19 i 20 października br. w Ossie odbył się siedemnasty Kongres Gmin Wiejskich. Wójtowie, burmistrzowie, przewodniczący rad, radni, skarbnicy i inni przedstawiciele gmin z całej Polski spotykali się, aby zaakcentować ważne dla gmin wiejskich tematy w debatach z przedstawicielami rządu i parlamentu. W spotkaniu uczestniczyło ponad 900 osób.
W debatach udział wzięli m.in.: Anna Zalewska minister edukacji narodowej; Paweł Mucha, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta; Henryk Kowalczyk, przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów, Ryszard Zarudzki, podsekretarz stanu w resorcie rolnictwa; Marek Zagórski, sekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji; Czesław Siekierski, przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego.
Pierwszego dnia Kongresu odbyły się cztery równoległe panele: Panel Wójtów i Burmistrzów, Forum Skarbników, Forum Radnych i Przewodniczących Rad, Forum „Innowacje w gminach wiejskich - środowisko, edukacja, usługi”. Przedstawiciele samorządów rozmawiali między innymi o gospodarowaniu przestrzenią, ze szczególnym uwzględnieniem stanu prac nad kodeksem urbanistyczno-budowlanym, a także o gospodarowaniu nieruchomościami w kontekście nowych i planowanych aktów normatywnych. Omówiona została również ustawa krajobrazowa w praktyce - jej cele, korzyści i wdrożenie oraz wdrożenie ustawy Prawo wodne.
W trakcie obrad Wójtów i Burmistrzów przybliżono również program „Ogólnopolska Sieć Edukacyjna". Forum Radnych i Przewodniczących Rad obejmowało zagadnienia związane m.in. ze społeczeństwem obywatelskim, inicjatywą uchwałodawczą rady i obywateli oraz z nowymi technologiami w pracy radnych. O przewidywanych zmianach w indywidualnym wskaźniku zadłużenia i samorządowym podatku VAT po centralizacji oraz o podatku od nieruchomości rozmawiali uczestnicy Forum Skarbników. W tym panelu poruszono także kwestie finansowania inwestycji na obszarach wiejskich i to jaką rolę odgrywają w nim krajowe i lokalne instytucje finansowe. Forum otwarte było okazją do zapoznania się z innowacjami na obszarach wiejskich w zakresie środowiska, edukacji i usług.
Na zakończenie pierwszego dnia kongresu samorządowcy wzięli udział w wykładzie na temat tego, jak skutecznie przygotować się do przyszłorocznej kampanii wyborczej.
Drugiego dnia Paweł Mucha odczytał zgromadzonym list od Prezydenta Andrzeja Dudy skierowany do uczestników XVII Kongresu Gmin Wiejskich. Prezydent podkreślił w nim, że Polska zawdzięcza samorządowcom znaczną część pozytywnych zmian po 1990 r. Jako kolejny, głos zabrał Henryk Kowalczyk, który przemawiał w imieniu Premier RP, Beaty Szydło. Przypomniał on m.in., że zarówno on sam jak i premier zarządzali gminami wiejskimi.
Część merytoryczna Kongresu została rozpoczęta debatą o oświacie. Przewodniczący Związku Marek Olszewski przybliżył samorządową perspektywę realizacji zadań oświatowych. Przedstawił analizę ankiet otrzymanych od ponad 400 gmin, których celem była wstępna ocena wdrażania zmian w oświacie. Podkreślił, że to dopiero początek procesu i zmiany te wymagać będą od samorządów jeszcze dużego wysiłku, i będą kosztowne.
Szefowa resortu edukacji przedstawiła kolejne plany związane z wdrażaniem reformy edukacji. Zapowiedziała m.in., że do 2019 r. w każdej placówce będzie szerokopasmowy Internet powyżej 100 Mb/s. Oprócz zapowiadanych wcześniej przez resort edukacji tabletów dla uczniów, w każdej klasie mają pojawiać się multimedialne tablice. Podkreśliła, że po stronie samorządów leży obowiązek wyposażenia pracowni naukowych w każdej placówce. Poinformowała, że resort ma przygotowany projekt zmian w subwencji oświatowej na 2019 r. i czeka na gotowość samorządów.
Rozmawiano także o rozwoju obszarów wiejskich w kontekście „Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” i będącego jej częścią „Paktu dla obszarów wiejskich”.
Nie zabrakło miejsca na debatę poświęconą integralności terytorialnej gmin. Sprawy zmian granic gmin opolskich, problemy Szczawy, Grabówki a w bieżącym roku Rzekunia i Starego Miasta, poruszyły i poróżniły środowisko samorządowe. Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej od lat podkreśla, że jedyną drogą do poprawy jakości świadczonych usług i wzrostu gospodarczego sąsiadujących gmin jest realizowana w różnych wymiarach współpraca i porozumienie. Nie jest rozwiązaniem wzrost jednej gminy kosztem drugiej.
Sierpniowe nawałnice, które były szczególnym doświadczeniem dla wielu samorządów były powodem do wpisania do programu Kongresu debaty – „System zarządzania kryzysowego i działania związane z szacowaniem i likwidacją skutków klęsk żywiołowych”. Uczestnicy Kongresu solidaryzują się z samorządami oraz mieszkańcami poszkodowanymi w nawałnicach w bieżącym roku”. W postulatach ujętych w stanowisku Kongresu proponuje się m.in. „ujednolicić prawo obowiązujące w sytuacji zagrożenia. Jasno i precyzyjnie określić w ustawie o zarządzaniu kryzysowym zasady finansowania zadań". Uczestnicy Kongresu domagają się również ustawowego wprowadzenia stałych przepisów „o formach, zakresie i wysokości pomocy dla poszkodowanych oraz zasad ich waloryzowania (np. wysokość zapomogi na bieżące potrzeby dla poszkodowanych nie zmieniła się od 20 lat)”. Ponadto, uregulowania wymagają metody szacowania strat. Chodzi m.in. o „ujednolicenie zasad szacowania strat powstałych w budynkach mieszkalnych, gospodarczych oraz płodach rolnych, jednoznaczne określenie kto ma tego dokonywać, według jakich reguł i wytycznych”.
Na zakończenie obrad przyjęto stanowiska w sprawie: oświaty, zmian prawa dotyczącego podziału i zmiany granic gmin, finansowania zadań drogowych na obszarach wiejskich, polityki rozwoju obszarów wiejskich oraz zarządzania kryzysowego i usuwania skutków klęsk żywiołowych.
Źródło: www.zgwrp.pl
