Sześć stanowisk, ustalone priorytety działań na 2017 r., wystąpienia ważnych gości oraz puchary dla laureatów rankingu ZPP – to najważniejsze elementy posiedzenia.

XXII Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich odbyło się 11 i 12 maja w hotelu Aquarius&Spa w Kołobrzegu.

Oprócz delegatów, wzięli w nim laureaci ogólnopolskiego rankingu ZPP. Obecni byli także znamienici goście, a wśród nich prof. Cezary Kochalski, doradca Prezydenta RP, który na otwarciu obrad odczytał list Andrzeja Dudy.

- Doroczne spotkanie starostów oraz prezydentów miast na prawach powiatu jest zawsze ważnym wydarzeniem, przynoszącym ciekawe diagnozy i pozwalającym na wymianę doświadczeń. Zważywszy na to, że reprezentują Państwo ponad 80 procent wszystkich wspólnot powiatowych w Polsce i że tradycje jednostki terytorialnej, jaką jest powiat, zakorzenione są w naszej historii od wielu stuleci – głos Państwa środowiska ma wielkie znaczenie – napisał w liście do organizatorów i uczestników spotkania Prezydent RP.

Środki dla powiatów

Poseł PO Stanisław Gawłowski, podkreślał, że reforma samorządowa była najlepszą z przeprowadzonych reform. Zwrócił uwagę na to, że w ostatnich czasach mają miejsce zmiany, które nie są korzystane dla samorządów. Zapowiedział też w imieniu Grzegorza Schetyny trzeci etap reformy samorządowej oraz likwidację administracji rządowej w terenie. W swoim wystąpieniu poseł odniósł się także do kwestii finansowych JST, zaznaczając, że samorząd powiatowy musi być dysponentem własnych środków.

Jedna wielka narodowa konsultacja

Długimi brawami nagrodzone zostało wystąpienie Józefa Zycha, byłego marszałka Sejmu RP. Przypomniał on o czasach, kiedy tworzono Konstytucję RP, gdy chciano ponad podziałami partyjnymi przywrócić demokrację. Prace trwały ponad 8 lat, zgłaszano różne projekty, w tym obywatelski. Żaden z nich nie został odrzucony. – To była jedna, wielka narodowa konsultacja – mówił. Podejście do Konstytucji było poważne. - Wszystkie problemy najistotniejsze na ten czas uwzględniliśmy – zapewniał marszałek. W pracach nad nią brali udział wybitni przedstawiciele różnych ugrupowań politycznych, kościoła katolickiego a zatwierdził ją naród. Za Konstytucją głosowało ponad 52 proc. osób biorących udział w referendum. - Mam prawo stwierdzić, że to naród uchwalił Konstytucję, która stworzyła m.in. podstawy do samorządności. Po okresie scentralizowanych rządów chcieliśmy, aby o problemach lokalnych, decydowali sami obywatele. Braliśmy pod uwagę to, co może być najlepsze (…). Poszukiwaliśmy, jednego, słusznego rozwiązania – przypominał Józef Zych. Zauważył też, że zgodnie z Konstytucją poseł jest przedstawicielem narodu polskiego, a to zobowiązuje.

Jako honorowy prezes PSL, Józef Zych zapewnił zgromadzonych, że ugrupowanie to zawsze było i będzie za samorządem.

Rola i przyszłość powiatów

O tym, że samorząd powiatowy wymaga wsparcia kompetencyjnego i finansowego mówił Jacek Protas, zastępca przewodniczącego sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Regionalnego.

Kazimierz Kotowski, poseł PSL, były prezes Związku Powiatów Polskich, zauważał, że samorząd powiatowy jest trwałym ogniwem i elementem funkcjonowania administracji publicznej. Dlatego w jego ocenie ten rodzaj administracji dobrze byłoby wpisać do Konstytucji a nie poddawać pod wątpliwość to, czy powinien istnieć. Samorządy nie powinny być niepewne i nie powinny zastanawiać się nad tym, co z nimi będzie.

O ogromnej roli samorządów mówił Krzysztof Olkowicz, zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich. Dzięki nim dobrze funkcjonują domy pomocy społecznej. Wskazywał, że to m.in. od zaangażowania powiatów zależy czy zostaną utworzone działające lokalnie centra zdrowia psychicznego. W dużej mierze to od samorządów zależy, jak zostanie zrealizowany Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego.

Jarosław Staniszewski, dyrektor z delegatury NIK w Szczecinie odczytał list prezesa Izby Krzysztofa Kwiatkowskiego. – Bardzo mocno identyfikuję się z wami i waszymi działaniami – pisał prezes. - Powiaty są ważne i powinny istnieć i rozwijać się dla dobra swoich mieszkańców – dodawał. Z kontroli NIK w większości wynika, że ze swoich zadań wywiązują się dobrze.

W imieniu ministra rolnictwa wystąpił Tadeusz Nalewajk, członek Rady Fundacji Programów Pomocowych dla Rolnictwa FAPA, poinformował, że resort pracuje nad tym, aby przedłużyć datę przyjmowania wniosków o dopłaty bezpośrednie dla rolników.

Nagrody dla laureatów rankingu

Podczas Zgromadzenia wręczono także statuetki i dyplomy „Super Powiat” i „Super Gmina” oraz wręczono puchary i dyplomy laureatom Rankingów Powiatów i Miast na Prawach Powiatów za 2016 rok – konkursów prowadzonych przez Związek Powiatów Polskich.

Ważne uchwały

Zgromadzenie przyjęło sprawozdania Zarządu z działalności Związku Powiatów Polskich w roku 2016 i z wykonania budżetu.

Przyjęto również założenia do programu działania ZPP na bieżący rok, które jak podkreślał Ludwik Węgrzyn, prezes zarządu Związku, starosta bocheński, służyć mają ochronie wspólnych interesów powiatów.

Odbyły się także wybory uzupełniające do zarządu ZPP. Nową członkinią została Ewa Janczar, radna miasta st. Warszawy.

O tym jak wyglądać może finansowanie podmiotów prowadzących działalność leczniczą uczestnikom Zgromadzenia opowiadała Aleksandra Ciszek z Banku Gospodarstwa Krajowego.

Reprezentujący Krajową Izbę Rozliczeniową, Przemysław Soboń, przedstawił informacje na temat programu upowszechniania płatności bezgotówkowych w urzędach.

Zdrowie psychiczne

Wiele miejsca poświęcono ochronie zdrowia psychicznego. Dr hab. n. med. Justyna Pełka-Wysiecka, konsultant wojewódzki w dziedzinie psychiatrii dla województwa zachodniopomorskiego mówiła o kosztach zaburzeń psychicznych. Podkreślała, że zgodnie z wynikami badań WHO, szanse na zachorowanie na depresję wzrastają.

- Funkcjonujemy w dużym tempie, mamy krótki czas snu, dużo obowiązków. To wszystko prowadzi do depresji. Dziś depresja dotyka osoby czynne zawodowo, osiągające sukcesy na tym polu – tłumaczyła. Ten stan będzie się sukcesywnie pogarszał, jeśli chorzy nie podejmą działań naprawczych. Początki to kłopoty ze snem, z jedzeniem i koncentracją. Depresja nie musi się to wiązać ze zmianą sposobu myślenia. Justyna Pełka – Wysiecka wspomniała o tym, że z początkiem  marca br. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie nowego Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022. Program ma zapewnić osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronną i powszechnie dostępną opiekę zdrowotną oraz inne formy opieki i pomocy, które są niezbędne do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. Jednym z celów jest upowszechnienie środowiskowego model psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Najpierw zostaną utworzone warunki do rozwoju Centrów Zdrowia Psychicznego. Następnie model „azylowy”, który opiera się na izolowaniu osób z zaburzeniami zdrowia psychicznego w dużych szpitalach, będzie zastępowany modelem środowiskowym – zgodne z kierunkami reform psychiatrii w państwach rozwiniętych. Deinstytucjonalizajcą zajmą się powiaty.

Pokazane zostały także dobre przykłady leczenia środowiskowego. Mówiła o nim Ewa Giza reprezentująca FENIKS Stowarzyszenie Użytkowników Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej oraz Ich Rodzin i Przyjaciół Oddział Psychiatryczny, Szpital Regionalny w Kołobrzegu oraz Mariusz Panek z Fundacji Leonardo z Krakowa.

Na problemy samobójstw, także wśród małych dzieci zwracał uwagę Mateusz Biernat, pedagog specjalny, konsultant ds. studentów w kryzysie psychicznym  w Biurze ds. Osób Niepełnoprawnych Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, członek Mental Health Europe.

Zgromadzenie Ogólne przyjęło sześć stanowisk w sprawie: finansowania ze środków Funduszu Pracy; roli samorządów powiatowych w systemie oświaty; roli powiatów w zapewnieniu bezpieczeństwa obywateli; przyjęcia Karty Samorządności; opieki pielęgniarskiej w domach pomocy społecznej; możliwości realizacji zadania w zakresie orzekania o niepełnosprawności. Każde z nich opisujemy osobno w Dzienniku Warto Wiedzieć.