania NIK jest zapewnienie sprawnego funkcjonowania kontroli zarządczej w administracji publicznej. Przykładem jest kontrola „Adekwatność i efektywność kontroli zarządczej w wybranych jednostkach administracji rządowej”.
W ocenie NIK kierownicy kontrolowanych jednostek wprowadzili do zarządzania elementy systemu kontroli zarządczej, ale w wielu wypadkach był on nieskuteczny, gdyż nie zapewniał osiągnięcia celów i wykonania zadań zgodnie z prawem, w sposób efektywny, oszczędny i terminowy. Prezes Krzysztof Kwiatkowski wskazał też na wyzwania stojące przed kontrolerami i audytorami, m.in. zapewnienie wysokiego poziomu profesjonalizmu przy coraz szybciej zmieniającym się otoczeniu, dostosowanie się do prowadzenia kontroli w zinformatyzowanym otoczeniu, a także skuteczne dotarcie z wynikami kontroli do interesariuszy i społeczeństwa.
Źródło: Senat.gov.pl