Bieżące problemy i wyzwania stojące przed samorządem terytorialnym oraz zapowiedź przeprowadzenia referendum konstytucyjnego to główne punkty spotkania, które odbyło się 23 maja br. w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.

W spotkaniu uczestniczyli: prezydent RP wraz z siedmioma ministrami prezydenckimi, przewodniczący sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz przedstawiciele wszystkich ogólnopolskich korporacji samorządowych uczestniczących w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Przedstawiciele korporacji samorządowych po kolei przedstawili problemy dotyczące samorządów.

- Mówiliśmy przede wszystkim o centralizacji, o ograniczaniu praw wyborczych poprzez ograniczanie kadencyjności, uznając, że jest to niekonstytucyjne. Mówiliśmy o pozbawieniu podmiotowości obywateli jednostek samorządu terytorialnego na przykład poprzez centralizację zatwierdzania planów oświatowych ograniczających rozwój sieci oświatowej w gminach i powiatach – powiedział w rozmowie z Dziennikiem Warto Wiedzieć Ludwik Węgrzyn, prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich.

W trakcie spotkania prezes Ludwik Węgrzyn poruszył także problemy szczególnie dotykające samorząd powiatowy.

- Mówiłem o złej konstrukcji finansów powiatów, zwłaszcza w kontekście zapisów ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Niestabilność źródeł finansowania - myślę o udziale w PIT i CIT, w zderzeniu ze sztywnymi wydatkami, jakie ponoszą powiaty - stwarzają ogromne problemy dotyczące realizacji zadań. Mówiłem też o niewywiązaniu się państwa z podstawowego założenia, jakie powstało przy przywróceniu samorządu powiatowego, jakim było zespolenie administracji. To zespolenie stało się fikcją. Odeszła policja, weterynaria. Pozostała szczątkowo straż pożarna. Jednocześnie pojawiły się zapowiedzi centralizacji i upaństwowienia nadzoru budowlanego oraz urzędów pracy – relacjonował prezes Ludwik Węgrzyn.

Zygmunt Frankiewicz, prezes Zarządu Związku Miast Polskich, prezydent Gliwic przedstawił założenia do reformy finansów samorządowych.

Przedstawiciele korporacji zgłosili także postulat dokonania dużego, globalnego przeglądu wszystkich obowiązujących w Polsce przepisów z zakresu prawa samorządowego. Już wcześniej przedstawiciele samorządów zgłaszali publicznie potrzebę stworzenia komisji kodyfikacyjnej prawa samorządowego. Prezydent zapowiedział, że powoła zespół ds. przeglądu prawa konstytucyjnego i zaprosił samorządowców do udziału w jego pracach.

Prezydent Andrzej Duda poruszył ponadto kwestię planów przeprowadzenia referendum konsultacyjnego. Pytał zaproszonych gości, czy sprawach związanych z funkcjonowaniem i ustrojem samorządu terytorialnego organizacje samorządowe byłyby gotowe do dyskusji na ten temat, do konsultacji dotyczących treści ewentualnych pytań, które dotyczyłyby samorządu terytorialnego i gospodarki finansowej samorządu terytorialnego ‒ a więc jego ustroju i gospodarki finansowej – i mogłyby być w takim referendum zadane.

Prezydent zaprosił także przedstawicieli samorządów do obchodów Dnia Samorządu Terytorialnego, które odbędą się 29 maja br.